Φως στο τούνελ για τα εταιρικά κέρδη

Πληθαίνουν οι ενδείξεις πως η κερδοφορία των εισηγμένων εταιριών στο Χρηματιστήριο της Αθήνας θα σημειώσει ουσιαστική βελτίωση από το 2014, διακόπτοντας την έντονα πτωτική πορεία των τελευταίων ετών.

Στην πρόσφατη έκθεση της Citigroup ο αμερικανικός οίκος προέβλεψε για τις εταιρίες που καλύπτει πως το επόμενο έτος:

α) Οι τράπεζες θα βελτιώσουν το τελικό τους αποτέλεσμα, β) οι μη τραπεζικές εταιρίες θα βελτιώσουν αθροιστικά την κερδοφορία τους κατά 31%, από τα 899,7 εκατ. στο 1,186 δισ. ευρώ.

Για τον χώρο της βιομηχανίας και του εμπορίου, ωστόσο, η πρόβλεψη της Citigroup αφορά μόνο τις δέκα εταιρίες που καλύπτει (Aegean, Motor Oil, ΔΕΗ, Coca Cola Hellenic, ΤΙΤΑΝ, ΟΤΕ, ΕΧΑΕ, ΟΠΑΠ, JUMBO και ΜΕΤΚΑ), οπότε δεν είναι απαραίτητα αντιπροσωπευτική για το σύνολο των εισηγμένων στο Χ.Α.

Τη διαφαινόμενη αλλαγή τάσης την είχαμε επισημάνει εδώ και καιρό, όπως για παράδειγμα στις 14 Αυγούστου στο Euro2day.gr με το άρθρο «Η άμυνα φέρνει τις μεγάλες νίκες». Επίσης στο φύλλο της 8ης Σεπτεμβρίου της εφημερίδας «Μέτοχος» είχαμε το δημοσίευμα «Ελπίδα εισηγμένων για αναστροφή της τάσης» με υπότιτλο «την αρχική τους αισιοδοξία πως το 2013 θα δούμε τον πάτο των επιχειρηματικών κερδών εκφράζουν παράγοντες της αγοράς».

Είναι αλήθεια πως επικρατεί συγκρατημένη αισιοδοξία μεταξύ των παραγόντων της αγοράς μετά τη δημοσίευση των εξαμηνιαίων αποτελεσμάτων και τις εξελίξεις που είχαμε το τελευταίο τετράμηνο για σταδιακή σταθεροποίηση της κερδοφορίας των εισηγμένων, αλλά και του συνόλου των επιχειρήσεων γενικότερα.

Οι κρίσιμοι παράγοντες

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα εξαμήνου: α) Συνεχίστηκε μεν η πτώση της λειτουργικής κερδοφορίας των επιχειρήσεων, αλλά με χαμηλότερους ρυθμούς σε σχέση με το παρελθόν, β) Αυξήθηκαν σημαντικά οι εταιρίες που γύρισαν τα αποτελέσματά τους από ζημίες σε κέρδη, ή που περιόρισαν σημαντικά το ύψος των ζημιών τους, κυρίως λόγω των πολιτικών περιορισμού των εξόδων τους που εφάρμοσαν.

Πέραν όμως όσων συνέβησαν το πρώτο εξάμηνο, οι μέχρι σήμερα εξελίξεις στην οικονομία (εκτιμήσεις για το εννεάμηνο) δείχνουν ότι έχει αρχίσει να φαίνεται μια αχνή επίδραση στην αγορά από την αυξημένη απορρόφηση των ΕΣΠΑ, όπως επίσης ότι σε πολλές κατηγορίες αγορών (οχήματα, ηλεκτρικές συσκευές, πωλήσεις λιανικής) η ζήτηση δείχνει σαφέστατη τάση σταθεροποίησης. Μάλιστα δεν είναι λίγοι που ελπίζουν πως το πρώτο εξάμηνο του 2013 θα αποτελέσει τον πάτο της αγοράς.

Πέραν όμως αυτών, υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που αφήνουν παράθυρο κάποιας αισιοδοξίας για τις επιχειρηματικές επιδόσεις του 2014, όπως:

• Η αναμενόμενη μείωση των επιτοκίων χορηγήσεων. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, τα σχετικά επιτόκια θα μπορούσαν να υποχωρήσουν μεσοσταθμικά κατά 200 μονάδες βάσης έως το τέλος του έτους και κατά άλλες 100 μονάδες μέσα στο 2014 (όλα αυτά βέβαια θα πρέπει να επιβεβαιωθούν και στην πράξη). Κάτι τέτοιο θα εξοικονομούσε κόστος χρηματοδότησης γύρω στα 2-2,5 δισ. ευρώ για το σύνολο των επιχειρήσεων και των ελεύθερων επαγγελματιών. Επιπρόσθετα, πολλές επιχειρήσεις θα δουν την επόμενη χρονιά το κόστος χρηματοδότησής τους να μειώνεται και για έναν ακόμη λόγο: επειδή έχουν καταφέρει τα τελευταία χρόνια να περιορίσουν το μέγεθος της έκθεσής τους στις τράπεζες (θετικές ελεύθερες ταμειακές ροές και αυξήσεις κεφαλαίου).

