Οι Αγροδιατροφικές Συμπράξεις «Δούρειος Ιππος» για άνοιγμα αγορών

Θα μπορούσε να φανταστεί κανείς τον δημόσιο τομέα ως εργαλείο ανοίγματος νέων αγορών για τις επιχειρήσεις της χώρας, πετυχαίνοντας αυτό που μέχρι τώρα ήταν αποκλειστικό «καθήκον» της ιδιωτικής πρωτοβουλίας; Η προφανής απάντηση είναι όχι. Και όμως, αυτό σε μεγάλο βαθμό έχει ήδη συμβεί. Για να το διαπιστώσουμε, δεν χρειάζεται να κοιτάξουμε μακρύτερα από τον νεότευκτο θεσμό των Αγροδιατροφικών Συμπράξεων.

Πρόκειται για καινοτόμα εταιρικά σχήματα που επιτρέπουν στις περιφέρειες της χώρας να ενώσουν τις δυνάμεις τους με άλλους συλλογικούς επαγγελματικούς φορείς, όπως επιμελητήρια, συνδέσμους, αλλά και ιδιωτικές επιχειρήσεις -ακόμα και μεμονωμένους παραγωγούς-, με στόχο την προβολή και προώθηση των τοπικά παραγόμενων προϊόντων στην εγχώρια αλλά και στις διεθνείς αγορές.

Το case study της Στερεάς Ελλάδας

Ένα χειροπιαστό και  πετυχημένο -σύμφωνα με τα λεγόμενα των ίδιων των Στερεοελλαδιτών επιχειρηματιών, οι οποίοι δραστηριοποιούνται τόσο στον πρωτογενή τομέα, όσο και στη μεταποίηση και στις υπηρεσίες- είναι το παράδειγμα της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας, η οποία υπό την ηγεσία του Κώστα Μπακογιάννη κατάφερε μέσα σε λίγα μόλις χρόνια να δημιουργήσει και να αναπτύξει ολοκληρωμένες και σύγχρονες δομές υποστήριξης της επιχειρηματικότητας. Συγκεκριμένα, δημιουργήθηκαν και στελεχώθηκαν τα Κέντρα Υποστήριξης Επιχειρηματικότητας (ΚΥΕ), κατέχοντας ένα εκτεταμένο δίκτυο σημείων υποστήριξης σε ολόκληρη τη Στερεά Ελλάδα, καθώς και η Αγροδιατροφική Σύμπραξη της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας (ΑΣΣΕ), ένας καινοτόμος θεσμός υποστήριξης όλων των εμπλεκόμενων επιχειρήσεων και επαγγελματιών του αγροδιατροφικού κλάδου.

Τα αποτελέσματα όλης αυτής της προσπάθειας μιλούν μόνα τους. Πάνω από 270 στερεοελλαδίτικες  επιχειρήσεις -παραγωγοί και μεταποιητές- έχουν επωφεληθεί άμεσα από τις δράσεις τις οποίες έχει διαχειριστεί η Αγροδιατροφική Σύμπραξη Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας μέχρι σήμερα, με παράλληλα έμμεσα οφέλη για εκατοντάδες εργαζόμενους και συνδεδεμένες επιχειρήσεις του ευρύτερου Αγροδιατροφικού κλάδου.

Η ΑΣΣΕ είναι μια Αστική μη Κερδοσκοπική Εταιρεία, αποτελούμενη από 60 ιδρυτικά μέλη, μεταξύ αυτών 18 δήμοι, 4 επιμελητήρια, συλλογικές οργανώσεις, συνεταιρισμοί αλλά και αρκετές στερεοελλαδίτικες παραγωγικές επιχειρήσεις του πρωτογενή και του δευτερογενή τομέα. Ο βασικός μέτοχος της εταιρείας είναι η ίδια η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, με τη χρηματοδότηση της οποίας υλοποιείται μια ευρεία γκάμα έργων τα οποία σχεδιάζει, συντονίζει και διαχειρίζεται, εκτελώντας ουσιαστικά χρέη project manager, η Αγροδιατροφική της Σύμπραξη.

Τόσο στη σύλληψή της ως ιδέα όσο και στη λειτουργία της, η ΑΣΣΕ είναι μια πραγματική καινοτομία. Δραστηριοποιείται με αμιγώς ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια «παντρεύοντας» με μοναδικό τρόπο τη διαπραγματευτική δεινότητα και τη βαρύτητα του δημοσίου τομέα με την τεχνογνωσία, την πείρα και την ευελιξία της ιδιωτικής πρωτοβουλίας. Με άλλα λόγια, η εταιρεία κατέχει την τεχνογνωσία που απαιτείται για να διαχειριστεί από την αρχή έως το τέλος σύνθετα έργα, η διαχείριση των οποίων μέχρι πρότινος ήταν αποκλειστικό «προνόμιο» των ιδιωτών.

