**Οι αναλυτικοί πίνακες με τις αποδόσεις και τις αποτιμήσεις των μετοχών δημοσιεύονται στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό"

Όλοι έχουν αντιληφθεί ότι η διεθνής κρίση που ξέσπασε λόγω της αλόγιστης χρηματοδότησης στεγαστικών δανείων στις ΗΠΑ θα διαρκέσει για πολύ καιρό ακόμη.

Υπό αυτές τις συνθήκες, ο μόνος παράγοντας που με τη στάση του θα μπορούσε να επηρεάσει δραστικά την πορεία της οικονομίας και της Σοφοκλέους είναι η κυβέρνηση και οι επιλογές της σε κρίσιμα θέματα όπως είναι ο ΟΤΕ, η ΔΕΗ, τα λιμάνια, οι εναλλακτικές πηγές ενέργειας και ο νόμος για τις οικιστικές περιοχές... Το πολιτικό κλίμα και η αναγκαιότητα για τομές την ευνοούν.

Ωστόσο, οι ξένοι θεσμικοί και το «έξυπνο χρήμα», γενικότερα, περιμένουν η θεωρία να μετατραπεί σε πράξη. Και αναλόγως είτε να επιβραβεύσουν τους κυβερνητικούς χειρισμούς με νέες αγορές μετοχών είτε να απαντήσουν με καταιγισμό πωλήσεων...

Τα κρίσιμα τεστ

Το πρώτο τεστ για την κυβέρνηση είναι αυτό της στρατηγικής συνεργασίας του ΟΤΕ με τη γερμανική Deutsche Telekom. Όσο και αν το θέμα είναι σύνθετο, όσο και αν η αντιπολίτευση έχει ανεβάσει τους τόνους, το ζήτημα βρισκόταν στο προεκλογικό πρόγραμμα της Νέας Δημοκρατίας και επίσης η κοινή γνώμη είναι δύσκολο να πιστέψει ότι θα ήταν καταστροφή για τον ΟΤΕ η κοινή πλεύση με τον γερμανικό κολοσσό. Από χρηματιστηριακής πλευράς η ολοκλήρωση του deal θα τονώσει σε κάποιο βαθμό την ψυχολογία, ενώ αντίθετα η ακύρωσή του θα οδηγήσει πιθανότατα σε «άγριο ξύλο», που θα προέλθει μέσα από καταιγισμό πωλήσεων τίτλων...

Το δεύτερο τεστ περνάει μέσα από τη ΔΕΗ, όπου μέχρι το φθινόπωρο θα πρέπει να εκπονηθεί το νέο business plan της, από το περιεχόμενο του οποίου θα εξαρτηθούν πάρα πολλά πράγματα σχετικά με την τιμή της συγκεκριμένης μετοχής. Το θέμα όμως δεν βρίσκεται μόνο στο να εκπονηθεί το business plan αλλά και στο να υπάρξει συμφωνία με τα συνδικάτα, σε μια περίοδο όπου η σχέση της διοίκησης Αθανασόπουλου με τους συνδικαλιστές έχει «περάσει από σαράντα κύματα»...

Στον τομέα της ενέργειας, επίσης, είχαμε μεν μία θετική εξέλιξη με την ουσιαστική προώθηση της μονάδας παραγωγής του Αλουμινίου της Ελλάδος, πλην όμως το κύριο ζήτημα σχετίζεται με τον νέο νόμο που αναμένεται να έρθει προς ψήφιση μέσα στους επόμενους μήνες και που ελπίζεται ότι θα ξεμπλοκάρει τις τόσο πολλές αιτήσεις για επενδύσεις στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Πέρα από τη γενικότερη θετική επίδραση που θα έχει μια τέτοια εξέλιξη στην οικονομία, επιπλέον θα ξεκαθαρίσει την κατάσταση σχετικά με το ποιες από τις πολλές δεκάδες εισηγμένες εταιρείες δικαιούνται να προσδοκούν σημαντικά οφέλη από το μέτωπο των αιολικών και των φωτοβολταϊκών πάρκων. 

Η υπόθεση των λιμανιών του Πειραιά (ΟΛΠ) και της Θεσσαλονίκης (ΟΛΘ) είναι πλέον γνωστή και όλοι πλέον έχουν αρχίσει να πιστεύουν πως η διαχείριση ενός μέρους αυτών από ιδιώτες δεν θα αργήσει. Άλλωστε, δεν είναι καθόλου τυχαία και η πορεία των δύο αυτών μετοχών τον τελευταίο μήνα, η οποία μόνο περιβάλλον διεθνούς κρίσης δεν προδίδει (+8,5% για τον ΟΛΠ και +22% για τον ΟΛΘ). Πάντως, μένει να υλοποιηθούν όλα αυτά που διαφαίνονται για την είσοδο των επενδυτών.

Μεγαλύτερη όμως σημασία από όλα τα παραπάνω φαίνεται να έχει η ψήφιση του πλαισίου για τις οικιστικές περιοχές. Η ψήφιση ενός τέτοιου νόμου (που βέβαια καθυστερεί εδώ και μεγάλο χρονικό διάστημα) θα ήταν δυνατόν σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς να αυξήσει το ΑΕΠ κατά μισή ποσοστιαία μονάδα και μάλιστα για πάρα πολλά χρόνια... Ένας τέτοιος λειτουργικός νόμος θα μπορούσε να προσελκύσει εκατοντάδες χιλιάδες Βορειοευρωπαίους να αποκτήσουν σπίτι στην Ελλάδα, τονώνοντας σε πολύ μεγάλο βαθμό τους κλάδους των κατασκευών, του τσιμέντου, των μετάλλων, του τουρισμού κ.λπ.

---ΤΙ ΔΕΙΧΝΕΙ ΤΟ ΤΑΜΠΛΟ

Οι μετοχές που επηρεάζονται από τις κινήσεις της κυβέρνησης δεν είναι βέβαια μόνο όσες περιλαμβάνονται στον πίνακα, καθώς όλες οι εισηγμένες που διαθέτουν ακίνητα, για παράδειγμα, επηρεάζονται από τις εξελίξεις στο θέμα της οικιστικής ανάπτυξης.

Ωστόσο, το μεγαλύτερο ενδιαφέρον σε χρηματιστηριακό επίπεδο ίσως παρουσιάζει η περίπτωση του ΟΤΕ σχετικά με τη συμφωνία του με τη γερμανική εταιρεία Deutsche Telekom, αφού η επίτευξη ή μη αυτής θα επηρεάσει και την ευρύτερη ψυχολογία της αγοράς, ενώ είναι αυτονόητο πως μια συμφωνία τέτοιου μεγέθους θα έχει πολλαπλές και πολύπλευρές θετικές επιδράσεις στην ελληνική οικονομία.

Παράλληλα, η τελική επικύρωσή της θα αποτελεί και σαφή απόδειξη της πολιτικής των αλλαγών και της κίνησης προς την κατεύθυνση που επιθυμούν οι αγορές από την πλευρά της κυβέρνησης.

Σε επίπεδο αποδόσεων από την αρχή του έτους αλλά και το τελευταίο εξάμηνο στις περισσότερες μετοχές είναι αρνητικές, ωστόσο για το 2007, όταν το χρηματιστηριακό περιβάλλον ήταν ευνοϊκότερο, οι περισσότεροι τίτλοι κινήθηκαν με σημαντικά κέρδη. Από την αρχή του έτους η μετοχή του ΟΤΕ, παρότι το πρώτο βήμα για τη σημαντική συμφωνία έχει λάβει χώρα, δεν μπορεί να ξεφύγει από τα επίπεδα των 18 - 20 ευρώ και οι απώλειές της είναι της τάξεως του 26,2%.

