Ο εφιάλτης που ξορκίζαμε

Φίλτατοι, καλή σας ημέρα!

Η γειτονιά μας, τα Βαλκάνια, ποτέ δεν ήταν ιδιαίτερα «ήσυχη». Αποτέλεσε τόπο διεξαγωγής αλλά και κοιτίδα πολέμων, συμπεριλαμβανομένου του Α' Παγκοσμίου και τη συγκλόνισαν, κατά καιρούς, εξεγέρσεις, πολιτικές δολοφονίες και βιαιότητες κάθε είδους.

Όσο, όμως, κι αν νομίζαμε ότι η σύγχρονη τάξη πραγμάτων στην Ευρώπη είχε καταστήσει παρελθόν εφιάλτες αυτού του είδους, η χθεσινή απόπειρα δολοφονίας εν ενεργεία πρωθυπουργού, του Σλοβάκου Ρόμπερτ Φίτσο, μας επανέφερε στην πραγματικότητα.

Μας θύμισε ότι ζούμε σε μία μεταβατική περίοδο, κατά την οποία αν και οι ισορροπίες που χαρακτήρισαν τη μεταπολεμική ειρήνη στην Ευρώπη έχουν ανατραπεί, ακόμη δεν έχουν αντικατασταθεί από μία σταθερή νέα τάξη πραγμάτων, ισοδύναμη της περίφημης Pax Americana.

Για την ακρίβεια, αν και τίποτε από όσα βιώνουμε εσχάτως δεν μπορούν να χαρακτηριστούν ως πρωτόγνωρα, τουλάχιστον για την ευρύτερη γειτονιά μας, ανατρέπουν ως συνολική εικόνα, τη μακρά περίοδο σταθερότητας που γνώρισε η μεταπολεμική Ευρώπη, υπό την αμερικανική ομπρέλα προστασίας.

Από τη Μέση Ανατολή, η οποία φλέγεται εκ νέου, έως την Ουκρανία και τις αναθεωρητικές δυνάμεις που μας απειλούν με επεκτατικούς πολέμους, η Ευρώπη βρίσκεται, εκ των πραγμάτων, με τον πόλεμο στο κατώφλι της.

Μόλις χθες, ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρ. Τ. Ερντογάν, λέγοντας ότι το Ισραήλ δεν επιτίθεται μόνο κατά της Χαμάς αλλά κατά ολόκληρης της Ανατολίας, ανακίνησε σκέψεις περί ευρύτερης ανάφλεξης στην περιοχή, την ίδια ώρα που αποτελεί κοινή εκτίμηση πως ο πόλεμος στην Ουκρανία θα συνεχιστεί επί μακρόν, οδηγώντας σε περαιτέρω αποσταθεροποίηση.

Η φλόγα της αναταραχής, όμως, δεν βρίσκεται μόνο στα σύνορα της Γηραιάς Ηπείρου αλλά εμφανίζεται σε κάθε επίπεδο. Από την έξαρση της εγκληματικότητας στην καρδιά της Ευρώπης, δείγμα της οποίας υπήρξε και η χθεσινή αιματηρή επίθεση στη Γαλλία, έως το μεταναστευτικό που εξακολουθεί να ανατρέπει τις πολιτικο-κοινωνικές ισορροπίες στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η ύπαρξη τάσεων αποσταθεροποίησης είναι φανερή. Ας μην αναφερθούμε, καν, στις λοιπές απειλές με τις οποίες είμαστε αντιμέτωποι, ελέω κλιματικής κρίσης.

Κοντολογίς, σήμερα ζούμε όσα μόλις πριν λίγα χρόνια θεωρούσαμε ως αδιανόητα και τα οποία, όμως, μπορούν κάλλιστα να αποδειχθούν ως απλό προοίμιο πολύ δυσμενέστερων καταστάσεων.

Υπό το φως όλων αυτών, η ανάγκη σοβαρότητας και εγρήγορσης είναι σημαντικότερη παρά ποτέ, κατά το πρόσφατο παρελθόν. Οι πολιτικές ελίτ της Ευρώπης αλλά βεβαίως και το εκλογικό της σώμα καλούνται σε λιγότερο από ένα μήνα να αποδείξουν ότι έχουν αντιληφθεί τα μηνύματα των καιρών. Ότι γνωρίζουν πως όσα συμβαίνουν σήμερα μπορούν να αποτελέσουν θρυαλλίδα πολύ δυσμενέστερων εξελίξεων, εάν δεν αντιμετωπιστούν κατά τρόπο νηφάλιο και αποφασιστικό.

Εάν ο κατευνασμός δώσει τη θέση του στην αποφασιστικότητα και το θάρρος, εάν δεν υπάρξει μηδενική ανοχή σε φαινόμενα αναθεωρητισμού τα οποία σήμερα μας απειλούν, τότε οι πιθανότητες να γίνει πραγματικότητα αυτός ο εφιάλτης μεγιστοποιούνται.

Δεν είναι εποχή ούτε για επανάπαυση ούτε για την έκφραση ακραίων ή τιμωρητικών τάσεων, υπό το φως αυτών των κινδύνων. Εάν το μήνυμα της κάλπης της 9ης Ιουνίου δεν είναι αποφασιστικό και δεν διασφαλίζει την ύπαρξη μίας ισχυρής ευρωπαϊκής ηγεσίας, γιατί θα έπρεπε να προσδοκούμε στιβαρή απάντηση σε αυτές τις προκλήσεις;

Τίποτε δεν μπορεί να διασφαλίσει επιστροφή στην ομαλότητα και την ευημερία. Η απουσία αποφασιστικότητας, όμως, σαφώς τη δυσχεραίνει.