Αρκούδες, ταύροι & τα ράλι του 20ού αιώνα

Τα κορυφαία μετοχικά ράλι του 20ού αιώνα (1930, 1932, 1975, 1982) και το σημερινό εμφανίζουν κοινά σημεία αλλά και διαφορές. Αρκούδες και ταύροι επιλέγουν διαφορετική χρονιά για να στηρίξουν την πολεμική τους.

Δημοσιεύθηκε: 10 Αυγούστου 2009 - 07:57

John Authers, Investment Editor

Αρκούδες, ταύροι & τα ράλι του 20ού αιώνα

Κατά τη διάρκεια των τελευταίων πέντε μηνών οι διεθνείς αγορές έχουν ενισχυθεί περισσότερο από 50%. Όποιος κατόρθωσε να το προβλέψει, σαφώς αισθάνεται πολύ χαρούμενος. Κάποιοι μπορεί τουλάχιστον να κατόρθωσαν να καλύψουν τις απώλειες του 2008.

Το μεγάλο ερώτημα που ανακύπτει είναι το εξής: τι θα γίνει από εδώ και πέρα; Αν και το τρέχον ράλι δεν είναι κάτι πρωτοφανές, η Ιστορία μας παρέχει ορισμένα παραδείγματα για να το συγκρίνουμε. Βέβαια, κανένα εξ αυτών δεν είναι τέλειο, ενώ συχνά το ένα αναιρεί το άλλο.

Τα ράλι του 20ού αιώνα είναι τα εξής:

1930. Λίγο πριν από το Μεγάλο Κραχ, ο S&P 500 κατέγραψε ράλι ανάλογο με το τρέχον. Από το ιστορικό χαμηλό που είχε αγγίξει στις 12 Νοεμβρίου κατόρθωσε να ενισχυθεί κατά 47,2% στο επόμενο 5μηνο. Αυτό παρέσυρε πολλούς. Όσοι αγόρασαν στο ζενίθ του ράλι, στις 10 Απριλίου του 1930, είδαν τις απώλειές τους να φτάνουν στο 83% την επόμενη διετία. Εάν υπάρχει ένα ράλι το οποίο φέρουν ως παράδειγμα οι αρκούδες, τότε σίγουρα είναι αυτό.

1932. Τη συγκεκριμένη χρονιά, δηλαδή στο ναδίρ της ύφεσης του 1930, σημειώθηκε το πλέον εντυπωσιακό ράλι στην ιστορία των αγορών. Ο S&P 500 σημείωσε διπλάσια άνοδο σε σύγκριση με το ράλι των ημερών μας, και μάλιστα στον μισό χρόνο. Έως τις 8 Ιουλίου 1932 είχε ενισχυθεί κατά 111%. Έπειτα από αυτό τα χαμηλά επίπεδα της αγοράς δεν σημειώθηκαν εκ νέου. Όμως οι προοπτικές δεν ήταν καλές. Μετά τη βίαιη αυτή άνοδο, λίγο πριν από την εκλογή του Franklin D. Roosevelt, η πτωτική αγορά (bear market) που ξεκίνησε κράτησε για πολλές δεκαετίες, προσφέροντας κέρδη μόνο στους καιροσκόπους. Ο S&P 500 υποχώρησε 25% έως τα τέλη του 1932 και συνέχισε να καταγράφει ιστορικά χαμηλά τον Σεπτέμβριο του του ίδιου έτους, το 1934 και εκ νέου το 1938. Επρόκειτο σαφώς για την περίοδο όπου η ορθή επενδυτική τακτική ήταν "αγοράζω, κρατώ τις μετοχές και περιμένω την ανάκαμψη της αγοράς".

1975. Μετά την ωμή bear market της διετίας 1973-74, οι αγορές απόλαυσαν άνοδο 53,8% από τις 12 Οκτωβρίου 1974 έως και τις 15 Ιουλίου 1975. Σε ένα πεντάμηνο η άνοδος άγγιξε το 47,1%. Εκ των υστέρων μοιάζει να έχει πολλά κοινά με το ράλι του 1932, καθώς έπειτα από αυτό ακολούθησε βίαιη πτωτική αγορά για την υπόλοιπη 10ετία. Οι μετοχές δεν ανέκαμψαν. Οι ευκαιρίες ήταν πάλι μόνο για τους καιροσκόπους - κερδοσκόπους.

1982. Με τον Paul Volker στην κορυφή της Fed να πολεμά τον πληθωρισμό και την κ. Margaret Thatcher και τον Ronald Reagan να εφαρμόζουν δυσάρεστα οικονομικά μέτρα, η 15άχρονη bear market ξαφνικά έλαβε τέλος.