Αντίθετα, το έντονο ενδιαφέρον για τις εταιρείες ύδρευσης έχει κρατήσεις τις τιμές στο ταμπλό, αφού για τη μεν ΕΥΑΘ η απόδοση για το 2008 είναι οριακά αρνητική και για το εξάμηνο θετική της τάξεως του 14%, ενώ για την ΕΥΔΑΠ η απόδοση το τελευταίο εξάμηνο είναι +20,8%, αν και από την αρχή του έτους ο τίτλος της παρουσιάζεται με αρνητικό πρόσημο, της τάξεως του 10%.

Από την άλλη πλευρά, οι αποδόσεις του μήνα δείχνουν ότι κάτι κινείται, αφού παρά το αρνητικό κλίμα στις αγορές οι αποδόσεις των μετοχών είναι της τάξεως του 15%.

Ταυτόχρονα, θετική είναι και η κίνηση των εταιρειών εκμετάλλευσης των λιμένων ΟΛΘ και ΟΛΠ, με κέρδη της τάξεως του 3,5% για τον ΟΛΘ στο εξάμηνο, ενώ απώλειες 9,1% σημειώνονται για τη μετοχή του ΟΛΠ. Ωστόσο, η αγορά έχει αρχίσει και πιστεύει ότι το παζλ ολοκληρώνεται, αφού οι αποδόσεις του τελευταίου μήνα είναι ιδιαίτερα υψηλές, με 25,2% για τη μετοχή του ΟΛΘ και 15% για τη μετοχή του ΟΛΠ.

Τέλος, ένας ακόμα τομέας ο οποίος έχει σημαντικό ενδιαφέρον είναι εκείνος της ενέργειας. Από τη μία πλευρά το business plan της ΔΕΗ θα αποτελέσει στους επόμενους μήνες ένα ακόμα δείγμα των πρωτοβουλιών που επιθυμεί να πάρει η κυβέρνηση, ενώ στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας το στοίχημα είναι η επιτάχυνση των διαδικασιών. Στο ταμπλό του Χ.Α., πάντως, η μετοχή του Ρόκα τον τελευταίο μήνα έχει κινηθεί ανοδικά κατά 28,3%, ενώ η μετοχή της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή έχει αυξηθεί κατά 8% περίπου.

****

Oλα δείχνουν ότι η δυσμενής συγκυρία θα αργήσει να ξεπεραστεί. Αυτό που δήλωσε προ 15νθημέρου ο διοικητής της Εθνικής Τράπεζας, κ. Τάκης Αράπογλου, φαίνεται να επιβεβαιώνεται ολοένα και περισσότερο από τα μακροοικονομικά δεδομένα στη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου: η κρίση στην αγορά ακινήτων συνεχίζει να βαθαίνει, η ανάπτυξη της βιομηχανική παραγωγής ψαλιδίζεται και η τόνωση των πληθωριστικών πιέσεων περιορίζει τη δυνατότητα της Fed για νέα αποκλιμάκωση στο θέμα των επιτοκίων.

Η οικονομική ανάκαμψη, λοιπόν, θα αργήσει, παρά τις τονωτικές ενέσεις ρευστότητας τόσο των κεντρικών τραπεζών (στη Βρετανία η Τράπεζα της Αγγλίας ανακοίνωσε συμφωνίες ανταλλαγής στεγαστικών δανείων που βρίσκονται στα χαρτοφυλάκια τραπεζών, έναντι κρατικών ομολόγων αξίας 50 δισεκατομμυρίων στερλινών) όσο και ιδιωτικών κεφαλαίων (28 δισεκατομμύρια δολάρια ήταν οι αυξήσεις κεφαλαίου το τελευταίο διάστημα στα αμερικανικά χρηματοοικονομικά ιδρύματα).

Και αν μέχρι τώρα οι επιπτώσεις στην ελληνική οικονομία από τη διεθνή κρίση δεν ήταν και τόσο έντονες, αποτελεί πλέον κοινή πεποίθηση ότι αυτές θα γίνουν περισσότερο ορατές τους επόμενους μήνες. Οι πρώτες εκτιμήσεις μιλούσαν για φετινή άνοδο του ΑΕΠ στο 4%. Στη συνέχεια ο στόχος αυτός αναθεωρήθηκε στο 3,5% και τώρα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν θα εκπλαγούν αν η επίδοση αυτή κλείσει τελικά στο 3,2%...

