Γιατί οι αγορές δεν πρέπει να φοβούνται τη Fed

Όταν οι αγορές κατάλαβαν, την άνοιξη, ότι η αμερικανική ανάκαμψη δεν ήταν καταδικασμένη σε αιώνια ανεργία και ότι η Federal Reserve θα άρχιζε σύντομα να αυξάνει τα επιτόκια, τους ήρθε μια μεγάλη ταραχή. Αδίκως, όμως. Χωρίς κάποιο έντονο εξωτερικό σοκ, η ανάκαμψη θα παραμείνει σε πολύ καλή φόρμα.

Δημοσιεύθηκε: 25 Ιουνίου 2004 - 14:07

του Roger Alcaly*

Όταν οι αγορές κατάλαβαν, την άνοιξη, ότι η αμερικανική ανάκαμψη δεν θα συνοδευόταν εσαεί από υψηλή ανεργία και ότι η Federal Reserve θα άρχιζε σύντομα να αυξάνει τα επιτόκια, τους ήρθε... μεγάλη ταραχή.

Αν υποθέσουμε όμως ότι αυτή η ταραχή ήταν αποτέλεσμα των φόβων ότι θα υπονομεύσουν την ανάκαμψη τα πιο ομαλά επίπεδα επιτοκίων, η αντίδρασή τους ήταν υπερβολική.

Αν και τα επιτόκια θα συνεχίσουν να αυξάνονται, καθώς προχωρά η ανάκαμψη, οι αυξήσεις θα είναι σχετικά ήπιες, όπως πιθανότατα θα επιβεβαιώσει η Fed στη συνεδρίαση της επόμενης εβδομάδας.

Οι τάσεις βελτίωσης της παραγωγικότητας που έχουν καθιερωθεί στην τελευταία δεκαετία, σημαίνουν ότι τα επιτόκια και ο πληθωρισμός θα ανέβουν πιο αργά απ’ όσο στα αντίστοιχα στάδια προηγούμενων φάσεων ανάκαμψης και άρα θα έχουν μικρότερη επίδραση στην οικονομική ανάπτυξη.

Οι εκθέσεις για την απασχόληση (Μαρτίου και Απριλίου) έδειξαν ότι η οικονομία δημιούργησε περισσότερες από 600.000 θέσεις εργασίας σε δύο μήνες, για πρώτη φορά σε τέσσερα χρόνια. Όπως ήταν αναμενόμενο, οι αποδόσεις των ομολόγων αυξήθηκαν κατακόρυφα, τα αμερικανικά και τα διεθνή χρηματιστήρια υποχώρησαν και η αστάθεια διογκώθηκε.

Υπήρξαν πολλοί σχετικοί παράγοντες που συνέβαλαν στο ”ξεπούλημα”. Εκτός από τις ανησυχίες για επιβράδυνση στην οικονομία των ΗΠΑ και του υπόλοιπου πλανήτη λόγω της αύξησης των επιτοκίων, επέδρασαν επίσης οι φόβοι για υπερθέρμανση της κινεζικής οικονομίας, για μέτρα αποτροπής μιας τέτοιας υπερθέρμανσης που θα προκαλούσε κραχ, καθώς και οι ανησυχίες για την εκτίναξη του πετρελαίου στα 40 δολάρια το βαρέλι.

Η τρομοκρατική απειλή και η απουσία συντονισμένης δράσης για την επίλυση του ιρακινού ζητήματος, καθώς και του Μεσανατολικού γενικότερα, επιδείνωσαν περαιτέρω το περιβάλλον για τις αγορές.

Η γεωπολιτική ένταση πιθανότατα θα συνεχίσει να υπονομεύει τις πετρελαϊκές αγορές και τη διεθνή ανάπτυξη, αλλά οι αυξήσεις των αμερικανικών επιτοκίων δεν θα πρέπει να μας ανησυχούν ιδιαίτερα. Στην ουσία εξάλλου έχουμε ήδη νιώσει τις βασικές δονήσεις από την προοπτική μετάβασης σε ένα περιβάλλον πιο ομαλών επιτοκίων.

Οι traders, που είχαν εκμεταλλευτεί την πτώση των επιτοκίων στα χαμηλότερα επίπεδα μισού αιώνα, αναλαμβάνοντας ριψοκίνδυνα ανοίγματα σε αγορές με μικρή ρευστότητα και ασφάλεια, υποχρεώθηκαν να εγκαταλείψουν τις θέσεις τους, οι οποίες ξαφνικά έγιναν λιγότερο ελκυστικές όταν αυξήθηκε κατακόρυφα το χρηματοοικονομικό κόστος και άρχισαν να πέφτουν οι αγορές ομολόγων, μετοχών και εμπορευμάτων.

Εκείνες οι πωλήσεις διόγκωσαν τις πτώσεις, ειδικά στις αγορές που είχαν γίνει ”καυτές”, όπως τα ρωσικά χρεόγραφα και οι κινεζικές εταιρίες που διαπραγματεύονται στο Χονγκ Κονγκ. Οι τιμές των εμπορευμάτων όπως ο χαλκός και το αλουμίνιο, οι οποίες επίσης είχαν αναρριχηθεί κατακόρυφα, έπεσαν 15% και πλέον.

Αυτές οι διορθώσεις εμφανίζονται συχνά στα σημεία αιχμής της φάσης ανάκαμψης ενός επιχειρηματικού κύκλου, όταν η οικονομική ανάκαμψη γίνεται αυτοτροφοδοτούμενη και οι κεντρικές τράπεζες αρχίζουν να αφαιρούν τη στήριξη που έχουν διαθέσει. Είναι όμως διορθώσεις κατά κανόνα βραχύβιες. Στην προκειμένη περίπτωση έδειξαν ότι μέχρι τα τέλη Μαΐου είχαν σχεδόν εκτονωθεί πλήρως.

Το πιο σημαντικό σημάδι ελπίδας είναι το γεγονός ότι ο ρυθμός ανάπτυξης της αμερικανικής παραγωγικότητας είναι πολύ υψηλότερος απ’ όσο ήταν στο παρελθόν –είναι 3% έναντι 1,5% που ήταν στις αρχές της δεκαετίας του ’70 και τα μέσα του ’90- και τυχόν περαιτέρω αυξήσεις στα επιτόκια και τον πληθωρισμό, καθώς προχωρά η ανάκαμψη, θα είναι πιθανότατα πιο περιορισμένες απ’ όσο άλλες φορές.

Καθώς βρισκόμαστε στο τέλος μιας φάσης παρατεταμένης βύθισης, όπου η οικονομία αναπτυσσόταν πολύ βραδύτερα από την παραγωγική της δυνατότητα, οι ΗΠΑ αυτή τη στιγμή λειτουργούν 7% χαμηλότερα από τη δυνατότητά τους. Κι όλ’ αυτά μαζί σημαίνουν ότι, αν δεν εκδηλωθεί κάποιο έντονο εξωτερικό σοκ, η ανάκαμψη είναι σε πολύ καλύτερη φόρμα απ’ όσο νομίζει ο περισσότερος κόσμος.

* Ο συγγραφέας είναι διαχειριστής hedge fund και συγγραφέας του εγχειριδίου ”Η νέα οικονομία και τι σημαίνει για το μέλλον της Αμερικής”.

© The Financial Times Limited 2004. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation