Πού στρέφονται για τόκο οι αποταμιευτές, οι εκτιμήσεις για το 2025

Ισχυρές αντοχές παρουσιάζουν οι καταθέσεις των ελληνικών νοικοκυριών, απέναντι στα ολοένα και χαμηλότερα επιτόκια των τραπεζών και στην ευρεία σειρά εναλλακτικών επιλογών που προσφέρονται στους αποταμιευτές από τις ΑΕΔΑΚ, τις ασφαλιστικές εταιρείες και το Ελληνικό Δημόσιο.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος, οι καταθέσεις των νοικοκυριών έκλεισαν στο τέλος Οκτωβρίου στα 147,6 δισ. ευρώ, ποσό που ισούται με αυτό του προηγούμενου μήνα και είναι υψηλότερο κατά 434 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με το αντίστοιχο της 31ης/12/2023.

Σύμφωνα μάλιστα με εκτιμήσεις παραγόντων της αγοράς, η αύξηση των φετινών καταθέσεων θα λάβει ακόμη μεγαλύτερες διαστάσεις έως το τέλος της χρονιάς, καθώς αναμένεται να επηρεαστούν θετικά από την καταβολή του 13ου μισθού (Δώρο Χριστουγέννων) στους μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα, το οποίο θα δοθεί το Δεκέμβριο.

Αυτό που προκαλεί εντύπωση, είναι το ότι η -περιορισμένη έστω- φετινή διόγκωση των καταθέσεων λαμβάνει χώρα σε μια περίοδο όπου τα ήδη χαμηλά καταθετικά επιτόκια αποκλιμακώνονται περαιτέρω και οι τράπεζες «βομβαρδίζουν» τους πελάτες τους προκειμένου να τοποθετηθούν σε Ομολογιακά Αμοιβαία Κεφάλαια συγκεκριμένης χρονικής διάρκειας (Target Maturity).

Ενδεικτικό είναι το ότι κάθε ένα από τα τέσσερα συστημικά πιστωτικά ιδρύματα λανσάρει τέτοιου είδους προϊόντα περίπου μία φορά κάθε δύο μήνες!

Έντονος ανταγωνισμός για τις καταθέσεις υπάρχει επίσης και από την πλευρά του κράτους, το οποίο από το φθινόπωρο του 2023 έχει επιτρέψει στα νοικοκυριά να συμμετέχουν απ’ ευθείας στις δημόσιες εγγραφές για την απόκτηση Εντόκων Γραμματίων του Ελληνικού Δημοσίου (ΕΓΕΔ), έως του ποσού των 15.000 ευρώ.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις κύκλων της αγοράς, γύρω στα 15 δισ. ευρώ «φρέσκα» χρήματα έχουν τοποθετηθεί από τα νοικοκυριά κατά τα τελευταία 2,5 χρόνια σε μερίδια αμοιβαίων κεφαλαίων, σε ΕΓΕΔ και σε ασφαλιστικά προϊόντα που είναι συνδεδεμένα με επενδύσεις (unit-linked), πέρα από τα ποσά τα οποία έχουν διοχετευθεί στην αγορά των κρυπτονομισμάτων.

Παρ’ όλα αυτά, κατά τη διετία που έχει μεσολαβήσει από τον Οκτώβριο του 2022 έως σήμερα, οι καταθέσεις των νοικοκυριών έχουν ανεβεί κατά 8,2 δισ. ευρώ! Επίσης, η αύξηση των καταθέσεων των νοικοκυριών από το τέλος του 2019 υπερβαίνει τα 30 δισ. ευρώ (βλέπε στοιχεία παρατιθέμενου πίνακα).

Ερχεται μείωση αποδόσεων

Πώς όμως αναμένεται να εξελιχθούν τα πράγματα μέσα στο 2025, έτος κατά το οποίο η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα προβλέπεται να μειώσει τα επιτόκια;

Όπως όλα δείχνουν, μέσα στην επόμενη χρονιά τα καταθετικά επιτόκια θα κινηθούν σε αρκετά χαμηλότερα επίπεδα σε σχέση με τα τρέχοντα και οι αποδόσεις των προθεσμιακών τοποθετήσεων θα βρεθούν αρκετά πιο κάτω από το ψυχολογικό όριο του 1%.

Επίσης, σαφή υποχώρηση θα σημειώσουν και οι αποδόσεις των ΕΓΕΔ. Ήδη, η έκδοση Εντόκων Γραμματίων διάρκειας 26 εβδομάδων του Νοεμβρίου έκλεισε με ετησιοποιημένο επιτόκιο 2,46% (στο 2,71% η προηγούμενη έκδοση και κοντά στο 4% η αντίστοιχη προ δωδεκαμήνου), ενώ η έκδοση των 12μηνων ΕΓΕΔ του Δεκεμβρίου αναμένεται να οδηγήσει σε ακόμη πιο χαμηλό επιτόκιο.

Σύμφωνα με διευθύνοντα σύμβουλο γνωστής ΑΕΔΑΚ, «το ευχάριστο είναι ότι η ανάπτυξη της οικονομίας οδηγεί στην παραγωγή νέου χρήματος, τμήμα του οποίου καταλήγει σε ένα σημαντικό ποσοστό των νοικοκυριών. Αυτό αναμένεται να συνεχιστεί και μέσα στην επόμενη χρονιά. Ωστόσο, οι περισσότεροι συμπολίτες μας επιμένουν να επιλέγουν τις καταθετικές λύσεις, ακόμη και όταν τα προσφερόμενα επιτόκια είναι οριακά.

Λόγω λοιπόν αυτών των δύο γεγονότων, βλέπω μέσα στο 2025 μια τόνωση των εναλλακτικών αποταμιευτικών επιλογών, χωρίς όμως αυτό να συνδυάζεται με υποχώρηση των καταθέσεων. Με άλλα λόγια, μια επανάληψη της φετινής κατάστασης μοιάζει αρκετά πιθανή, με τη διαφορά ότι τόσο οι καταθέσεις, όσο και οι εναλλακτικές τοποθετήσεις θα προσφέρουν χαμηλότερες αποδόσεις από τις φετινές».