• Πολλές επιχειρήσεις προχώρησαν φέτος σε περικοπές στο κόστος εργασίας (π.χ. επιχειρησιακές συμβάσεις, λήξη μετενέργειας, μειώσεις προσωπικού), οι οποίες το 2014 θα αποδώσουν σε δωδεκάμηνη βάση. Ανάλογα οφέλη θα προκύψουν και από τις μειώσεις των ενοικίων.

• Το 2014 αναμένεται επιστροφή της Ευρώπης σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης, ό,τι αυτό θα μπορούσε να σημάνει για τις ελληνικές εξαγωγικές επιχειρήσεις. Το επόμενο έτος επίσης πιθανολογείται και τόνωση της ναυτιλιακής δραστηριότητας, από τα επίπεδα... πάτου που βρίσκεται σήμερα.

• Για αρκετούς κλάδους, τα πρώτα μηνύματα για την επόμενη χρονιά είναι σχετικά ενθαρρυντικά. Έτσι, οι πρώτες ενδείξεις κάνουν λόγο για ακόμη μεγαλύτερη αύξηση τουριστών σε σχέση με το πολύ καλό 2013. Οι μεγάλοι οδικοί αυτοχρηματοδοτούμενοι άξονες εκτιμάται πως θα ξεκινήσουν τους επόμενους μήνες, έστω και με δυσκολίες, έστω και με... δόσεις (κάθε έργο θα έχει το δικό του χρονοδιάγραμμα). Ανάλογη εικόνα επικρατεί και για τα δημόσια έργα πληροφορικής που αναμένεται να αρχίσουν να δημιουργούν κάποιους πρόσθετους τζίρους στις επιχειρήσεις του κλάδου, κυρίως από το δεύτερο εξάμηνο του 2014.

• Η Ελλάδα θα επιδιώξει να ωφεληθεί από τη γεωπολιτική της θέση και έτσι το 2014 πιθανολογείται πως θα ευνοηθεί από την αρχή της κατασκευής του αγωγού φυσικού αερίου TAP, αλλά και από τις βλέψεις των ξένων επενδυτών για το λιμάνι του Πειραιά (ΟΛΠ, Cosco) και την ΤΡΑΙΝΟΣΕ.

Λεπτή γραμμή

Παρ' όλα αυτά, παράγοντες της αγοράς συνιστούν στους επενδυτές να κρατούν μικρό καλάθι καθώς και για την πλειονότητα των επιχειρήσεων που απευθύνονται στην εγχώρια αγορά αφού οποιαδήποτε υποχώρηση του κόστους πολύ πιθανόν να μην αποδειχτεί επαρκής σε περίπτωση όπου το ΑΕΠ συνεχίσει να συρρικνώνεται και μέσα στο 2013.

Επιπλέον, μεγάλη σημασία δίνουν οι ίδιοι κύκλοι στο κλίμα εμπιστοσύνης που θα πρέπει να βελτιωθεί γύρω από την ελληνική οικονομία τους αμέσως επόμενους μήνες. Γενικότερα, χαιρετίζεται μια αισιοδοξία που ξεκινά από επενδυτικούς οίκους του εξωτερικού και που λίγο-πολύ προβλέπει μια μάλλον ομαλή μετάβαση της οικονομίας από την ύφεση στην ανάκαμψη, με το όποιο χρηματοοικονομικό κενό του ελληνικού δημοσίου τελικά να καλύπτεται και φυσικά με τη χώρα να παραμένει εντός ευρωζώνης.

Χαρακτηριστική επίσης είναι η πρόσφατη δήλωση του Κύπριου νομπελίστα οικονομολόγου Χριστόφορου Πισσαρίδη ότι «η παράταση των προθεσμιών αποπληρωμής του χρέους της Ελλάδας θα πρέπει να επαρκεί, καθώς ο ρυθμός της οικονομικής ύφεσης υποχωρεί και υπάρχει έντονη μείωση των μισθών, η οποία θα λειτουργήσει επιβοηθητικά».

Από την άλλη πλευρά, ωστόσο, τονίζεται ότι μπορεί η καλλιέργεια θετικών προσδοκιών να είναι ευπρόσδεκτη, μπορεί επίσης να είναι καλοδεχούμενα και τα ευρώ των hedge funds που τοποθετούνται στην Ελλάδα, ωστόσο οι προσδοκίες μεταβάλλονται εύκολα και οι προκλήσεις που εξακολουθεί να αντιμετωπίζει η εγχώρια οικονομία είναι μεγάλες.