Τα έργα τα οποία διαχειρίζεται και οι πρωτοβουλίες που αναλαμβάνει η εταιρεία «πατάνε» σε έξι άξονες: (α) στην εγκαθίδρυση του στερεοελλαδίτικου brand name, (β) στην επιμόρφωση των παραγωγών και τη διασύνδεσή τους με την ακαδημαϊκή έρευνα, (γ) στην έρευνα αγορών και τη γεφύρωση του χάσματος που χωρίζει τους παραγωγούς από τους αγοραστές, (δ) στην υποστήριξη και εκπροσώπηση των στερεοελλαδίτικων προϊόντων και φιρμών σε εγχώριες και διεθνείς εκδηλώσεις, (ε) στη διασύνδεση του πρωτογενούς και δευτερογενούς με τον τριτογενή τομέα και την καλλιέργεια συνεργειών μεταξύ τους, και (στ) στη δημιουργία clusters επιχειρήσεων για την εφαρμογή καινοτόμων ερευνητικών μεθόδων και διαδικασιών.

Προβολή του στερεοελλαδίτικου brand name

Η ανάδειξη του brand name της στερεοελλαδίτικης αγροδιατροφής είναι άμεση προτεραιότητα της ΑΣΣΕ καθώς είναι γνωστό ότι καμία επιχείρηση ή συλλογικό σχήμα δεν μπορεί να βγει με αξιώσεις στις αγορές, χωρίς μια ξεκάθαρη και ισχυρή ταυτότητα να την πλαισιώνει.

Για να το πετύχει αυτό η εταιρεία έχει αναλάβει σειρά πρωτοβουλιών όπως η ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου ιστότοπου με διαδραστικό χάρτη προβολής των παραγωγών (www.agrifoodcentralgreece.gr), ενημερωτικές καμπάνιες για τη συμμετοχή των επιχειρήσεων σε συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα προώθησης αγροτικών προϊόντων όπως το Enjoy It’s From Europe αλλά και το πρόγραμμα προώθησης οίνων ΠΟΠ/ΠΓΕ σε τρίτες χώρες, αλλά και η δημιουργία του γαστρονομικού οδηγού της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας, με σκοπό την αποτύπωση και ανάδειξη της Στερεοελλαδίτικης Γαστρονομικής Ταυτότητας και ιστορίας.

Επιμόρφωση επιχειρήσεων

Το χτίσιμο, όμως, ενός ισχυρού brand name απαιτεί από τις τοπικές επιχειρήσεις να μπορούν να το υποστηρίξουν με έμπειρα και καταρτισμένα στελέχη. Θέλοντας, λοιπόν, να συμβάλει σε αυτό η ΑΣΣΕ έχει συντονίσει μια σειρά ενημερωτικών ημερίδων και επαγγελματικών σεμιναρίων, που εκτείνονται από την παρουσίαση βέλτιστων πρακτικών σε ολόκληρη την αγροδιατροφική αλυσίδα μέχρι και το πώς οι επιχειρήσεις μπορούν να αναπτύξουν σωστά την εμπορική τους πολιτική και τη στρατηγική πωλήσεων για τις αγορές του εξωτερικού. Παράλληλα, η εταιρεία έχει αναπτύξει ένα blog το οποίο φιλοξενεί στον ιστότοπό της, ακολουθώντας μια στρατηγική περιεχομένου που εκμεταλλεύεται δικούς της πόρους καθώς και τη δυνατότητα φιλοξενίας πρωτότυπων άρθρων τρίτων αλλά απόλυτα έγκυρων πηγών, δημιουργώντας έτσι έναν ολοκληρωμένο κόμβο ενημέρωσης για τις επιχειρήσεις και τους παραγωγούς της Στερεάς Ελλάδας και όχι μόνο.

Ερευνα και άνοιγμα αγορών

Οι ενημερωμένες επιχειρήσεις καθοδηγούνται ακόμα πιο στοχευμένα, όταν τους παρέχεται πρακτική πληροφόρηση γύρω από τις αγορές. Για τον λόγο αυτό συντονίστηκε μια εκτεταμένη μελέτη εντοπισμού των αγορών του εξωτερικού, οι οποίες μπορούν να απορροφήσουν τα δέκα πιο δυναμικά αγροδιατροφικά προϊόντα του "καλαθιού" της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας, τα αποτελέσματα της οποίας θα μπορέσουν να διαφωτίσουν τους παραγωγούς ως προς το πού να κατευθύνουν τις πωλησιακές τους κινήσεις.