Τι θα μπορούσε να προκύψει από αυτό για την ελληνική οικονομία;

1. Σε συνδυασμό με τον υψηλό πληθωρισμό, «μούδιασμα» του εμπορικού κλάδου, το οποίο άλλωστε είχε προβλέψει και η Deutsche Bank σε πρόσφατη έκθεσή της.
2. Αυτοσυγκράτηση των τραπεζών, οι οποίες θα είναι πλέον πιο σφιχτές στις χορηγήσεις δανείων, φοβούμενες σημαντική επιδείνωση της «υγείας» των χαρτοφυλακίων τους.
3. Επιδείνωση των δημοσίων οικονομικών, που η ελληνική οικονομία τώρα θα αναζητήσει μέσα στο επόμενο οκτάμηνο γύρω στο 1 δισ. ευρώ, προκειμένου να κλείσει τη διαφαινόμενη τρύπα του φετινού προϋπολογισμού. Και παρά το γεγονός ότι η κυβέρνηση δηλώνει πως δεν προτίθεται να επιβάλει νέους φόρους, στην αγορά καταλαβαίνουν ότι με κάποιο τρόπο τα χρήματα αυτά θα πρέπει να βρεθούν.

Για να βάλουμε τα πράγματα στη θέση τους, η κατάσταση στην ελληνική οικονομία δεν είναι τραγική, καθώς συγκαταλεγόμαστε σε εκείνες τις χώρες που θα συνεχίσουν και φέτος να σημειώνουν ικανοποιητικό ρυθμό ανάπτυξης.

Ωστόσο, δημιουργείται ολοένα και περισσότερο ένα εξωτερικό περιβάλλον το οποίο εμποδίζει την ουσιαστική άνοδο των τιμών στις μετοχές, κάνοντας τα σύννεφα γύρω από τη Σοφοκλέους να πυκνώνουν. Γιατί τώραστη δεδομένη δυσκολία των ξένων θεσμικών να «αγοράσουν Ελλάδα» προστίθεται και μια διαφαινόμενη επιβράδυνση στον ρυθμό ανάπτυξης των φετινών εταιρικών κερδών.

Οι τρόποι αντίδρασης

Σε ό,τι αφορά το μέτωπο της οικονομίας, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συνιστά στην ελληνική κυβέρνηση να «σφίξει την κατάσταση» και κυρίως να προχωρήσει σε διαρθρωτικές τομές. Αυτές οι τομές φαίνεται να είναι και η μόνη ουσιαστική διέξοδος για το ελληνικό χρηματιστήριο.

Η αλήθεια είναι ότι κατά το τελευταίο διάστημα, πότε με τον νέο νόμο για το Ασφαλιστικό, πότε με την υπογραφή του νέου πετρελαϊκού αγωγού με τη Ρωσία κ.λπ., η κυβέρνηση έχει κερδίσει πόντους στην εκτίμηση της αγοράς. Ωστόσο, η αναστροφή του πτωτικού κλίματος στη Σοφοκλέους απαιτεί πολύ περισσότερες και πολύ πιο ηχηρές κινήσεις από τις προηγούμενες. Και το θετικό είναι ότι μέσα στο επόμενο δωδεκάμηνο οι σχετικές προκλήσεις για την κυβέρνηση είναι πολλές, σε μια περίοδο μάλιστα όπου εξακολουθεί να προηγείται με αρκετή διαφορά στις δημοσκοπήσεις.


*Αναδημοσίευση από το φύλλο 528 της εφημερίδας ”ΜΕΤΟΧΟΣ & ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ”, 02 - 06/05/2008.

**Οι αναλυτικοί πίνακες με τις αποδόσεις και τις αποτιμήσεις των μετοχών δημοσιεύονται στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό"