Η έκθεση του ΔΝΤ που περιγράφει, ανάμεσα στα άλλα, τα λάθη που έγιναν στον σχεδιασμό του πρώτου ελληνικού μνημονίου έγινε αντικείμενο παγκόσμιου σχολιασμού, προκαλώντας την αντίδραση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και άλλων, π.χ. της γερμανικής κυβέρνησης, που αισθάνθηκαν ότι θίγονται.
Όμως, πουθενά δεν είδαμε κάποια εκτίμηση, έστω, του κόστους που είχε η αποτυχία του πρώτου προγράμματος προσαρμογής να πιάσει τον στόχο για το δημοσιονομικό έλλειμμα και να επιβεβαιώσει τις προβλέψεις για άλλα μεγέθη.
Κατά σύμπτωση, περιήλθε εις γνώση μας μια μελέτη στην αγγλική που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Applied Economics Letters και ασχολείται με αυτό ακριβώς το θέμα.
Η μελέτη φέρει τον τίτλο «Οικονομική ανάπτυξη στην Ελλάδα: Το κόστος ενός αποτυχημένου προγράμματος προσαρμογής» και υπογράφεται από τους ερευνητές του ΚΕΠΕ Τ. Ευθυμιάδη και Σ. Παπαϊωάννου καθώς και τον κ. Π. Τσίντζο του τμήματος διεθνών οικονομικών του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης.
Υπενθυμίζεται ότι το πρώτο πρόγραμμα προσαρμογής προέβλεπε συρρίκνωση της οικονομίας κατά 4% το 2010 και 2,6% το 2011 και ανάπτυξη της τάξεως του 1,1% το 2013 και 2,2% το 2012. Αντί γι’ αυτό, η πραγματική ύφεση ανήλθε σε 4,9% το 2010, στο 7,1% το 2011 και στο 6% το 2012, ενώ η κατρακύλα αναμένεται να συνεχισθεί φέτος με ρυθμό 4,3%.
Το πρώτο πρόγραμμα προσαρμογής προέβλεπε η ανεργία να πιάσει κορυφή στο 14,8% το 2012 από 7,7% το 2008, αλλά τελικά ξεπέρασε το 25% στα τέλη της προηγούμενης χρονιάς (σημ.: ανήλθε στο 26,8%, με βάση τα χθεσινά στοιχεία).
Η μελέτη των Ευθυμιάδη, Παπαϊωάννου και Τσίντζου επιχειρεί να εκτιμήσει το κόστος της αποτυχίας του πρώτου Μνημονίου στον δυνητικό ρυθμό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας μελλοντικά.
Το βασικό συμπέρασμα στο οποίο καταλήγει είναι αποκαρδιωτικό.
Ο μέσος ετήσιος ρυθμός συρρίκνωσης της ελληνικής οικονομίας θα είναι 3,8% την πενταετία 2012-2017 έναντι 2,2% που εκτιμάται ότι θα ήταν αν το πρώτο πρόγραμμα είχε επιτύχει τους στόχους του και οι προβλέψεις για τον ρυθμό ανάπτυξης και ανεργίας είχαν επιβεβαιωθεί.
Με άλλα λόγια, η ελληνική οικονομία θα συρρικνωθεί περισσότερο κατά 1,6 ποσοστιαία μονάδα ετησίως λόγω της αποτυχίας του πρώτου προγράμματος σύμφωνα με τους τρεις ερευνητές-οικονομολόγους.
Οι λόγοι θα πρέπει να αναζητηθούν στις προσδοκίες που καλλιεργήθηκαν και εν συνεχεία διαψεύσθηκαν για αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, την πιστωτική ασφυξία και άλλους, σύμφωνα με το ΔΝΤ.
Σε μεγάλο βαθμό, δηλαδή, στη κατακόρυφη πτώση των επενδύσεων.
Γι’ αυτό οι επιπτώσεις μπορεί τελικά να είναι ακόμα πιο αισθητές στο ΑΕΠ.