Η Δεξιά στροφή της Λατινικής Αμερικής

Η πρόσφατη εκλογή του συντηρητικού Zαΐρ Μπολσονάρο ως προέδρου της Βραζιλίας περίπου ολοκληρώνει τη στροφή της Λατινικής Αμερικής προς τα Δεξιά. Πρόκειται για μία περιοχή όπου για μια δεκαετία η Αριστερά είχε ηγεμονικό ρόλο, ενώ σήμερα έχει περιορισθεί σε χώρες όπως η Βενεζουέλα, η Βολιβία, η Νικαράγουα και η Κούβα.

Ο θρίαμβος του Μπολσονάρο, που απέσπασε το 55,5% των ψήφων έναντι 44,5% του σοσιαλιστή υποψηφίου Φ. Αντάτζι, ασφαλώς γέρνει ουσιαστικά την πλάστιγγα της περιοχής προς τα Δεξιά, λόγω του ειδικού βάρους της Βραζιλίας στην περιοχή, όπου αντιπροσωπεύει το 50% τόσο του συνολικού πληθυσμού, όσο και του ΑΕΠ. Στη Λατινική Αμερική, όταν αναφέρονται στην καταγωγή τους, συνηθίζουν να λένε: «O πατέρας μου ήταν Ισπανός, η μητέρα μου Ιθαγενής και ο μεγάλος μου αδελφός Βραζιλιάνος!».

Τις τελευταίες 8 προεδρικές εκλογικές αναμετρήσεις στη Λατινική Αμερική τις κέρδισαν υποψήφιοι συντηρητικοί-φιλελεύθεροι που ταυτίζονται με τη Δεξιά (Βραζιλία, Αργεντινή, Κολομβία, Κοστα Ρίκα, Χιλή, Ονδούρα, Παραγουάη και Περού). Ακόμα και στο Εκουαντόρ ο Λένιν Μορένο, που εξελέγη ως διάδοχος του σοσιαλιστή προέδρου Ραφαέλ Κορέα, μόλις ανέλαβε την εξουσία, έκανε δεξιά στροφή και ήρθε σε σύγκρουση με τον προκάτοχό του και εγκαινίασε μα πολιτική προσέγγισης με τις ΗΠΑ. Η μόνη εξαίρεση εδώ είναι ο αριστεριστής νέος πρόεδρος του Μεξικού Andrez Manuel Lopez Obrador, που κέρδισε τις εκλογές τον Ιούλιο.

Η στροφή της Λατινικής Αμερικής άρχισε τον Νοέμβριο του 2015 με τη νίκη του Mauricio Macri απέναντι στο κόμμα της Δικαιοσύνης της τότε προέδρου Cristina Fernandez. Τον Νοέμβριο του 2017, η νίκη του συντηρητικού Sebastian Pinera στη Χιλή έθεσε τέλος στην ηγεσία της μετριοπαθούς σοσιαλίστριας Bachelet. Τον Φεβρουάριο αυτού του έτους, η Ονδούρα επέλεξε τον συντηρητικό Juan Orlando Hernandez και το ίδιο έπραξε και η Κόστα Ρίκα, επιλέγοντας τον Carlos Alvarado. Ανάλογες ήταν και οι εξελίξεις στην Παραγουάη, όπου τις προεδρικές εκλογές του Απριλίου κέρδισε ο συντηρητικός Mario Abdo Benitez.

Τον Aύγουστο, ο συντηρητικός Ivan Duque κέρδισε τις προεδρικές εκλογές στην Κολομβία, τη δεύτερη σε πληθυσμό χώρα της Λατινικής Αμερικής. Από τον Μάρτιο το Περού κυβερνάται από τον Martin Vizcarra, έναν ανεξάρτητο πολιτικό με κεντροδεξιές αντιλήψεις, ο οποίος αντικατέστησε τον φιλελεύθερο επιχειρηματία Pedro Pablo Kuczynski που σήμερα βρίσκεται στη φυλακή, κατηγορούμενος για θέματα διαφθοράς.

Σύμφωνα με τους αναλυτές, η μεγάλη αλλαγή στις κυβερνήσεις οφείλεται σε τρεις κυρίως λόγους:

* Στην οικονομική κρίση, που προήλθε από την πτώση τις τιμής των πρώτων υλών που εξήγαν αυτές οι χώρες.

*Στο ολοένα εντεινόμενο κλίμα ανασφάλειας που επικρατεί, λόγω της αυξημένης εγκληματικότητας που προκαλείται κυρίως από τη διακίνηση ναρκωτικών (κοκαΐνης).

*Τη διαφθορά με την οποία φέρονται να εμπλέκονται ηγετικά στοιχεία των σοσιαλιστικών κινημάτων των χωρών αυτών, με εμβληματικές φυσιογνωμίες τον Lula, τη Roussef, τη Fernandez, τον Jorge Glass κ.ά.

Ακόμα και οι χώρες που κατ’ όνομα παραμένουν σοσιαλιστικές εφαρμόζουν πολιτικές που δεν έχουν και πολύ σχέση με αυτή την ιδεολογία.

Ετσι στη Νικαράγουα το καθεστώς δολοφονεί τους διαδηλωτές, προσπαθώντας να εφαρμόσει τη νεοφιλελεύθερη πολιτική περικοπής των συντάξεων που επιβάλλει το ΔΝΤ.

Στο Βολιβία, ο πρόεδρος Evo Morales δέχεται συγχαρητήρια από την Παγκόσμια Τράπεζα για την ορθή διαχείριση των δημοσιονομικών μεγεθών της χώρας.

Ακόμα και στην Κούβα, οι αλλαγές και η στροφή προς τη φιλελευθεροποίηση θα ήταν δραματικές, αν ήταν διαφορετική η ηγεσία στις ΗΠΑ.