Η τρόικα χάνει την αξιοπιστία της στην Κύπρο

Στην προσπάθειά της να "πουλήσει" το πρόγραμμα διάσωσης της Κύπρου, η τρόικα κινδυνεύει να "ξεχειλώσει" την αλήθεια. Οι λάθος παραδοχές και ο κίνδυνος για τις μελλοντικές διασώσεις στην Ευρώπη. Γράφει ο El-Erian.

Δημοσιεύθηκε: 8 Απριλίου 2013 - 07:56

Η τρόικα χάνει την αξιοπιστία της στην Κύπρο

Κάθε βδομάδα βλέπουμε δηλώσεις που, στην προσπάθειά τους να εμφυσήσουν εμπιστοσύνη, κινδυνεύουν να ξεχειλώσουν την αλήθεια. Είναι ένας κίνδυνος που οι κυβερνήσεις, οι επιχειρήσεις και τα μεμονωμένα άτομα αναπόφευκτα αντιμετωπίζουν όταν προσπαθούν να δώσουν έμφαση στις θετικές διαστάσεις μιας περίπλοκης κατάστασης.

Στην προσπάθειά τους να βρουν μια μάλλον εύθραυστη ισορροπία, συνήθως τείνουν να είναι υπερβολικά αισιόδοξοι, αντί για υπερβολικά απαισιόδοξοι. Όμως, κάποτε κάποτε, βλέπουμε μπροστά μας ένα ζωντανό παράδειγμα του πόσο εύκολα μπορεί κάτι τέτοιο να γίνει αντιπαραγωγικό, ιδιαίτερα αν μια καθησυχαστική δήλωση έχει στόχο να παίξει καταλυτικό ρόλο, δηλαδή να ενθαρρύνει τους άλλους να κάνουν κάτι για το οποίο διστάζουν.

Ένα εντυπωσιακό παράδειγμα αυτήν την εβδομάδα έρχεται από τους τρεις θεσμούς που έχουν αναλάβει τη διάσωση της Κύπρου, την πέμπτη κατά σειρά.

Αναμφίβολα, η τρόικα έχει μπροστά της δύσκολη δουλειά: εξοπλισμένη με αναπόφευκτα ελλιπή πληροφόρηση, κάνει αγώνα με τον χρόνο για να διαπραγματευτεί ένα «πρόγραμμα μεταρρύθμισης». Και οι εταίροι είναι σοκαρισμένοι (και συχνά σε άρνηση) κυβερνητικοί αξιωματούχοι, καθώς και απρόθυμοι πιστωτές (που συχνά είναι εξοργισμένοι και μη συνεργάσιμοι).

Όταν τελειώσουν τη διαπραγμάτευση, θα πρέπει να «πουλήσουν» το πρόγραμμα. Υπάρχει ένα ιδιαίτερα δύσκολο κομμάτι που είναι αναπόφευκτο: να πειστούν αυτοί που παρέχουν άμεσα τα έκτακτα κεφάλαια (δηλαδή, τα πολιτικά αφεντικά της τρόικας), αυτοί που επωμίζονται το μεγαλύτερο βάρος (οι πολίτες της χώρας που διασώζεται) και αυτοί των οποίων οι παράλληλες ενέργειες μπορούν να συνεισφέρουν στην επιτυχία ή αποτυχία του προγράμματος (δηλαδή οι ιδιώτες επενδυτές).

Έτσι, είναι φυσικό η ανακοίνωση του προγράμματος να συνοδεύεται από μια τόσο συντονισμένη προσπάθεια δημοσίων σχέσεων. Πρωταρχικός στόχος είναι να διαμορφωθεί μια εποικοδομητική «αφήγηση», τονίζοντας ιδιαίτερα τα θετικά στοιχεία και αναγνωρίζοντας (αλλά όχι ενισχύοντας) τις δυσκολίες.

Έχοντας εργαστεί για 15 χρόνια σε θεσμό που εμπλεκόταν στις διασώσεις τραπεζών, γνωρίζω πόσο δύσκολο και χρονοβόρο είναι κάτι τέτοιο.

Όμως, έμεινα έκπληκτος από αυτό που βγήκε από την τρόικα αυτήν την εβδομάδα, μετά το πέρας των διαπραγματεύσεων με τις κυπριακές αρχές για το πρόγραμμα που θα εφαρμοστεί.

«Πιστεύω ότι (το πρόγραμμα) παρέχει μια διαρκή και πλήρως χρηματοδοτημένη λύση στα υποβόσκοντα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Κύπρος και παρέχει έναν ουσιαστικό δρόμο προς την ανάκαμψη», ανέφερε σε ανακοίνωσή της η διευθύντρια του ΔΝΤ, Κριστίν Λαγκάρντ.