Παράλληλα αναπτύσσεται μια εξειδικευμένη ηλεκτρονική πλατφόρμα Β2Β εμπορικών επαφών, μέσω της οποίας οι παραγωγοί μπορούν να δημιουργήσουν το προφίλ της επιχείρησής τους και να εκθέσουν το χαρτοφυλάκιο των προϊόντων τους, με στόχευση τόσο στην εγχώρια όσο και στις διεθνείς αγορές.

Εκπροσώπηση επιχειρήσεων και διασύνδεση τομέων

Εκτός, τώρα, από την παροχή προωθητικών εργαλείων, η εταιρεία αναλαμβάνει ενεργό ρόλο στην εκπροσώπηση των Στερεοελλαδιτών παραγωγών και μεταποιητών σε μια σειρά εκδηλώσεων διεθνούς εμβέλειας, όπως εμπορικές εκθέσεις, διαγωνισμοί τροφίμων, εκδηλώσεις γαστρονομίας κ.λπ. τόσο εντός όσο και εκτός Ελλάδος, έχοντας μέχρι σήμερα βοηθήσει στην ανάδειξη εκατοντάδων προϊόντων από πολυάριθμες τοπικές κυρίως παραγωγικές μονάδες.

Στην προσπάθεια, τώρα, να διασυνδεθούν καλύτερα οι παραγωγοί με τον τριτογενή τομέα και κυρίως τον χώρο της εστίασης και του τουρισμού, κατασκευάστηκαν ειδικές προθήκες προβολής και πώλησης προϊόντων, οι οποίες τοποθετούνται σε επιλεγμένες επιχειρήσεις των κλάδων λιανικού εμπορίου, παροχής υπηρεσιών τουρισμού καθώς και εστίασης, ώστε μέσα σε αυτές να είναι ευκολότερα αναγνωρίσιμα από τον τελικό καταναλωτή αλλά και επισκέπτη τα τοπικά παραγόμενα προϊόντα.

Clusters επιχειρήσεων για έρευνα και κατάρτιση

Δεδομένου, τώρα, ότι η ισχυροποίηση των παραγωγών έρχεται μόνο μέσα από συνεργατικά σχήματα και ομαδικές πρωτοβουλίες, η Αγροδιατροφική Σύμπραξη διαδραματίζει ενεργό ρόλο στη συσπείρωση ομάδων επιχειρήσεων για την κατάθεση προτάσεων σε ευρωπαϊκά και εθνικά προγράμματα επαγγελματικής κινητικότητας και κατάρτισης αλλά και προώθησης της καινοτομίας. Στον τομέα της κατάρτισης ομάδων επιχειρήσεων διερευνάται η συμμετοχή της εταιρείας στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα επαγγελματικής κινητικότητας "KA1 VET ERASMUS PLUS". Παράλληλα γίνονται διαβουλεύσεις για τον σχηματισμό ενός ή περισσοτέρων επιχειρησιακών ομάδων (clusters) καινοτομίας μεταξύ παραγωγικών και ερευνητικών φορέων, προκειμένου να κατατεθούν προτάσεις χρηματοδότησης πιλοτικής εφαρμογής ερευνητικών ευρημάτων πάνω στην παραγωγική διαδικασία, στα πλαίσια του Μέτρου 16 "Συνεργασία" του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης 2014-2020.

Όλα αυτά αποδεικνύουν ξεκάθαρα ότι η Αγροδιατροφική Σύμπραξη Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της «μάχης» για το άνοιγμα νέων αγορών και την ενίσχυση της εξωστρέφειας των τοπικών παραγωγών, αποτελώντας παράλληλα το πρότυπο ανάπτυξης και λειτουργίας άλλων αντίστοιχων σχημάτων ανά την επικράτεια.

Να λοιπόν που το «πάντρεμα» δημόσιας και ιδιωτικής βούλησης κατάφερε να δώσει μια νέα πνοή και να αποδείξει ότι όλα είναι ακόμα εφικτά σε αυτή την ταλαιπωρημένη χώρα, αρκεί όμως να υπάρχει πραγματική θέληση από όλους τους εμπλεκόμενους.

Φιλοδοξούμε και ελπίζουμε ότι το πολλαπλασιαστικό υλικό που «έσπειρε» με πολύ μεθοδικότητα η Αγροδιατροφική Σύμπραξη Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας στα τρία αυτά έτη λειτουργίας της να «καρποφορήσει» ακόμα περισσότερο στο μέλλον και να αποτελέσει έναν οδηγό για αντίστοιχες πρωτοβουλίες σε ολόκληρη τη χώρα.

* Ο Χάρης Κουρούκλης είναι Δ/ντής Λειτουργιών της Αγροδιατροφικής Σύμπραξης Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας.