Stratfor: Τι σημαίνει για το Ισραήλ ένας πόλεμος με τη Χεζμπολάχ

Αν και είναι απίθανη μια ολοκληρωτική εισβολή στον Λίβανο, τις επόμενες εβδομάδες το Ισραήλ θα εξετάσει κλιμάκωση των μέτρων που περιλαμβάνουν ισχυρότερες επιθετικές ενέργειες εναντίον της Χεζμπολάχ εντός του Λιβάνου, δημιουργώντας τον κίνδυνο ενός πολυμέτωπου και παρατεταμένου πολέμου για το Ισραήλ.

Καθώς κλιμακώνονται οι επιθέσεις και αντεπιθέσεις στα ισραηλινολιβανέζικα σύνορα, Ισραηλινοί πολιτικοί απειλούν με ευρεία στρατιωτική δράση κατά της λιβανέζικης ένοπλης οργάνωσης Χεζμπολάχ. Στην τελευταία πολεμική ανακοίνωση Ισραηλινών αξιωματούχων, o Αρχηγός των Ισραηλινών Ενόπλων Δυνάμεων αντιστράτηγος Χερζί Χαλεβί στις 10 Ιανουαρίου είπε στους Ισραηλινούς στρατιώτες πως η κυβέρνηση θα τους τοποθετήσει στα απαραίτητα σημεία για να ασφαλίσουν τα βόρεια σύνορα. Ο Ισραηλινός υπουργός Υγείας επίσης προειδοποίησε τα νοσοκομεία στο βόρειο Ισραήλ να είναι έτοιμα και να κάνουν σχεδιασμούς για δυνητικές διαταράξεις στον εφοδιασμό ιατροφαρμακευτικού υλικού στην περίπτωση μιας μεγάλης κλίμακας επίθεσης της Χεζμπολάχ.

Τα σχόλια και η προειδοποίηση έρχονται μετά από μια κλιμάκωση μεταξύ του Ισραήλ και της Χεζμπολάχ στο πλαίσιο της οποίας το Ισραήλ έβαλε στο στόχαστρο περισσότερους υψηλού προφίλ στρατιωτικούς ηγέτες της Χεζμπολάχ στον Λίβανο και η Χεζμπολάχ ανταπέδωσε προσπαθώντας να πλήξει στρατηγικούς ισραηλινούς στρατιωτικούς στόχους.

Αυτά τα περιστατικά είναι μέρος ενός ευρύτερου μοτίβου σταθερής κλιμάκωσης μεταξύ των δυο πλευρών, καθώς η Χεζμπολάχ υλοποιεί τις πολιτικές της επιταγές για πραγματοποίηση επιθέσεων αλληλεγγύης στο πλευρό της Χαμάς, στην διάρκεια του πολέμου στη Γάζα, ενώ το Ισραήλ στοχεύει να εδραιώσει ένα νέο στρατηγικό παράδειγμα με τη Χεζμπολάχ που επιβραδύνει την ικανότητα των ενόπλων να περνούν τα σύνορα ως απάντηση στην επίθεση-αστραπή της Χαμάς στο νότιο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου.

* Από τον πόλεμο Ισραήλ-Χεζμπολάχ το 2006, οι δύο πλευρές διατηρούν ένα δόγμα λογικής αποτροπής μεταξύ τους, διεξάγοντας συμβολικές συγκρούσεις ή περιορίζοντας τα αντίποινά τους στα Υψώματα του Γκολάν. Αυτό συμβαίνει αφού η πολιτική ηγεσία και των δύο πλευρών κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα αδιέξοδα αποτελέσματα του πολέμου του 2006 είχαν πολύ υψηλό οικονομικό και στρατιωτικό κόστος.

* Οι μάχες με τη Χεζμπολάχ παρέμειναν περιορισμένες κυρίως στα σύνορα, γεγονός που οδήγησε σε εκκενώσεις και από τις δύο πλευρές. Αλλά στο Ισραήλ, όπου περίπου 80.000 άμαχοι έχουν εγκαταλείψει τα βόρεια σύνορα, πολλές κοινότητες της περιοχής ανησυχούν ότι θα αντιμετωπίσουν μια ενδεχόμενη επίθεση τύπου 7ης Οκτωβρίου από τη Χεζμπολάχ ή Παλαιστίνιους μαχητές που εδρεύουν στο Λίβανο, με τους δημάρχους να δηλώνουν ότι δεν θα υποστηρίξουν την επιστροφή στα σπίτια τους έως ότου οι Ισραηλινές Δυνάμεις δημιουργήσουν μια επαρκή ζώνη προστασίας από τη Χεζμπολάχ.

