Ορθολογισμός ή εποχικότητα στην επενδυτική στρατηγική;

Το ερώτημα του τίτλου έχει απασχολήσει πολλούς. Τόσο ακαδημαϊκούς όσο επαγγελματίες και επιστήμονες από όλους τους χώρους. Ο γράφων έχει πάρει πολλές φορές θέση για τη μη ύπαρξη του επονομαζόμενου «ορθολογικού επενδυτή», ακόμα και όταν αυτός αναζητείται στα υψηλότερα κλιμάκια επαγγελματιών και διαχειριστών τεράστιων κεφαλαίων.

Η ιστορία των τελευταίων πέντε ετών, αυτών με τις ραγδαίες αλλαγές και τις εξαιρετικές μεταπτώσεις, επιβεβαιώνει ότι οι τάσεις, οι ανησυχίες και η πίεση από τον χρόνο και τις αγορές, μπορούν να διαμορφώσουν συμπεριφορές οι οποίες να μετατραπούν τελικά σε πράξεις. Αυτές οι πράξεις τελικά διαμορφώνουν το οικονομικό, πολιτικό και γεωπολιτικό γίγνεσθαι, με αποτέλεσμα, τη γνωστή πλέον σε όλους μας αυτοεκπληρούμενη προφητεία.

Οι εξαγορές

Μια ένδειξη για την παραπάνω αναφορά μας μπορούμε να λάβουμε από τις συναλλαγές, εξαγορές και συγχωνεύσεις που πραγματοποιήθηκαν τα προηγούμενα χρόνια. Η ένδειξη γίνεται ακόμα πιο ενδιαφέρουσα, αν συγκρίνουμε τις επιλογές από χρόνο σε χρόνο στην Ευρώπη.

Έτσι το 2017, μια χρονιά που η Ευρώπη είχε σχεδόν ξεχάσει την πρόσφατη οικονομική κρίση και οι οικονομίες άρχισαν να κινούνται ανοδικά, οι μισές εξαγορές (σε αξία) αφορούσαν βιομηχανίες, εταιρείες καταναλωτικών αγαθών και επενδύσεις σε ακίνητη περιουσία. Ήταν η τάση που ακολουθήθηκε και το 2018, με την προσθήκη του κλάδου υγείας που κάλυψε περίπου το 10% της αξίας των συναλλαγών.

Την επόμενη χρονιά, με το Brexit σε πλήρη εξέλιξη όπως και τον εμπορικό πόλεμο μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας, οι βιομηχανίες με κυκλικά προϊόντα (αυτοκίνητα, λιανική, διασκέδαση, στεγαστικά κ.λπ.) αποτελούν το επίκεντρο των ευρωπαϊκών συναλλαγών σε συγχωνεύσεις και εξαγορές. Ήταν σχεδόν το ένα τέταρτο του συνόλου και μαζί με τους κλάδους της τεχνολογίας και των βιομηχανικών προϊόντων να φτάνουν το 50%.

Πολύ νωρίς μέσα στο 2020 ξέσπασε η πανδημία, ξεκίνησαν οι περιορισμοί στις μετακινήσεις και οι επιχειρήσεις, όπως όλοι μας, έπρεπε να προσαρμοστούν. Καθόλου παράξενο λοιπόν που οι συναλλαγές στον τεχνολογικό κλάδο εκτοξεύονται. Αποτελούν πάνω από το 20% των συναλλαγών εντός έτους, ενώ εμφανίζονται αρκετές συναλλαγές (περίπου το 10% της αξίας) στον χρηματοπιστωτικό κλάδο.

Το 2021, ο κόσμος έχει βρει τις ισορροπίες του με την πανδημία και οι συναλλαγές εμφανίζονται περισσότερο ισορροπημένες σε αρκετούς κλάδους της οικονομίας. Η τεχνολογία παραμένει ψηλά, είναι όμως σε ισορροπία με άλλους όπως ο βιομηχανικός, των κυκλικών καταναλωτικών και των βασικών πρώτων υλών.

Το 2022

Κάπως έτσι φτάνουμε στο σήμερα, όπου έχει ενσκήψει μια ουσιαστική ανάφλεξη του πληθωρισμού ως συνέπεια μιας γεωπολιτικής κρίσης, ενός πολέμου και ενός ενεργειακού bra de fer. Είμαστε ακόμα στο πρώτο εξάμηνο, όμως οι συναλλαγές που έχουν κλείσει ή είναι σε εξέλιξη, ξεκαθαρίζουν το τοπίο που διαμορφώνεται.

Μεταφορές, ενέργεια, κατασκευαστές υλικού και ηλεκτρολογικού εξοπλισμού, βρίσκονται στις πρώτες θέσεις. Ακολουθούν επιχειρήσεις του κλάδου υγείας, με έμφαση τη φαρμακοβιομηχανία, που προσπαθούν να τοποθετηθούν εκ νέου στο περιβάλλον που δημιούργησαν οι εξελίξεις τα τελευταία τρία χρόνια.

Στην τεχνολογία, αν εξαιρέσουμε τις τηλεπικοινωνίες, έχουν γίνει, μέχρι σήμερα, αρκετές μικρές συμφωνίες, όχι όμως αρκετά μεγάλες για να της δώσουν μια ηγετική θέση στις εξελίξεις.

Το 2022 είναι μια χρονιά που συγκεντρωνόμαστε, και πάλι, στα βραχυπρόθεσμα και τα άμεσα. Οι μεγαλύτεροι «παίκτες» αποφασίζουν με βάση τα πραγματοποιηθέντα και όχι με την εκτίμηση για όσα μπορεί να αλλάξουν στο μέλλον.

Αντί επιλόγου

Αυτά τα προηγούμενα χρόνια, βιώσαμε σημαντικές αλλαγές. Όλοι μας. Επίσης συνειδητοποιήσαμε -εδώ όχι όλοι- ότι ένα είναι βέβαιο για το μέλλον: είναι αβέβαιο. Δηλαδή θα έχει αλλαγές, θα αντιμετωπίσουμε τις συνέπειες των πράξεων και των παραλήψεών μας, θα οδηγηθεί από τις επιλογές της γενιάς που θα είναι η πολυπληθέστερη (Millennials) και τις επιπτώσεις της συμπεριφοράς μας στον πλανήτη.

Με αυτές τις τελευταίες λέξεις να σημειώσω τρία χαρακτηριστικά των εξαγορών και των συγχωνεύσεων στην Ευρώπη από το 2017 και μετά.

Πρώτον, η αξία των συναλλαγών που πραγματοποιήθηκαν με βάση τα κριτήρια βιωσιμότητας και αειφορίας ήταν ελάχιστη.

Δεύτερον, οι μεγαλύτεροι αγοραστές ήταν χρηματοοικονομικοί οργανισμοί και επιχειρηματικά κεφάλαια.

Τρίτον, οι συναλλαγές είχαν σαφή προσδιορισμό από τον χρόνο. Τον άμεσο, τον επόμενο χρόνο. Σωστά. Άλλωστε όπως είχε πει ο Keynes, στο απώτερο μέλλον θα έχουμε πεθάνει όλοι…

(*) Founder & CEO, Koubaras Ltd (Συμβουλευτική εταιρεία που δίνει έμφαση στις λύσεις και την άμεση εφαρμογή τους στην καθημερινότητα των επιχειρήσεων) Αντιπρόεδρος, AI CATALYST (Όμιλος Τεχνητής Νοημοσύνης).