Ο κατακερματισμός απειλεί τη γερμανική πολιτική σκηνή

Τα μεγαλύτερα πολιτικά κόμματα της Γερμανίας έχασαν για άλλη μια φορά έδαφος από μικρότερες δυνάμεις της αριστεράς και της δεξιάς.

Σε περιφερειακές εκλογές που διεξήχθησαν στο Βερολίνο στις 18 Σεπτεμβρίου, το κεντροαριστερό Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SPD) έλαβε το 21,6% των ψήφων, χαμηλότερα κατά 6,7 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με τις προηγούμενες εκλογές το 2011.

Η κεντροδεξιά Χριστιανοδημοκρατική Ένωση (CDU) της Γερμανίδας καγκελάριου Άγκελα Μέρκελ κέρδισε το 17,6% των ψήφων, αποτέλεσμα που είναι 5,7 ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερο από αυτό του 2011.

Εν τω μεταξύ, το ακροαριστερό Die Linke πήρε ποσοστό 15,6%, καταγράφοντας άνοδο 3,9% ποσοστιαίων μονάδων σε σχέση με τις προηγούμενες εκλογές. Το ακροδεξιό κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) έλαβε στο εκλογικό του ντεμπούτο στην περιοχή, ποσοστό 14,2%. Το 15,2% των ψήφων συγκέντρωσαν οι Πράσινοι, σημειώνοντας πτώση 2,4 ποσοστιαίων μονάδων.

Ήταν η πέμπτη περιφερειακή εκλογική αναμέτρηση στη Γερμανία το 2016. Στις περισσότερες, το CDU και το SPD, που έχουν σχηματίσει ομοσπονδιακή κυβέρνηση συνεργασίας, έχασαν έδαφος από μικρότερα κόμματα. Η καλή επίδοση του AfD στο Βερολίνο δείχνει πως οι ψηφοφόροι συνεχίζουν να ανησυχούν για την εισροή μεταναστών στη χώρα.

Αλλά η καλή επίδοση του Die Linke και των Πρασίνων αποκαλύπτει πως πέρα από το ζήτημα των προσφύγων, οι ψηφοφόροι θέλουν να στείλουν ένα μήνυμα δυσαρέσκειας στις κυρίαρχες πολιτικές δυνάμεις.

Αν και το Βερολίνο είναι μια σχετικά μικρή περιφέρεια 3,5 εκατομμυρίων ανθρώπων σε μια χώρα άνω των 80 εκατομμυρίων, το αποτέλεσμα (με πέντε κόμματα να παίρνουν πάνω από το 14% των ψήφων) είναι το σύμπτωμα ενός ευρύτερου κατακερματισμού του εκλογικού σώματος της χώρας.

Δημοσκοπήσεις που διενεργήθηκαν σε εθνικό επίπεδο δείχνουν πως η στήριξη για τα SPD και CDU ανέρχεται συνολικά στο 55%, αρκετά χαμηλότερα από το 67% που συγκέντρωσαν τα δύο κόμματα στις ομοσπονδιακές εκλογές του 2013. Το AfD, που δεν κατάφερε να ξεπεράσει το όριο του 5% που χρειαζόταν για να μπει στην Bundestag το 2013, καταγράφει αυτή τη στιγμή στις δημοσκοπήσεις ποσοστά κοντά στο 13%.

Παραδοσιακά, τη Γερμανία κυβερνούν είτε το CDU, είτε το SPD (με τη βοήθεια ενός μικρότερου κυβερνητικού εταίρου), ή όπως συνέβη το 2013 ένας μεγάλος συνασπισμός των δύο μεγαλύτερων κομμάτων.

Οι επόμενες ομοσπονδιακές εκλογές, οι οποίες θα διεξαχθούν το αργότερο ως τον Οκτώβριο του 2017, μπορούν να οδηγήσουν σε ένα εξαιρετικά κατακερματισμένο κοινοβούλιο. Αυτό θα περιόριζε τα περιθώρια ελιγμών της επόμενης κυβέρνησης, καθώς μπορεί να έχει λιγότερες έδρες στο κοινοβούλιο από τους προκατόχους της.

Μια τέτοια εξέλιξη θα έκανε πιο δύσκολη τη λήψη αποφάσεων, ειδικά σε ευαίσθητα ή σε αμφιλεγόμενα θέματα. Κατά τη διάρκεια της τρέχουσας θητείας της, η Μέρκελ έχει ξεπεράσει αντιδράσεις από μέλη της κυβέρνησής της για θέματα όπως το πρόγραμμα διάσωσης της Ελλάδας, χάρη στην άνετη πλειοψηφία της στο κοινοβούλιο.

Αυτό μπορεί να αποδειχθεί πιο δύσκολο για τις μελλοντικές κυβερνήσεις, με αντίκτυπο όχι μόνο στην εγχώρια πολιτική της Γερμανίας, αλλά και στον ρόλο της ως πολιτικού ηγέτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.