* Υπάρχει ήδη θεωρητικά μια ζώνη ασφαλείας του ΟΗΕ που προορίζονταν να παρακολουθείται από τον ΟΗΕ στο πλαίσιο της Προσωρινής Δύναμης του ΟΗΕ στο Λίβανο και προορίζονταν να επιβάλλεται από τις λιβανέζικες ένοπλες δυνάμεις στο πλαίσιο της απόφασης 1701 του ΟΗΕ του 2006. Όμως το ψήφισμα αυτό δεν εφαρμόστηκε ποτέ και η Χεζμπολάχ απολαμβάνει ελευθερία δράσης στο νότιο τμήμα της χώρας.

* Από την πλευρά της, η Χεζμπολάχ έχει διαμηνύσει ότι δεν ενδιαφέρεται να υπάρξει κλιμάκωση σε έναν μεγάλο πόλεμο, αλλά αυτά τα μηνύματα πέφτουν όλο και περισσότερο στο κενό στο Ισραήλ, όπου πολιτικοί, πολίτες και το στρατιωτικό κατεστημένο έχουν επαναδιατυπώσει τις απόψεις τους για τους κινδύνους στα σύνορα του Ισραήλ μετά την 7η Οκτωβρίου.

* Επιπλέον, η Χαμάς δημιουργεί επίσης βάσεις στο νότιο Λίβανο μαζί με άλλες μαχητικές ομάδες, δίνοντας περαιτέρω κίνητρο στο Ισραήλ να αναλάβει δράση εκεί.

Η συνεχιζόμενη στρατιωτική στρατηγική του Ισραήλ είναι να χρησιμοποιεί στοχευμένη κλιμάκωση για να πιέσει την Χεζμπολάχ να αποσυρθεί από τα σύνορα. Αυτή η στρατηγική βασίζεται στην σταθερή κλιμάκωση στοχευμένων επιθέσεων κατά στρατιωτικών ηγετών της Χεζμπολάχ και δολοφονιών ηγετών της Χαμάς βαθύτερα εντός του Λιβάνου, για να σηματοδοτήσει υπαρξιακές απειλές κατά των διοικητών της Χεζμπολάχ και να τους πείσει να αποδεχθούν πιο αδύναμες θέσεις στα σύνορα με το Ισραήλ, που δεν θα οδηγήσουν σε μεγάλες χερσαίες επιχειρήσεις του Ισραήλ. Αυτή η στρατηγική απαιτεί λιγότερους ισραηλινούς στρατιωτικούς πόρους και επιτρέπει τα βόρεια σύνορα να παραμείνουν σε μεγάλο βαθμό καλυμμένα από τους εφέδρους, καθώς οι μάχιμες μονάδες της πρώτης γραμμής συνεχίζουν τις επιχειρήσεις στη Λωρίδα της Γάζας.

Σηματοδοτεί επίσης το συνεχιζόμενο ενδιαφέρον του Ισραήλ για ένα πολιτικό αποτέλεσμα που θα δει την επιβολή της Απόφασης 1701 του ΟΗΕ και την απόσυρση των δυνάμεων της Χεζμπολάχ από τον νότιο Λίβανο. Αλλά αυτή η στρατηγική δημιουργεί νέα πολιτικά κίνητρα για τη Χαμάς και τη Χεζμπολάχ να προχωρήσουν άμεσα σε αντίποινα κατά του Ισραήλ για τις στοχευμένες επιχειρήσεις του, ιδιαίτερα για τη δολοφονία ηγετικών διοικητών και αξιωματούχων. Και αυτά τα αντίποινα με τη σειρά τους ενισχύουν την στρατηγική επιτακτική ανάγκη του Ισραήλ να απωθήσει ακόμα πιο μακριά από τα σύνορα τους μαχητές, ώστε να μειώσει την αποτελεσματικότητα των επιθέσεων των αντιπάλων του.

* Οι Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις έχουν δολοφονήσει αρκετούς υψηλόβαθμους διοικητές της Χεζμπολάχ από τον Οκτώβριο του 2023, συμπεριλαμβανομένου του επικεφαλής του προγράμματος drone της και του μέλους του Πολιτικού Γραφείου της Χαμάς Σαλάχ αλ-Αρούρι στη Βηρυτό, στο πλαίσιο μιας εκστρατείας που σηματοδοτεί την υπαρξιακή απειλή για τους αξιωματούχους αυτούς επειδή οι ομάδες αντιμετώπισαν στρατιωτικά το Ισραήλ.

