Ποιος είπε ότι η κρίση τελείωσε;

Το ευρωπαϊκό οικονομικό και νομισματικό οικοδόμημα βασίζεται σε κανόνες που γράφτηκαν πριν από την πιστωτική κρίση και την ύφεση που την ακολούθησε. Ίσως, είναι καιρός να ξαναγραφτούν.

Δημοσιεύθηκε: 9 Φεβρουαρίου 2010 - 07:47

Ν. Γ. Δρόσος [email protected]

Φίλτατοι, καλή σας ημέρα!

Είτε του αρέσει είτε όχι του φίλτατου κ. Ζαν-Κλοντ Τρισέ, σήμερα δεν είναι μόνο διοικητής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.

Είναι και de facto πρόεδρος της ευρωζώνης, με ρόλο και αρμοδιότητες πολύ σημαντικότερα του αντιστοίχως φίλτατου κ. Ζαν-Κλοντ Γιούνγκερ, ο οποίος προΐσταται πολιτικά του Eurogroup.

Στα χαρτιά η Ευρωπαϊκή Ένωση απέκτησε πρόσφατα πρόεδρο, υπουργό Εξωτερικών και νέους κομισάριους.

Στην πράξη, ωστόσο, παραμένει ακόμη μια σχετικά δυσκίνητη ένωση ανεξάρτητων και κυρίαρχων κρατών.

Το γεγονός αυτό για μια πολιτικού χαρακτήρα οργάνωση ίσως δεν είναι καταστροφικό, αν και πολλοί αμφιβάλλουν, ιδίως όταν διακυβεύονται εθνικά ζητήματα εξωτερικής πολιτικής και άμυνας.

Για μια Οικονομική και Νομισματική Ένωση, ωστόσο, τα κράτη-μέλη της οποίας συνδέονται με ένα ενιαίο νόμισμα, είναι θεμελιώδους σημασίας να υπάρχει ενιαία δημοσιονομική εποπτεία και έλεγχος.

Αυτό, όπως απέδειξε η περίπτωση της "άτακτης" Ελλάδας, δεν υπάρχει.

Μην ξεχνάμε, εξάλλου, όχι ότι θα μας άφηναν οι αγορές να το κάνουμε, με τη συμπεριφορά τους έναντι της Ελλάδας, της Πορτογαλίας και της Ισπανίας, ότι τα προβλήματα του ενός γίνονται προβλήματα και των υπόλοιπων… 15, σε περίπτωση που δεν αντιμετωπιστούν έγκαιρα.

Σήμερα, τα διαθέσιμα εργαλεία για την αντιμετώπιση επιθέσεων του είδους που δέχεται η Ελλάδα και οι Ίβηρες εταίροι της είναι πενιχρά.

Επισήμως, μόνη αρμοδιότητα της ΕΚΤ είναι ο έλεγχος του πληθωρισμού και το κύριο οπλοστάσιο τόσο του Eurogroup όσο και της Ε.Ε. είναι η υγιής δημοσιονομική εικόνα των κρατών-μελών του.

Μία εικόνα που αλλοιώθηκε σημαντικά κατά τη διάρκεια της τελευταίας διετίας στην προσπάθεια να αναχαιτιστεί η πιστωτική κρίση και η οικονομική ύφεση που την ακολούθησε.

Τα ελλείμματα και τα χρέη διευρύνθηκαν πολύ περισσότερο απ' ό,τι επιτρέπει το Σύμφωνο Σταθερότητας. Όχι μόνο της Ελλάδας αλλά και σειράς κρατών-μελών της Ε.Ε. και της ευρωζώνης, ανοίγοντας έτσι το έδαφος για κερδοσκοπικού χαρακτήρα επιθέσεις.

Είναι προφανές ότι το πλέγμα των κανόνων επί του οποίου εδράζεται σήμερα η Οικονομική και Νομισματική Ένωση δεν μπορεί να ανταποκριθεί στους κινδύνους που εμφανίζονται και κινδυνεύει να οδηγήσει ολόκληρο το οικοδόμημα σε αμφισβήτηση και κατάρρευση.

Ο πόλεμος κατά του ευρώ αυτό τουλάχιστον δείχνει.

Εάν η Ε.Ε., και ειδικά η πολιτική και οικονομική της ηγεσία, συμπεριλαμβανομένων των φίλτατων Γερμανών, δεν αντιληφθεί το γεγονός αυτό και δεν πάρει για ακόμη μία φορά "χαρτί και μολύβι", ώστε να καταστήσει αυτό το πλέγμα κανόνων περισσότερο ευέλικτο και προσαρμοστικό έναντι των κρίσεων που κατά καιρούς αναφύονται, το μέλλον αυτού του νομίσματος είναι αβέβαιο.

Για παράδειγμα, για ποιον λόγο δεν θα έπρεπε η ΕΚΤ να καταργήσει τελείως τη χρήση "αξιολογήσεων" (ratings) στη διαδικασία ανταλλαγής κρατικών ομολόγων των κρατών της ευρωζώνης έναντι ρευστότητας;

Θα μπορούσε κάλλιστα να πει: "Είμαι η κεντρική τράπεζα της ευρωζώνης και δέχομαι τα ομόλογα ή τους όποιους τίτλους σταθερής απόδοσης που έχουν εκδώσει τα μέλη μου σε ευρώ".

Αντίστοιχα, όταν δικαίως ή αδίκως, αμφισβητείται η δυνατότητα ενός μέλους της ευρωζώνης να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του και βρίσκεται στο επίκεντρο επιθετικών "trades" για τον λόγο αυτό, γιατί δεν θα μπορούσε η ίδια η ευρωζώνη να "πατήσει πόδι", εκδίδοντας ένα ευρωομόλογο;

Σήμερα, οι κανόνες δεν επιτρέπουν ούτε την πρώτη λύση ούτε τη δεύτερη.

Πρόκειται όμως για κανόνες που γράφτηκαν από ανθρώπους που δεν είχαν καν φανταστεί το ενδεχόμενο μιας κρίσης, όπως αυτή που βίωσε η ανθρωπότητα την τελευταία διετία, και ασφαλώς δεν είχαν προβλέψει τα απαραίτητα εργαλεία για την αντιμετώπισή της.

Για τον λόγο αυτόν, εξάλλου, αναγκάστηκε και η Ε.Ε. σε αυτήν την πρωτοφανή παροχή ρευστότητας στο ίδιο το σύστημα.

Μήπως πρέπει απλώς να συνεχίσει να το κάνει;

Εξάλλου, ποιος είπε ότι η κρίση τελείωσε;

[email protected]

Oι απόψεις που διατυπώνονται σε ενυπόγραφο άρθρο γνώμης ανήκουν στον συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν αναγκαστικά, μερικώς ή στο σύνολο, απόψεις του Euro2day.gr.