Όταν η Ευρώπη διάβηκε τον Ρουβίκωνα

Φίλτατοι, καλή σας ημέρα!

Ανεξαρτήτως της συζήτησης που άνοιξε το 1962 ο αείμνηστος τότε πρόεδρος των ΗΠΑ Τζον Φιτζέραλντ Κένεντι και η οποία, εν ολίγοις, αφορά στο δικαίωμα μίας υπερδύναμης να εγκαθιστά πυρηνικά όπλα στην «πίσω αυλή» μίας άλλης, η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία μπόρεσε να θυμίσει στην Ευρώπη τους λόγους για τους οποίους ξεκίνησε να δημιουργείται στις αρχές της δεκαετίας του 1950 αυτό που σήμερα ονομάζουμε Ε.Ε.

Πρόκειται για δυο παράλληλες συζητήσεις, η πρώτη εκ των οποίων οδήγησε πριν 60 χρόνια την υφήλιο στο χείλος του πυρηνικού ολέθρου και απειλεί να πράξει το ίδιο σήμερα, ενώ η δεύτερη μπόρεσε να προσφέρει συνθήκες ειρήνης και ευημερίας στην Ευρώπη, καθ’ όλο αυτό το διάστημα.

Η κατάληξη δε, αμφότερων των συζητήσεων, τόσο αυτής που αφορούσε την εγκατάσταση σοβιετικών πυρηνικών πυραύλων στην Κούβα και νατοϊκών στην Τουρκία, όσο και της έτερης που ήθελε την Ευρώπη -και ειδικά την Γερμανία- να τελεί υπό την ομπρέλα προστασίας των ΗΠΑ, εμφανίζεται να ήταν πρόσκαιρη.

Ούτε ο πόλεμος βρίσκεται πλέον μακριά της Ευρώπης, ούτε και η ανάγκη να παραμείνει εκτός μαζικών εξοπλισμών η χώρα που αιματοκύλισε δυο φορές κατά το παρελθόν τη Γηραιά Ήπειρο, η Γερμανία.

Η Ευρώπη έχει διαβεί τον Ρουβίκωνα και οδεύει προς την απόκτηση μίας ίδιας -και κατά τα φαινόμενα- ενιαίας δύναμης αποτροπής.

Ο λόγος για αυτό, στη βάση του, ιδιαίτερα απλός: δεν είναι πλέον απαραίτητο να επιχειρήσει κάποιος να εξηγήσει σε έναν Λουξεμβούργιο ή έναν Βέλγο, αυτό που ο κάθε Έλληνας αντιλαμβάνεται δίχως ιδιαίτερη προσπάθεια. Εάν δεν διαθέτεις αποτρεπτική ικανότητα, είσαι στο έλεος του κάθε ισχυρού γείτονα. Δηλαδή, ό,τι συμβαίνει σήμερα στην Ουκρανία. Ό,τι θα μπορούσε να συμβεί και στην πατρίδα μας.

Εάν το ερώτημα, δε, αφορά στη δυνατότητα διατήρησης της παρούσας δυναμικής για την απόκτηση μίας αποτρεπτικής δύναμης με αμιγώς ευρωπαϊκή «σφραγίδα», ώστε αυτή να τελεσφορήσει, τούτο μπορεί εντέλει να απαντηθεί μόνον από την πορεία των πραγμάτων. 

Πάντως, ο συνήθως πράος και κατά τεκμήριο υπέρμαχος της ειρηνικής διευθέτησης διαφορών, ύπατος εκπρόσωπος Εξωτερικής Πολιτικής και Ασφάλειας της ΕΕ Ζοζέπ Μπορέλ, υποστήριξε χθες ενώπιον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ότι «σήμερα εκδίδεται το πιστοποιητικό γέννησης της γεωπολιτικής Ευρώπης. Τώρα θα βρεθούμε προ των ευθυνών μας. Η Ευρώπη πρέπει να σκεφτεί σοβαρά πλέον για τα ζητήματα ασφάλειας και τον ρόλο της διεθνώς. Να δούμε και εμείς ποια μέσα θα έχουμε στη διάθεσή μας για να αντεπιτεθούμε και να εφαρμόζουμε αντίποινα. Για την ειρήνη χρειάζονται δύο, αλλά για τον πόλεμο αρκεί ένας. Πρέπει να αυξήσουμε την αποτρεπτική μας δύναμη για να προλάβουμε τον πόλεμο».

Μόλις δύο ημέρες νωρίτερα, δε, ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σόλτς ανακοίνωνε ότι η Bundeswehr πρόκειται να λάβει 100 δισ. ευρώ για επενδύσεις και εξοπλιστικά έργα και πως η Γερμανία θα αυξήσει τις δαπάνες της για την άμυνα σε περισσότερο από το 2% του ΑΕΠ της ως απάντηση στη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.

Πλέον, η συζήτηση στην Ευρώπη δεν αφορά στη σταδιακή απόσυρση των αμερικανικών δυνάμεων που σταθμεύουν σε γερμανικά εδάφη από το τέλος του Β’ Π.Π. έως σήμερα, αλλά στην ταχύτητα με την οποία αυτά θα υποκατασταθούν με ευρωπαϊκά -διάβαζε γερμανικά- στρατεύματα.

Από το βήμα του ελληνικού Κοινοβουλίου, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, αναφερόμενος στη βοήθεια που αποστέλλει η χώρα μας στην Ουκρανία, θύμισε χθες ότι «αν δεν δείξουμε έμπρακτη αλληλεγγύη σήμερα σε μία χώρα που δέχεται ένοπλη επίθεση από έναν εχθρό της δημοκρατίας και των ελευθεριών, με ποιο ηθικό ανάστημα θα ζητήσουμε αύριο αν, ο μη γένοιτο, χρειαστεί αλληλεγγύη από τον δυτικό κόσμο;».

Πλέον, αυτό το ερώτημα μοιράζονται πολλοί στην ΕΕ. Η απάντησή του κατά τρόπο καταφατικό, δε, ωθεί την Ευρώπη σε ένα νέο κεφάλαιο της ιστορίας της.