* Σε αντίποινα για τους θανάτους αυτούς, η Χεζμπολάχ αύξησε την κλίμακα των επιθέσεων με ρουκέτες στο βόρειο Ισραήλ και έβαλε στο στόχαστρο το αρχηγείο της Βόρειας Διοίκησης των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων στο Σαφέντ.

Αν η τρέχουσα στρατιωτική στρατηγική του Ισραήλ αποτύχει να οδηγήσει σε μια βιώσιμη ζώνη ασφάλειας, το Ισραήλ είναι πιθανό να κλιμακώσει σε μεγαλύτερες επιθέσεις κατά των στρατιωτικών υποδομών της Χεζμπολάχ για να αυξήσει την πίεση στη μαχητική οργάνωση, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης συνεχών χερσαίων επιδρομών και πληγμάτων βαθύτερα στο έδαφος πέραν της νότιας συνοριακής ζώνης.

Αυτό το σενάριο κλιμάκωσης πιθανόν θα περιελάμβανε περισσότερο πυροβολικό, άρματα μάχης και αεροπορική ισχύ εναντίον οχυρωμένων θέσεων της Χεζμπολάχ με το ενδεχόμενο βραχυπρόθεσμων περιορισμένων επιδρομών από ειδικές δυνάμεις, αλλά δεν θα περιελάμβανε την αποστολή μαζικών στρατευμάτων εντός του λιβανέζικου εδάφους.

Ο στόχος αυτής της κλιμάκωσης θα ήταν και πάλι να σηματοδοτήσει στη Χεζμπολάχ και τον Λίβανο ότι το Ισραήλ προετοιμάζεται για χερσαίες επιδρομές μεγαλύτερης κλίμακας που θα μπορούσαν να αναζωπυρώσουν έναν ολοκληρωτικό πόλεμο.

Η εκστρατεία αυτή θα μπορούσε να ξεκινήσει ακόμη και πριν ο ισραηλινός στρατός τερματίσει τις επιχειρήσεις στη Γάζα και οι μονάδες μάχης πρώτης γραμμής επιστρέψουν στο βορρά, καθώς θα βασιζόταν στην ισραηλινή αεροπορία και στις ταξιαρχίες εφέδρων που έχουν ήδη αναπτυχθεί στην περιοχή.

Αλλά αυτή η στρατηγική θα προκαλούσε πιθανότατα περισσότερους θανάτους μαχητών και αμάχων. Αυτό θα έδινε και πάλι κίνητρο στους μαχητές να κλιμακώσουν τα αντίποινά τους εναντίον του Ισραήλ, καθώς η Χεζμπολάχ θα προσπαθούσε να επιδείξει την ικανότητά της να αντέξει μια τέτοια επίθεση και να ενισχύσει τη νομιμότητά της ως υπερασπιστής του Λιβάνου.

* Η Χεζμπολάχ έχει ενισχύσει μεγάλο μέρος του νότιου Λιβάνου με αποθήκες και άλλες υποδομές σχεδιασμένες να μετριάσουν μια μεγάλης κλίμακας ισραηλινή επίθεση πυροβολικού και αεροπορίας, καθιστώντας ασαφές το πόση ζημιά θα μπορούσαν να προκαλέσουν οι Ισραηλινές Δυνάμεις με αυτού του είδους την κλιμάκωση και δίνοντας στη Χεζμπολάχ τη δυνατότητα να αντισταθεί σε αυτές τις προσπάθειες.

* Μια κλιμακούμενη χερσαία και αεροπορική εκστρατεία θα προκαλούσε επίσης πιθανότατα περισσότερες απώλειες μεταξύ των αμάχων, απομονώνοντας περαιτέρω το Ισραήλ διπλωματικά και ωθώντας την κυβέρνηση του Λιβάνου πιο κοντά στην υποστήριξη της Χεζμπολάχ αντί να την πιέσει να αποσυρθεί.

* Το βόρειο μέτωπο διατηρείται επί του παρόντος κυρίως από μονάδες εφέδρων, ενώ οι ταξιαρχίες πρώτης γραμμής της Βόρειας Διοίκησης, όπως η Ταξιαρχία Γκολάνι, έχουν αναπτυχθεί στη Γάζα.

