Ο θάνατος του καπιταλισμού

Δίχως αμφιβολία, όπως κατέδειξε και η ελληνική εμπειρία, το κράτος πρέπει να περιοριστεί. Ο περιορισμός όμως αυτός πρέπει να είναι στον σαφή, ξεκάθαρο ρόλο του ισχυρού επόπτη των αγορών, όχι σε εκείνον του υποκαταστάτη τους.

Δημοσιεύθηκε: 13 Μαΐου 2010 - 07:50

Ν. Γ. Δρόσος [email protected]

Φίλτατοι, καλή σας ημέρα!

Η ανθρωπότητα σήμερα βιώνει τα δεινά που της κληροδότησε η παρ’ολίγον κατάρρευση του διεθνούς χρηματοπιστωτικού συστήματος, προ διετίας, ως αποτέλεσμα της άκρατης απληστίας σειράς επενδυτικών τραπεζών, κυρίως στις ΗΠΑ.

Το ντόμινο τραπεζικών καταρρεύσεων και η συνεπακόλουθη διάσωσή τους με χρήματα των απανταχού φορολογουμένων ουσιαστικά οδήγησαν στην αποδόμηση της έως τότε κραταιάς ιδεολογίας στις ΗΠΑ και στη Βρετανία περί ελεύθερης και αυτορρυθμιζόμενης αγοράς και κατέδειξαν την ανάγκη ύπαρξης μιας ύστατης δύναμης, αυτής του κράτους, ικανής να παρέμβει για τη διάσωση του συστήματος.

Με λίγα λόγια, μιας δύναμης που ενεργοποιείται την ύστατη ώρα για την αποτροπή και εξουδετέρωση κινδύνων συστημικού χαρακτήρα.

Η ανάδειξη του κράτους ως του φορέα που καλείται να επιτελέσει τον ρόλο αυτόν επί της ουσίας ακύρωσε την κυρίαρχη ιδεολογία στις δύο χώρες "λίκνα του καπιταλισμού" και έδωσε τροφή στους υπερασπιστές τάσεων, που ζητούν μεγιστοποίηση της παρεμβατικότητας των κρατικών μηχανών στη λειτουργία της οικονομίας.

Σήμερα, στον αντίποδα, βιώνουμε μια κατάσταση αστοχίας του συστήματος των διεθνών αγορών ως αποτελεσματικού μηχανισμού για την άντληση κεφαλαίων, εκ μέρους σειράς κρατών της ευρωζώνης, καθώς οι ίδιοι αυτοί χρηματοπιστωτικοί φορείς που διασώθηκαν με χρήματα των φορολογουμένων αμφισβητούν την ικανότητα των λαών να εξυπηρετήσουν και να χρηματοδοτήσουν τα χρέη τους.

Η αύξηση των spreads στην Ισπανία, στην Πορτογαλία, στην Ιρλανδία, στην Ιταλία και βεβαίως στη χώρα μας αποτυπώνει ακριβώς αυτήν την αμφισβήτηση εκ μέρους των αγορών και εν τέλει όσων κινούν τα νήματά τους, στη δυνατότητα ή στην ικανότητα των κρατών αυτών να τιμήσουν την υπογραφή τους και κατά συνέπεια τα χρέη τους.

Εάν υπάρχει μια περίσταση υπό την οποία επιβεβαιώνεται η ρήση "ουδείς ασφαλέστερος εχθρός του ευεργετηθέντος", σίγουρα είναι η παρούσα.

Εάν τολμήσουμε ένα και μόνο βήμα αποστασιοποίησης από την παρούσα συγκυρία, θα δούμε ότι οι ίδιοι οίκοι αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας που βαθμολογούσαν στην υψηλότερη δυνατή κατάταξη τα δάνεια μειωμένης εξασφάλισης (subprime), τα οποία βρέθηκαν στο επίκεντρο της κατάρρευσης κάποτε κορυφαίων επενδυτικών τραπεζών, όπως η Lehman Brothers, και κατά προέκταση σύσσωμου του χρηματοπιστωτικού συστήματος, ευθύνονται σήμερα για την υποβάθμιση σειράς ευρωπαϊκών οικονομιών.

Εάν τολμήσουμε ένα ακόμη, θα διαπιστώσουμε ότι οι ίδιοι διεθνείς τραπεζικοί φορείς, που φέρουν ακέραιο το βάρος της ευθύνης για τα δημοσιονομικά ελλείμματα, τα οποία δημιούργησαν οι προσπάθειες διάσωσής τους από τις απανταχού κυβερνήσεις, είναι εκείνοι που αμφισβητούν τη δυνατότητα αυτών των κυβερνήσεων να τα καλύψουν.

Δίχως αμφιβολία, όπως κατέδειξε και η ελληνική εμπειρία, το κράτος πρέπει να περιοριστεί.
Ο περιορισμός όμως αυτός θα πρέπει να είναι στον σαφή και ξεκάθαρο ρόλο του ισχυρού επόπτη.

Του επόπτη των αγορών και της λειτουργίας τους και όχι στον οργανισμό που καλείται να τις υποκαταστήσει. Στον ρόλο του ρυθμιστή και όχι σε εκείνον του συναλλασσόμενου και του παραγωγού.

Εν τέλει, αν στην καρδιά του σημερινού προβλήματος βρίσκεται η δυνατότητα ορισμένων επιτήδειων να αγοράζουν ασφάλεια έναντι του κινδύνου να καεί το σπίτι του γείτονα, ας απαγορευτεί επιτέλους η δυνατότητα πώλησης CDS δίχως την προηγούμενη κατοχή των υποκείμενων τίτλων.

Είναι πολύ αργά να ανησυχούμε σχετικά με το ενδεχόμενο περιορισμού της ελεύθερης αγοράς.

Αυτή πέθανε όταν την έσωσαν τα κράτη…

[email protected]

Oι απόψεις που διατυπώνονται σε ενυπόγραφο άρθρο γνώμης ανήκουν στον συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν αναγκαστικά, μερικώς ή στο σύνολο, απόψεις του Euro2day.gr.