Αναδιαρθρώσεις: Πέντε κλειδιά για την επιτυχία

Τι πρέπει να περιλαμβάνει ένα πρόγραμμα εταιρικής αναδιάρθρωσης προκειμένου να αποδώσει και να εξυπηρετήσει τα συμφέροντα των μετόχων, των πιστωτών και των εργαζομένων. Οι συνηθέστερες παραλείψεις.

Δημοσιεύθηκε: 13 Φεβρουαρίου 2013 - 09:34

του Τάκη Δουμάνογλου*

Αναδιαρθρώσεις: Πέντε κλειδιά για την επιτυχία

Πολλή συζήτηση γίνεται στις μέρες μας για την ανάγκη αναδιάρθρωσης των επιχειρήσεων αλλά και του ελληνικού δημοσίου στη μεταμνημονιακή Ελλάδα. Αυτό είναι κάτι αναμενόμενο για μία χώρα που ουσιαστικά χρεοκόπησε και το ευχάριστο είναι πως υπάρχει πληθώρα παραδειγμάτων από άλλες ανάλογες περιπτώσεις διεθνώς, καθώς και πλούσια σχετική βιβλιογραφία.

Εάν δει κάποιος το πρόβλημα αποστασιοποιημένα, η ανάγκη εκτεταμένης αναδιάρθρωσης όλων σχεδόν των μονάδων που απαρτίζουν την ελληνική οικονομία πηγάζει από το απλό γεγονός ότι όλες οι αγορές έγιναν υπερμεγέθεις την εποχή της εικονικά μεγάλης ζήτησης (κυρίως μέσω δανεικών) και σήμερα αδυνατούν να βρουν αρκετούς πελάτες που να δικαιολογούν το μέγεθός τους: στο εσωτερικό λόγω μείωσης του διαθέσιμου εισοδήματος και της υπερφορολόγησης των Ελλήνων και στο εξωτερικό λόγω έλλειψης ανταγωνιστικότητας, δικτύων πώλησης και σχετικής πείρας. Η αναγνώριση αυτής της απλοϊκής πραγματικότητας είναι το πρώτο βήμα στη μακρά διαδρομή επίλυσης του προβλήματος.

Στη συνέχεια θα προσπαθήσω να παρουσιάσω απλουστευμένα τους πέντε βασικούς άξονες που βοηθούν στην αναδιάρθρωση των επιχειρήσεων.

1. Λειτουργική αναδιάρθρωση

Επανατοποθέτηση της εταιρίας στην αγορά στην οποία κινείται, τόσο εντός όσο και εκτός Ελλάδας. Αυτό σημαίνει ότι η εταιρία θα πρέπει να ξαναζυγίσει τις δυνάμεις της με βάση τα νέα δεδομένα, να επικεντρωθεί σε αυτό που κάνει καλύτερα, να βγει από δραστηριότητες όπου δεν έχει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και πιθανόν είναι ζημιογόνες, και τέλος, να ξανασχεδιάσει το μέγεθος του ενεργητικού της με σκοπό την άντληση ρευστότητας από την εκποίηση πλεονάζοντος δυναμικού.

2. Άνοιγμα νέων αγορών

Με όπλο τον καλύτερο έλεγχο του κόστους (και δεν αναφέρομαι μόνο στο μισθολογικό) και τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, κάθε εταιρία οφείλει να βρει καινούργιες αγορές όχι μόνον εκτός Ελλάδος αλλά και εντός. Αγορές που μέχρι χθες εξυπηρετούνταν κυρίως από αλλοδαπές εταιρίες. Άλλωστε η υποκατάσταση εισαγωγών είναι το πρώτο και ευκολότερο πεδίο μάχης με τον διεθνή ανταγωνισμό. Εάν κερδηθεί αυτή η μάχη, οι εξαγωγές γίνονται ευκολότερες και νομοτελειακά πλέον θα έρθουν, απεγκλωβίζοντας τις ελληνικές εταιρίες από το συρρικνούμενο διαθέσιμο εισόδημα των Ελλήνων.

3. Χρηματοοικονομική αναδιάρθρωση

Αυτό το βήμα ουσιαστικά καλύπτει την ανάγκη της εταιρίας και των πιστωτών και προμηθευτών της να αναγνωρίσουν ότι η εταιρία δεν μπορεί να ικανοποιήσει το σύνολο των υποχρεώσεών της και πάντως όχι στο χρονικό διάστημα που είχε αρχικά συμφωνηθεί. Κάθε εταιρία που επιδιώκει τη χρηματοοικονομική της αναδιάρθρωση, αφού έχει διανύσει τα πρώτα δύο βήματα, οφείλει να παρουσιάσει στους πιστωτές και προμηθευτές της ένα Επιχειρηματικό Σχέδιο Αναδιάρθρωσης (Restructuring Business Plan), με το οποίο θα καταδεικνύει τις δυνατότητές της και το χρονοδιάγραμμα για την αποπληρωμή (έστω και μερική) των παλαιών υποχρεώσεών της, και στη βάση αυτού να διαπραγματευθεί μια Πρόταση Ρύθμισης Υποχρεώσεων, αφού πρώτα πείσει για την επιτευξιμότητα του Σχεδίου της.

Μέχρι σήμερα οι προτάσεις των εταιριών καθώς και των επίδοξων επενδυτών (πολλούς ακούμε, ελάχιστους σοβαρούς βλέπουμε) περιλαμβάνουν σημαντική μείωση υποχρεώσεων μέσω διαγραφής, υποκρύπτοντας ευκαιριακή αν όχι τυχοδιωκτική προσέγγιση. Δεν πρέπει όμως να ξεχνάει κανείς ότι αυτό είναι ένα Παίγνιο Μηδενικού Αθροίσματος (Zero Sum Game) -δηλαδή το κέρδος του ενός είναι ζημία του άλλου- μεταξύ της εταιρίας, παλαιών μετόχων, προμηθευτών, δανειστών, λοιπών πιστωτών (π.χ. εργαζόμενοι, εφορία, ΙΚΑ) και νέων επενδυτών. Η επίτευξη συμφωνίας απαιτεί μία ρεαλιστική, αλλά και ισόρροπη ικανοποίηση όλων των εμπλεκόμενων μερών, λαμβάνοντας βεβαίως υπ’ όψιν και το σημείο εκκίνησης του κάθε μέρους στη διαπραγμάτευση (συνολικός κίνδυνος εξασφαλίσεις, προνόμια κ.λπ.).

4. Ένεση ρευστότητας

Στις εννέα από τις δέκα περιπτώσεις, το Επιχειρηματικό Σχέδιο για να βγει χρειάζεται ενίσχυση στη ρευστότητα κατά το πρώτο στάδιο υλοποίησης. Αν και είναι πάντα προτιμότερο η ένεση ρευστότητας να μεταφράζεται σε μετρητά, αυτό δεν είναι πάντα απαραίτητο. Η ρευστότητα θα μπορούσε να δοθεί μέσω πίστωσης για την εξόφληση υποχρεώσεων, μέσω διαγραφής υποχρεώσεων, μέσω ρευστοποίησης ενεργητικού ή και μέσω σύνθετων χρηματοοικονομικών προϊόντων. Η επιλογή γίνεται κατά περίπτωση. Η παρουσία “αξιόπιστου” ενδιαφερόμενου επενδυτή σε αυτήν τη φάση της αναδιάρθρωσης πάντα βοηθάει διότι αυξάνει την αξιοπιστία του εγχειρήματος.

5. Ομάδα Διοίκησης

Η ομάδα διοίκησης -συμπεριλαμβανομένου και του βασικού μετόχου- που θα προταθεί πρέπει να υποστηρίζει πλήρως το όλο εγχείρημα και να πείθει γι’ αυτό τους λοιπούς συμβαλλόμενους. Αυτή είναι άλλωστε εκείνη που πρέπει να πείσει για την επιτευξιμότητα των στόχων του Επιχειρηματικού Σχεδίου Αναδιάρθρωσης. Για τον λόγο αυτό, θα πρέπει να της δοθούν ικανά κίνητρα για την επιτυχή ολοκλήρωσή του.

Αν και το τελευταίο συστατικό είναι προφανές και κοινά αποδεκτό, υποτιμάται σχεδόν πάντα, με αποτέλεσμα ως ομάδα διοίκησης συνήθως να παραμένει η παλαιά με το απλοϊκό επιχείρημα ότι αυτή γνωρίζει καλύτερα από κάθε άλλον την εταιρία και τον κλάδο στον οποίο κινείται. Και λέω απλοϊκό διότι αποστασιοποιείται το γεγονός ότι αυτή είναι πρωτίστως υπεύθυνη για την τρέχουσα κατάσταση της εταιρίας. Εδώ μπαίνει ένα βασικό ερώτημα: “Μπορεί άραγε να λύσει το πρόβλημα αυτός που το δημιούργησε;”. Πιστεύω ότι η απάντηση στο ερώτημα μεταξύ άλλων πρέπει να λαμβάνει υπ’ όψιν της και τον τυχόν επενδυτικό κίνδυνο που αναλαμβάνει η ομάδα διοίκησης. Χωρίς κίνδυνο πιστεύω ότι λείπουν τα “σωστά” ιδιωτικοοικονομικά κίνητρα που οδηγούν σε δίκαιη κατανομή του όποιου οφέλους μεταξύ όλων των μερών.

• Ο κ. Τάκης Δουμάνογλου είναι εκπρόσωπος της Insight Capital, εξειδικευμένης εταιρίας σε αναδιαρθρώσεις επιχειρήσεων.

*Συμφωνείτε ή διαφωνείτε με τον αρθρογράφο; Τι γνώμη έχετε;

To Εuro2day.gr ενθαρρύνει τον διάλογο και την έκφραση απόψεων από τους αναγνώστες. Σχολιάστε το άρθρο και πείτε την άποψή σας δημόσια για όσα συμβαίνουν και μας αφορούν όλους. Αν θεωρείτε το άρθρο σημαντικό, διαδώστε το με τα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης.

Oι απόψεις που διατυπώνονται σε ενυπόγραφο άρθρο γνώμης ανήκουν στον συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν αναγκαστικά, μερικώς ή στο σύνολο, απόψεις του Euro2day.gr.