Οποιοσδήποτε γνωρίζει έστω και λίγο τις λεπτομέρειες του κυπριακού προγράμματος αντιλαμβάνεται πως η χώρα απέχει πολύ από «μια διαρκή και πλήρως χρηματοδοτούμενη λύση», πόσο μάλλον από «έναν ουσιαστικό δρόμο προς την ανάκαμψη».

Ήδη, βασικές υποθέσεις του προγράμματος είναι ξεπερασμένες (συμπεριλαμβανομένης της οικονομικής ύφεσης που στο πρόγραμμα υπολογίζεται μόλις στο 8% για φέτος).

Λίγα γίνονται όμως ώστε να αναπτυχθούν ρεαλιστικά νέες μηχανές δημιουργίας θέσεων εργασίας, σε μια χώρα στην οποία απουσιάζει ξαφνικά οποιοδήποτε μοντέλο ανάπτυξης που να έχει νόημα. Αναλόγως, η δημοσιονομική προσαρμογή που ζητείται από την Κύπρο πιθανότατα θα αποδειχθεί ότι δεν συνάδει με την κοινωνική και πολιτική πραγματικότητα.

Αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που οι αξιωματούχοι χειρίζονται αδέξια κάποιο στοιχείο της κυπριακής διάσωσης. Μόλις τρεις εβδομάδες νωρίτερα, ανακοίνωσαν ένα πρόγραμμα που, μέσα σε λίγες ώρες, προκάλεσε τέτοια παγκόσμια κατακραυγή που η τρόικα προσπάθησε να αποποιηθεί την όποια δική της ευθύνη (παρά το γεγονός ότι το είχε μόλις εγκρίνει). Και όλοι αναγκάστηκαν να γυρίσουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.

Ιδιαίτερα μετά το προηγούμενο αδιέξοδο, η τρόικα θα μπορούσε να δικαιολογηθεί που αναζητά να πουλήσει με τέτοιον τρόπο το κυπριακό πρόγραμμα. Ωστόσο, παρουσιάζοντάς τα όλα τόσο ρόδινα η ομάδα αυτή παίζει την αξιοπιστία της, η οποία είναι το κλειδί της επιτυχίας τόσο στην Κύπρο, όσο και σε άλλες δύσκολες περιπτώσεις διασώσεων στην Ευρώπη (και θα υπάρξουν και άλλες περιπτώσεις).

Ελάχιστοι είναι οι επενδυτές που θα επένδυαν κεφάλαια στην Κύπρο από τη στιγμή που η τρόικα φαίνεται τόσο αποσυνδεδεμένη από την πραγματικότητα. Αν μη τι άλλο, θα έμπαιναν στον πειρασμό να χρησιμοποιήσουν αυτήν την περίοδο σχετικής και προσωρινής ηρεμίας (αν μπορούμε να το πούμε έτσι) για να βγάλουν από τη χώρα ό,τι έχουν αφήσει εκεί.

Χωρίς να φαίνεται ότι θα υπάρξει ένα αξιόπιστο καλό αποτέλεσμα οι πολίτες δεν θα θέλουν να κάνουν τις θυσίες που τους ζητούν να κάνουν, αυξάνοντας έτσι τον κίνδυνο κοινωνικής αναταραχής. Και αυτοί που εξακολουθούν να έχουν τα χρήματά τους στις τοπικές τράπεζες θα τείνουν όλο και περισσότερο να αποσύρουν τις καταθέσεις τους, βαθαίνοντας έτσι τη χρηματοδοτική τρύπα που απέχει πολύ από το να καλυφθεί.

Αυτού του είδους οι δηλώσεις από την τρόικα δεν καθησυχάζουν. Αν μη τι άλλο, δημιουργούν αμφιβολίες αναφορικά με την κρίση των αξιωματούχων. Εμμέσως, πλήττουν επίσης την πιθανότητα μελλοντικών ευρωπαϊκών διασώσεων, και το κάνουν σε μια περίοδο όπου η Ευρώπη δεν έχει ακόμα σταθεροποιηθεί.

Η τρόικα βέβαια δεν είναι η μόνη που έχει κάνει αυτό το λάθος. Πολλές εταιρείες, κυβερνήσεις έχουν πέσει στην ίδια παγίδα. Ας ελπίσουμε ότι το παράδειγμα της Κύπρου θα περιορίσει παρόμοια λάθη στο μέλλον.

*Συμφωνείτε ή διαφωνείτε με τον αρθρογράφο; Τι γνώμη έχετε;

To Εuro2day.gr ενθαρρύνει τον διάλογο και την έκφραση απόψεων από τους αναγνώστες. Σχολιάστε το άρθρο και πείτε την άποψή σας δημόσια για όσα συμβαίνουν και μας αφορούν όλους. Αν θεωρείτε το άρθρο σημαντικό, διαδώστε το με τα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης.

Oι απόψεις που διατυπώνονται σε ενυπόγραφο άρθρο γνώμης ανήκουν στον συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν αναγκαστικά, μερικώς ή στο σύνολο, απόψεις του Euro2day.gr.