Πέντε μήνες μετά τη 12η Αυγούστου 1982, ο S&P 500 είχε σημειώσει κέρδη 43%, ξεκινώντας bull market που διήρκεσε έως τη "φούσκα" της τεχνολογίας, δηλαδή 18 χρόνια αργότερα. Ο Αύγουστος του 1982 ήταν, χωρίς αμφιβολία, ο καλύτερος μήνας (σε όλη την ιστορία των αγορών) για να αγοράσει κανείς μετοχές. Καλή εποχή ήταν και οι αρχές του 1983.

Πρόκειται για το ράλι που συνηθίζουν να επικαλούνται οι ταύροι. Εάν κάποιος εγείρει προβληματισμό για την πορεία των αναδυόμενων αγορών, οι ταύροι απαντούν ότι το ράλι του 1982 κατόρθωσε να ξεπεράσει ακόμη και την υποτίμηση του νομίσματος του Μεξικού, η οποία συνέβη τις πρώτες ημέρες όπου είχε ξεκινήσει η άνοδος των αγορών.

Τι κοινό έχουν αυτά τα ράλι; Η απαισιοδοξία είχε φτάσει σε πολύ υψηλά επίπεδα και ο φόβος είχε νικήσει κατά κράτος την απληστία, όταν αυτά ξεκίνησαν. Εκτός από το ράλι του 1930, τα περισσότερα συνέβησαν όταν κάποια επιθετική ύφεση πλησίαζε στην ολοκλήρωσή της. Πρόκειται για δύο σημεία τα οποία είναι κοινά και στο τρέχον ράλι.

Υπάρχουν βέβαια και διαφορές. Τα ράλι του 1932, του 1975 και του 1982 ήρθαν στη στιγμή όπου οι μετοχές ήταν αδιαμφισβήτητα φθηνές και παρέμειναν φθηνές και μετά την άνοδό τους κατά 50%. Τα P/E βρίσκονταν σε ιδιαίτερα χαμηλά επίπεδα τόσο πριν όσο και μετά το ράλι.

Όμως το 1930 οι μετοχές είχαν υποχωρήσει στο επίπεδο της μακροχρόνιας ορθής αποτίμησής τους πριν ξεκινήσει το ράλι και κατέληξαν πολύ ακριβές όταν αυτό ολοκληρώθηκε.

Υπό το κρίσιμο μέτρο της αποτίμησης, το τρέχον ράλι έχει περισσότερα κοινά με το αντίστοιχο του 1930, παρά με τα υπόλοιπα.

Διαφορές υπήρχαν και σε ό,τι αφορά τον πληθωρισμό και τα επιτόκια. Το 1930 οι δυτικές οικονομίες διολίσθαιναν στον αποπληθωρισμό και ο κόσμος βρισκόταν αντιμέτωπος με αυτόν. Το 1975 όλοι αντιμετώπιζαν τον πληθωρισμό, ενώ το 1982 ήταν μεν σε υψηλό επίπεδο, αλλά υπήρχε η δυνατότητα να τον διαχειριστούμε.

Η εικόνα σήμερα δεν μοιάζει με την παραπάνω. Ο πληθωρισμός στις δυτικές οικονομίες είναι ήπιος εδώ και δεκαετίες. Πέρυσι υπήρξε ο φόβος του αποπληθωρισμού, όμως η άμεση αντίδραση των κυβερνήσεων και η παροχή κεφαλαίων στις αγορές το απέτρεψαν, σε πλήρη αντιδιαστολή με ό,τι έγινε το 1930.

Υπάρχουν κάποιοι που υποστηρίζουν πως το σενάριο του αποπληθωρισμού ίσως οδηγήσει σε επανάληψη των γεγονότων του 1930. Πρόκειται για την πλέον απαισιόδοξη άποψη.

Η σύγκριση με το 1982 δεν έχει και αυτή πολύ θετικά αποτελέσματα. Τα υψηλά κέρδη της δεκαετίας του 1980, λόγω χαμηλών επιτοκίων αλλά και εκ βάθρων βελτίωσης του χρηματοπιστωτικού τομέα, δεν μπορούν να επαναληφθούν. Το πιθανότερο είναι ότι θα συμβεί το ακριβώς αντίθετο.

Το ράλι του 1975 πιθανώς να είναι περισσότερο "αξιόλογο", καθώς ήρθε σε μία εποχή όπου οι επιχειρήσεις φρόντιζαν να μειώνουν τα αποθέματά τους (δηλαδή σε αυτό στο οποίο και σήμερα στοιχηματίζει η αγορά), ενώ η τιμή πετρελαίου εμφάνιζε έντονες διακυμάνσεις και επηρέαζε βαθύτατα την πορεία της οικονομίας.

Βέβαια, ο κόσμος είναι πολύ διαφορετικός σήμερα απ’ ό,τι ήταν το 1975, αλλά πρόκειται για το καλύτερο συγκριτικό παράδειγμα σε σχέση με όλα αυτά που εξετάσαμε.

© The Financial Times Limited 2009. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation