H Yellen θα χρειαστεί τύχη και ικανότητα

Όλα τα βλέμματα είναι στραμμένα στη Fed. Με την ανακοίνωση μιας αύξησης του επιτοκίου κατά 25 μονάδες βάσης, η επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας Janet Yellen άρχισε την απεξάρτηση της αμερικανικης οικονομίας από το φθηνό της χρήμα. Δεδομένων των τελευταίων στοιχείων που δίνουν μια μικτή εικόνα για την πορεία της οικονομίας, οι αναλυτές είναι διαιρεμένοι για τα πλεονεκτήματα της απόφασης.

Για μια διαφορετική προοπτική στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Fed, αξίζει να κοιτάξει κανείς σε μια άλλη γωνία της Ουάσιγκτον: το Γραφείο Χρηματοοικονομικών Ερευνών (OFR). Λίγο πριν την ανακοίνωση της Fed, το γραφείο δημοσίευσε την πρώτη έκθεση σταθερότητας (FRS) για την υγεία του χρηματοοικονομικού τομέα των ΗΠΑ.

Η έκθεση πέρασε σε μεγάλο βαθμό απαρατήρητη, γιατί οι περισσότεροι ψηφοφόροι δεν έχουν ιδέα για το τι πραγματικά κάνει το OFR.

Αυτό είναι πραγματικά λυπηρό. Το OFR συγκροτήθηκε μετά την κρίση του 2008 σαν ένα παράρτημα του υπουργείου Οικονομικών για την αξιολόγηση του χρηματοοικονομικού ρίσκου και η έκθεσή του αποκαλύπτει ότι αρκετά χρόνια υπερβολικά χαμηλών επιτοκίων έχουν δημιουργήσει ένα αρκετά διαστρεβλωμένο χρηματοοικονομικό σύστημα. Η κα Yellen θα πρέπει να επιδείξει μοναδικές ικανότητες και τύχη για να διαχειριστεί τις στρεβλώσεις αυτές χωρίς να πυροδοτήσει μια νέα κρίση. Η αντίδραση της αγοράς αυτή την εβδομάδα στη Fed μπορεί να φαίνεται εντυπωσιακά ψύχραιμη, αλλά το πραγματικό τεστ για το ευρύτερο χρηματοοικονομικό σύστημα μόλις που έχει ξεκινήσει.

Στα χρηματοοικονομικά, υπάρχουν τουλάχιστον τρεις τομείς που πρέπει να παρακολουθούν οι επενδυτές. Ο πρώτος είναι το γεγονός ότι η εξαιρετικά χαλαρή νομισματική πολιτική έχει δημιουργήσει πιστωτικές φούσκες που μπορούν να σκάσουν.

Επειδή δεν αναπτύχθηκαν στους τομείς που ήταν το επίκεντρο της φούσκας της περασμένης δεκαετίας, στα ενυπόθηκα στεγαστικά δάνεια και στις τράπεζες, έχουν προσελκύσει λιγότερη προσοχή. Αλλά, όπως έγραψε τον προηγούμενο μήνα και η Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών, το χρέος έχει αυξηθεί σημαντικά από το 2008 στις αναδυόμενες αγορές.

Το OFR παρατήρησε επίσης αυτή την εβδομάδα: «Κατά την αξιολόγησή μας, το πιστωτικό ρίσκο στον μη χρηματοοικονομικό τομέα των ΗΠΑ είναι αυξημένο και συνεχίζει να κινείται υψηλότερα», σε σημείο όπου «τα υψηλότερα επιτόκια βάσης μπορεί να δημιουργήσουν κινδύνους αναχρηματοδότησης και δυνητικά να προκαλέσουν έναν ευρύτερο κύκλο χρεοκοπιών».

Ευτυχώς, οι τράπεζες φαίνονται καλά τοποθετημένες να απορροφήσουν τις απώλειες. Αλλά ένα ξέσπασμα χρεοκοπιών μπορεί να οδηγήσει σε μετάσταση και σε αναταράξεις στις αγορές, ειδικά από τη στιγμή που οι ρυθμίσεις που επιβλήθηκαν μετά την κρίση κάνουν τις τράπεζες λιγότερο πρόθυμες να παίξουν τον ρόλο market maker στον μη χρηματοοικονομικό τομέα -έτοιμες να πουλήσουν ή να αγοράσουν, όταν οι επενδυτές θέλουν να κάνουν συναλλαγές-, καθιστώντας πιο δύσκολη τη συναλλαγή των εν λόγω εργαλείων.

Ενας δεύτερος τομέας που πρέπει να είναι παρακολουθείται είναι η κατάσταση των χαρτοφυλακίων των Αμερικανών επενδυτών. Τα τελευταία χρόνια, οι διαχειριστές ενεργητικού έχουν προσπαθήσει να επιτύχουν αποδόσεις αγοράζοντας στοιχεία ενεργητικού μεγαλύτερης διάρκειας, με μεγαλύτερο πιστωτικό ρίσκο. Αυτό έχει αυξήσει τη «διάρκεια» των χαρτοφυλακίων ομολόγων -ή την ευπάθειά τους στα υψηλότερα επιτόκια- σε ιστορικά υψηλά. Πράγματι, το OFR υπολογίζει ότι μια άνοδος 100 μονάδων βάσης στα μακροπρόθεσμα επιτόκια στις ΗΠΑ μπορεί να προκαλέσει ακάλυπτες απώλειες 214 δισ. δολαρίων για τα funds ομολόγων των ΗΠΑ και τα ETFs.

Και πάλι, το σύστημα σαν σύνολο θα μπορούσε πιθανότατα να απορροφήσει ένα τέτοιο χτύπημα. Αλλά θα μπορούσε να προκαλέσει και μετάσταση, ειδικά από τη στιγμή που και οι τράπεζες έχουν αυξήσει τα προφίλ «διάρκειας» των χαρτοφυλακίων τους.

Ένας τρίτος τομέας ανησυχίας είναι ότι τα τελευταία χρόνια έχουν πραγματοποιηθεί αθόρυβες μετατοπίσεις στον αδιαφανή κόσμο των αγορών χρήματος. Πριν από την κρίση, πολλοί διαχειριστές ενεργητικού, εταιρείες και τράπεζες τοποθετούσαν ρευστό σε εργαλεία της αγοράς χρήματος. Τελευταία, ωστόσο, τα χρήματα αυτά έχουν πλημυρίσει τον ισολογισμό των τραπεζών και της ίδιας της Fed. Αυτό έχει κάνει πολύ πιο δύσκολο για τη Fed να ελέγξει το κόστος του χρήματος με τα καθιερωμένα εργαλεία της.

Μια άλλη συνέπεια αυτών των σχεδόν απαρατήρητων ροών στις αγορές χρήματος σημαίνει ότι μια αύξηση επιτοκίων από τη Fed μπορεί να δημιουργήσει περαιτέρω αναταραχή. Ο Zoltan Pozsar, αναλυτής στην Credit Suisse, πιστεύει ότι εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια μπορεί να επιστρέψουν σύντομα από τις τράπεζες σε funds διαχείρισης διαθεσίμων, με πιθανές αποσταθεροποιητικές συνέπειες που η Fed (και άλλοι) προσπαθούν να καταλάβουν.

Τα τρία αυτά σημεία δεν είναι οι μόνες προκλήσεις στις αγορές. Και ούτε σημαίνουν ότι η Fed έκανε λάθος που αύξησε τα επιτόκια τώρα. Αντίθετα, οι στρεβλώσεις προκλήθηκαν ακριβώς επειδή το χρήμα ήταν τεχνητά πολύ φθηνό για τόσο μεγάλο διάστημα. Η αύξηση του επιτοκίου καθυστέρησε, τουλάχιστον για τον χρηματοοικονομικό κόσμο.

Σε κάθε περίπτωση, κανείς δεν μπορεί να αγνοήσει το γεγονός ότι η κα Yellen και οι συνάδερφοί της περπατούν πάνω σε ολισθηρό έδαφος. Τους επόμενους μήνες, αξιωματούχοι της Fed θα πρέπει να πείσουν τους επενδυτές και τους δανειστές ότι το κόστος του χρήματος αυξάνεται με σταθερό ρυθμό και ότι θα πρέπει να προσαρμόσουν τα χαρτοφυλάκιά τους ανάλογα. (Αυτό δεν έχει γίνει ακόμα: οι αγορές προεξοφλούν μόλις δύο αυξήσεις επιτοκίων την επόμενη χρονιά, αλλά οι αξιωματούχοι της Fed φαίνεται να αναμένουν τέσσερις).

Η Fed πρέπει επίσης να αποφύγει μια επανάληψη του 1994, όταν αύξησε τα επιτόκια περισσότερο από 200 μονάδες βάσης, προκαλώντας την απόδοση του 10ετούς ομολόγου να εκτιναχτεί περισσότερο από 300 μονάδες βάσης σε μια χρονιά. Αν αυτό συνέβαινε ξανά, θα προκαλούσε χρεοκοπίες και απώλειες σε funds ομολόγων, για τις οποίες έχει προειδοποιήσει το OFR.

Αυτό που χρειάζεται η κα Yellen για το χρηματοοικονομικό σύστημα, με άλλα λόγια, είναι μια πολιτική «Goldilocks», όπου τα επιτόκια στην αγορά και στη Fed αυξάνονται σταδιακά ή σε ταχύτητα που δεν είναι ούτε πολύ μεγάλη, ούτε πολύ μικρή. Ας ελπίσουμε ότι μπορεί να το επιτύχει αυτό. Μέχρι τώρα, τα χειροκροτήματα είναι πρόωρα.

© The Financial Times Limited 2015. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation