Οι συμπληγάδες της εξόδου

Φίλτατοι, καλή σας ημέρα!

Καθ’ οδόν προς τον στόχο απαλλαγής από τα μνημόνια, την «ιδιοκτησία» των οποίων ουδέποτε πραγματικά ανέλαβε η χώρα μας, η Ελλάδα και οι εταίροι και δανειστές της καλούνται να επιλέξουν μεταξύ τριών δρόμων.

Της λεγομένης «καθαρής εξόδου», την οποία διακαώς θα επιθυμούσε η κυβέρνηση για προφανείς πολιτικούς λόγους, της σύναψης ενός νέου προγράμματος προσαρμογής, δηλαδή ενός νέου μνημονίου, την οποία κατηγορηματικά απορρίπτουν αμφότερες οι εμπλεκόμενες πλευρές για εξίσου προφανείς πολιτικούς λόγους ένθεν και ένθεν και τρίτον, της λεγόμενης «υβριδικής λύσης».

Μίας λύσης, δηλαδή, η οποία δεν θα έχει τη διαύγεια που θα προσέφερε η σύναψη ή μη ενός νέου μνημονίου, αλλά που θα παρέχει στους συνομιλητές μας, εταίρους και δανειστές της χώρας, τα εχέγγυα ότι η Ελλάδα δεν θα οπισθοδρομήσει στις «αμαρτωλές» πρακτικές του παρελθόντος της και ότι θα τηρήσει τις λοιπές -δημοσιονομικές και μεταρρυθμιστικές- υποχρεώσεις της έναντί τους.

Μίας λύσης, με άλλα λόγια, η οποία θα αφορά «αιρεσιμότητα» (conditionality) επί του ελληνικού χρέους και η οποία είναι, πρώτον, καταλυτικής κρισιμότητας για την περαιτέρω πορεία της χώρας και, δεύτερον, η μόνη -κατά τα φαινόμενα- εφικτή, υπό τους παρόντες συσχετισμούς δυνάμεων.

Γεγονός, εξάλλου, που αντικατοπτρίστηκε και στην πρόσφατη αλλαγή ρητορικής της παρούσας κυβέρνησης, με την υιοθέτηση του όρου «αυτοδύναμης» αντί «καθαρής» εξόδου από το μνημόνιο.

Η μορφή, ωστόσο, που θα λάβει αυτή η υβριδική λύση όσο και η έκταση της απομείωσης ή ελάφρυνσης που θα είναι διατεθειμένοι να παραχωρήσουν οι εταίροι και δανειστές μας στο ελληνικό χρέος -ακόμη και υπό όρους αιρεσιμότητας, δεν παύουν να εξαρτώνται από μία καίρια παράμετρο: Αυτή της εμπιστοσύνης.

Της παραμέτρου, δηλαδή, την οποία το σύνολο των κυβερνήσεων που είχε ο τόπος, από την υπαγωγή του σε καθεστώς μνημονίου έως και σήμερα, δεν κατόρθωσαν να αποκαταστήσουν πλήρως.

Η συζήτηση είναι μακρά και σαφώς δεν είναι η ώρα της. Είναι, όμως, κομβική ενόψει των συνομιλιών -ακόμη και τεχνικού χαρακτήρα- για το χρέος, ακριβώς επειδή άπτεται της παραμέτρου του κατά πόσον η χώρα μας γίνεται πιστευτή και όντως «παραδίδει» όσα υπόσχεται.

Ως προς αυτό, δε, αρκεί να θυμίσουμε ότι μόνον το τρέχον μνημόνιο ολοκληρώνεται -κατ’ ευχή- στον προγραμματισμένο του χρόνο, ασχέτως εάν μερίδιο ευθύνης για τη μη ολοκλήρωση του αμέσως προηγουμένου έφερε κυβέρνηση υπό τον ίδιο πρωθυπουργό.   

Έτσι, λοιπόν, βαρύνουσα σημασία σε όλη αυτή τη συζήτηση θα διαδραματίσει η δυνατότητα της Ελλάδας να καταδείξει για ακόμη μία φορά ότι δεν αποτελεί «βαρέλι δίχως πάτο», όπως μας χαρακτήριζε έως και πρόσφατα τμήμα του διεθνούς Τύπου και ιδίως του γερμανικού.

Πέραν των όποιων χλιαρών αντιδράσεων, δε, σχετικά με την παροχολογία στην οποία επιδόθηκε εσχάτως η ελληνική κυβέρνηση, οι φίλτατοι εταίροι και δανειστές φέρονται να εστιάζουν σε δύο τινά.

Πρώτον, στο πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων ή «αξιοποίησης στοιχείων ενεργητικού» ή όπως αλλιώς θέλουμε να το ονομάσουμε και δεύτερον, στο ζήτημα των «κόκκινων δανείων», καθώς το μεν πρώτο αφορά τόσο στις δυνατότητες αποπληρωμής των δανειακών μας υποχρεώσεων, όσο και στην αναπτυξιακή πνοή που μπορεί να προσδώσει στην οικονομική δραστηριότητα, το δε έτερο, στην ισχύ του τραπεζικού συστήματος να αποτελέσει εκ νέου τροφοδότη ρευστότητας προς νοικοκυριά και επιχειρήσεις.

Αυτές είναι οι συμπληγάδες που πρέπει να διαβεί η παρούσα κυβέρνηση, ώστε να προσεγγίσει τις διαπραγματεύσεις για το χρέος με ενισχυμένη την εμπιστοσύνη των εταίρων και δανειστών ότι τηρεί τα συμπεφωνημένα.

Απλό, θα πείτε, ίσως, δεδομένου ότι όλη η νομοθέτηση έχει ήδη υπάρξει. Ίσως, όμως, το διάστημα έως τις αρχές του καλοκαιριού, οπότε αναμένονται αυτές οι συζητήσεις, είναι βραχύ και όταν τόσο οι ιδιωτικοποιήσεις όσο και οι πλειστηριασμοί ακινήτων σχετίζονται με την εκλογική βάση του ΣΥΡΙΖΑ, τότε υπάρχει ο κίνδυνος να αποδειχθεί και… τραχύ.