Πως γίνεται να περνάς από τη μία στιγμή στην άλλη, από τη λίστα με τους πιο αξιοσέβαστους και επιφανείς επιχειρηματικούς ηγέτες σε αυτήν με τους χειρότερους της χρονιάς;

Σύμφωνα με τον Sydney Finkelstein, πίσω από τις ιστορίες αποκαθήλωσης διάσημων CEO το 2011, κρύβεται η αλαζονεία, ο εφησυχασμός και η "δημιουργική καταστροφή". Δυνάμεις τόσο διαχρονικές όσο και οι ήρωες των αρχαίων ελληνικών τραγωδιών.

Στην κατηγορία των αλαζόνων CEO, o Finkelstein τοποθετεί το ηγετικό δίδυμο της RIM, τον Mike Lazaridis και τον Jim Balsillie, αλλά και τον Jon Corzine της MF Global.

Στην κατηγορία των στελεχών που παρασύρθηκαν από μια στάση υπέρμετρης χαλαρότητας, τον William Weldon της Johnson & Johnson.

Και σε αυτή των ριψοκίνδυνων επιχειρηματιών, που αποφασίζουν να φέρουν τα πάνω κάτω για να ακολουθήσουν τις εξελίξεις της εποχής, τον Reed Hastings της Netflix.

Η ηγεσία της RIM, αντί να ξυπνήσει από τις αλλαγές στην αγορά των κινητών τηλεφώνων, την έλευση του iPhone και της νέας γενιάς android, προτίμησε να τα ποντάρει όλα στo BlackBerry και κινδυνεύει να τα χάσει όλα.

Το 2011 ήταν μια καταστροφική χρονιά για το Blackberry. Παρουσιάστηκαν βλάβες στα κινητά και στην λειτουργία αποστολής μηνυμάτων, το 70% της αξία των μετοχών χάθηκε και ο υπολογιστής ταμπλέτα της εταιρείας απογοήτευσε.

Ο κ. Corzine της ΜF Global ήταν σύμφωνα με τον Finkelstain ακόμα πιο αλαζόνας. Αναλαμβάνοντας ένα συντηρητικό χρηματοοικονομικό οργανισμό και προσπαθώντας να τον μεταμορφώσει σε μια μίνι Goldman Sachs.

Πήρε την απόφαση να επενδύσει τα κεφάλαια της εταιρείας στο ευρωπαϊκό κρατικό χρέος, παρά τις αντιρρήσεις των στελεχών του τμήματος διαχείρισης ρίσκου.

Το πρόβλημα ωστόσο είναι ότι δεν επένδυσε στα κρατικά ευρωπαϊκά ομόλογα μόνο τα κεφάλαια της εταιρείας αλλά και χρήματα πελατών της. Αμέσως μετά την κατάρρευση της MF Global άρχισε από τις αρχές των ΗΠΑ μια έρευνα - εκστρατεία των "χαμένων" λογαριασμών των πελατών. Η έρευνα κατέληξε στην απολογία του κ. Corzine στο Κογκρέσο.

Σε πλήρη αντιδιαστολή με την αλαζονεία των Mike Lazaridis, Jim Balsillie και Jon Corzine, ο εφησυχασμός του William Weldon οδήγησε έναν κολοσσό όπως η Johnson & Johnson σε ρεκόρ ανάκλησης προϊόντων από όλες τις γωνίες του πλανήτη.

Το 2011 ανακλήθηκαν μια σειρά από προϊόντα της Johnson & Johnson όπως αντλίες ινσουλίνης, σύριγγες, εμφυτεύματα, φακοί επαφής, νήματα χειρουργικού ράμματος, Τylenol, Benadryl, Rolaids και πολλά άλλα.

Σύμφωνα με τον Finkelstain το παράδοξο με τις ανακλήσεις αυτές, είναι ότι η Johnson & Johnson είναι μια εξαιρετικά αποκεντρωμένη εταιρεία, κάτι που καθιστά εξαιρετικά ασυνήθιστα τόσα πολλά προβλήματα στην ποιότητα και την ασφάλεια των προϊόντων. Ο μόνος υπεύθυνος όταν συμβαίνει αυτό είναι όποιος που βρίσκεται στην κορυφή της εταιρικής πυραμίδας και η χαλαρή εταιρική κουλτούρα που είχε επιβάλλει.

Ο τελευταίος CEO στη λίστα του Finkelstain είναι ο Reed Hastings της Netflix. Ο κ. Ηastings βρέθηκε σε μια κατάσταση παρόμοια με αυτή που ο διάσημος Αυστριακός οικονομολόγος, Joseph Schumpeter, είχε περιγράψει ως "δημιουργική καταστροφή".

Οι νέες επιχειρήσεις καταστρέφουν τις παλιές και με τον τρόπο αυτό ο καπιταλισμός προχωράει και εξελίσσεται. "Αυτή είναι η ιστορία του θανάτου της Blockbuster στα χέρια της Netflix" γράφει ο Finkelstain.

To 2011, o κ Ηastings πήρε το ρίσκο να κόψει σε δύο μέρη τη Netflix, στην κλασσική εταιρεία παράδοσης dvd μέσω email και στην αναδυόμενη τεχνολογία του online streaming. Αντί να αγνοήσει την αλλαγή όπως οι CEO της RIM, ο κ. Hastings, προσπάθησε να διαχωρίσει και να αναδείξει τη νέα μόδα του online streaming. Δυστυχώς, αποφάσισε παράλληλα να αυξήσει κατακόρυφα και τις τιμές.

Μέσα σε μια στιγμή, η Netflix έγινε από το αγαπημένο είδωλο της πρωτοπορίας στην μεγάλη εταιρεία δεινόσαυρο, που ληστεύει τους πελάτες.

Το αποτέλεσμα ήταν οι μετοχές της εταιρείας να χάσουν σχεδόν το 70% της αξίας τους.

Τα μαθήματα από τις αποτυχίες των χειρότερων CEO του 2011, γράφει στο άρθρο του στους NYT ο Finkelstain, είναι διαχρονικά. Αυτό που σε οδηγεί στην κορυφή, θα σε οδηγήσει και στην τελική σου πτώση. Ότι ισχύει για τους ήρωες της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας, ισχύει και για τους αρχιτέκτονες των επιχειρηματικών τραγωδιών του σήμερα.