Αν αυτές οι πιο εκτεταμένες επιθέσεις αποτύχουν, το Ισραήλ θα χρησιμοποιήσει χερσαίες επιδρομές σε επίπεδο τάγματος στο νότιο Λίβανο για να εκκαθαρίσει και να κρατήσει εδάφη από τους μαχητές και να σηματοδοτήσει ότι το Ισραήλ μπορεί να κλιμακώσει σε ολοκληρωτική εισβολή. Το Ισραήλ συγκρατείται να μην επιλέξει μια ολοκληρωτική εισβολή εν μέρει επειδή η κατοχή της Γάζας σημαίνει ότι οι πόροι του θα ήταν περιορισμένοι· επομένως, δεν επιθυμεί να καταλάβει και να κρατήσει μόνιμα εδάφη στο Λίβανο, όπως έκανε από το 1982 έως το 2000.

Αλλά το Ισραήλ θα μπορούσε να σηματοδοτήσει ότι μια τέτοια επιλογή υπάρχει, πραγματοποιώντας περιορισμένες χερσαίες εισβολές με πλήρη τάγματα στο νότιο Λίβανο και με ταξιαρχίες πρώτης γραμμής που θα μπορούσαν να καταλάβουν και να κρατήσουν προσωρινά το έδαφος.

Οι επιχειρήσεις αυτές θα επικεντρώνονταν στην εκκαθάριση και την κατοχή εδαφών, την καταστροφή των υποδομών της Χεζμπολάχ και την πρόκληση όσο το δυνατόν μεγαλύτερης ζημίας στις στρατιωτικές δυνατότητες και τους μαχητές της Χεζμπολάχ πριν αποσυρθούν από την περιοχή - μια εκστρατεία που θα μπορούσε να διαρκέσει μήνες. Αυτή η στρατηγική θα συνδυαζόταν επίσης πιθανώς με μια κλιμακούμενη αεροπορική εκστρατεία σε ολόκληρο τον Λίβανο, η οποία θα μπορούσε να περιλαμβάνει βαθιά πλήγματα στην καρδιά της περιοχής της Χεζμπολάχ στην κοιλάδα Μπεκάα και πλήγματα στη Βηρυτό.

Αλλά αυτή η στρατηγική μπορεί να αναδιαμορφώσει και πάλι τα πολιτικά κίνητρα της Χεζμπολάχ για αντίποινα και να αρχίσει μια πιο μακροχρόνια μάχη, ειδικά αν οι ισραηλινές χερσαίες επιδρομές κάνουν τους πολίτες και τους πολιτικούς του Λιβάνου να συσπειρωθούν πίσω από τη Χεζμπολάχ, όπως έκαναν το 2006. Σε αυτή την περίπτωση, το Ισραήλ θα μπορούσε να κολλήσει σε έναν παρατεταμένο συνοριακό πόλεμο με τη Χεζμπολάχ, στον οποίο η πορεία προς την αποκλιμάκωση περιορίζεται από τις πολιτικές επιταγές και των δύο πλευρών.

* Μια χερσαία εκστρατεία θα χρειαζόταν οι κύριες ταξιαρχίες της Βόρειας Διοίκησης να επιστρέψουν από τη Γάζα και να επανεξοπλιστούν, κάτι που σημαίνει ότι οι συνεχείς επιδρομές είναι απίθανες έως ότου οι Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις ελέγξουν τη Λωρίδα της Γάζας.

* Οι χερσαίες επιδρομές των Ισραηλινών Δυνάμεων θα συναντούσαν μπαρουτοκαπνισμένους μαχητές της Χεζμπολάχ που έχουν χρόνια εμπειρίας στη Συρία, γεγονός που θα μπορούσε να οδηγήσει σε σημαντικές απώλειες του ισραηλινού στρατού, οι οποίες θα αποδυνάμωναν την υποστήριξη της κοινής γνώμης στο Ισραήλ για μια στρατιωτική εκστρατεία εκεί.

Το Ισραήλ έχει την επιλογή να επαναλάβει μια ολοκληρωτική εισβολή μόλις καταλαγιάσουν οι πολεμικές επιχειρήσεις στη Γάζα, αν και αν το πράξει αυτό πιθανότατα θα πυροδοτούσε άμεσα αντίποινα από το Ιράν εναντίον του ίδιου του Ισραήλ, καθιστώντας το ενδεχόμενο αυτό απίθανο.

Το Ισραήλ είναι πιθανό να εξετάσει αυτή την επιλογή μόνο εάν έχει πλήρη διπλωματική υποστήριξη από τις ΗΠΑ, έχει ολοκληρώσει τους κύριους στρατιωτικούς στόχους του στη Γάζα, έχει εσωτερική πολιτική ενότητα και υποστήριξη για την επιχείρηση, και εάν η Χεζμπολάχ έχει κλιμακώσει τις επιθέσεις της σε επίπεδο που να περιλαμβάνει κινήσεις όπως πλήγματα σε ισραηλινές πόλεις - καθιστώντας την απειλή της αδύνατο να αγνοηθεί.

Αυτά είναι μεγάλα εμπόδια, καθιστώντας μια εισβολή παρόμοια με το 1982 απίθανη, αν και αυτό το σενάριο θα μπορούσε να προκύψει με την πάροδο του χρόνου, εάν το Ισραήλ κολλήσει σε έναν συνοριακό πόλεμο με τους μαχητές και δεν μπορέσει να τους εκδιώξει.

Σε αυτό το σενάριο, το Ισραήλ θα πρέπει να κινητοποιήσει τις ταξιαρχίες του μετώπου και να διατηρήσει ένα υψηλό επίπεδο επιστράτευσης εφέδρων για μια μεγάλη ώθηση εντός του Λιβάνου, η οποία θα μπορούσε να θέσει ως στόχο να φτάσει στον ποταμό Λιτάνι, όπως έκαναν οι Ισραηλινοί το 2006 σε μια προσπάθεια να εκδιώξουν τη Χεζμπολάχ από την περιοχή.

Αυτή η εκστρατεία θα διαρκούσε πιθανότατα μήνες, θα οδηγούσε σε μεγάλο αριθμό στρατιωτικών και πολιτικών απωλειών και για τις δύο πλευρές, θα προκαλούσε διεθνή οργή από τους Άραβες και τους δυτικούς συμμάχους και θα προκαλούσε κλιμακούμενα ιρανικά αντίποινα τόσο κατά των ΗΠΑ όσο και κατά του Ισραήλ σε όλη την περιοχή, συμπεριλαμβανομένων πιθανών ιρανικών άμεσων επιθέσεων με βαλλιστικούς πυραύλους και drones κατά του ίδιου του Ισραήλ, μόλις ο βασικός του αντιπρόσωπος δεχόταν μια τέτοια ολοκληρωτική επίθεση.

Το Ισραήλ θα μπορούσε επίσης να μην έχει καταφέρει να επιτύχει τους στόχους του προτού καταρρεύσει η εσωτερική πολιτική του υποστήριξη ή προτού η Δύση πιέσει το Ισραήλ να τερματίσει την εκστρατεία. Θα συνεπαγόταν επίσης τεράστιους πολιτικούς κινδύνους για την ισραηλινή κυβέρνηση που την διέταξε.

* Η Χεζμπολάχ εκτιμάται ότι διαθέτει έως και διπλάσιο αριθμό μαχητών από τη Χαμάς, κάτι που σημαίνει ότι μια ισραηλινή εισβολή θα αντιμετώπιζε μια σημαντικά ισχυρότερη δύναμη από αυτή που αντιμετωπίζει στη Γάζα. Αυτό θα παρέτεινε την εκστρατεία, δεδομένου ότι στη Γάζα, οι Ισραηλινές Δυνάμεις χρειάστηκαν δυόμισι μήνες για να καταλάβουν μια μικρότερη γεωγραφική περιοχή με λιγότερους εχθρούς.

* Η Χεζμπολάχ συνδέεται απευθείας χερσαία με το Ιράν μέσω της Συρίας και του Ιράκ, κάτι που σημαίνει ότι θα ήταν ευκολότερο να ανεφοδιαστεί και να ενισχυθεί η οργάνωση για μια παρατεταμένη μάχη με το Ισραήλ.

* Η τελευταία ισραηλινή κυβέρνηση που προσπάθησε να εκδιώξει τη Χεζμπολάχ από το νότο - εκείνη του πρώην πρωθυπουργού Εχούντ Μπαράκ – δεν πέτυχε τους στρατιωτικούς της στόχους και κατέρρευσε, τερματίζοντας την καριέρα του Μπαράκ εν μέσω της οργής της ισραηλινής κοινής γνώμης μετά τον πόλεμο του 2006.