Οι «ανοησίες» του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδας

Το Οικονομικό Επιμελητήριο της Ελλάδας (Ο.Ε.Ε.) είναι (θεωρητικά) «ο επιστημονικός σύμβουλος της πολιτείας». Όσοι ασχολούμαστε με τα φορολογικά είμαστε υποχρεωτικά μέλη του (διαθέτω και πιστοποίηση «Λογιστή-Φοροτεχνικού Α’ τάξεως» παρακαλώ). Πρόσφατα εξέδωσε σημείωμα με τον πρωτότυπο τίτλο «Προτάσεις για την επόμενη ημέρα της Ελληνικής Οικονομίας».

Σε ξεχωριστό κεφάλαιο περιέχονται προτάσεις για ένα «νέο σύστημα φορολογίας», τις οποίες έσπευσα να διαβάσω. Εξετάζοντας τις μεγαλοφυείς ιδέες των ειδικών διαβάζουμε: (1) «Καθιέρωση ενός ενιαίου συστήματος φορολογίας εισοδήματος για φυσικά πρόσωπα, μισθωτούς, αυτοαπασχολούμενους και ατομικές επιχειρήσεις, με φορολόγηση του καθαρού εισοδήματος (έσοδα - έξοδα) για όλους».

Πρόκειται για τον αστικό μύθο που κυκλοφορεί ευρέως στην Ελλάδα περί «αμερικανικού φορολογικού συστήματος», σύμφωνα με τον οποίο -υποτίθεται- εκπίπτονται από όλους τους φορολογούμενους όλα τα έξοδα. Ούτε λίγο ούτε πολύ, το ΟΕΕ προτείνει να μετατρέψουν 8.768.313 εκατομμύρια φορολογούμενοι τα σπίτια τους σε λογιστήρια και το TAXISNET (που «πέφτει» τις ώρες αιχμής) να υποστηρίξει μια τέτοιας έκτασης φαντασίωση. Στην πράξη, μια τέτοια πρόταση θα τιμωρούσε μόνο όσους αποταμιεύουν αφού οι υπόλοιποι θα είχαν μηδενικό καθαρό εισόδημα (και οι πιο σπάταλοι ανάμεσά μας ή όσοι δηλώνουν λιγότερα από όσα ξοδεύουν, ζημιές).

(2) Για να έχουν κίνητρο όσοι εκπίπτουν έξοδα να ζητούν αποδείξεις, το ΟΕΕ προτείνει να εφαρμόζονται αυξημένοι (!) φορολογικοί συντελεστές. Αναφέρει: «Επί της διαφοράς που προκύπτει, ο φόρος υπολογίζεται με συντελεστή που θα πρέπει να είναι τέτοιος ώστε να υπάρχει σημαντικό κίνητρο για απαίτηση απόδειξης από τον καταναλωτή. Ο συντελεστής πρέπει να υπολογίζεται -ανάλογα με το ύψος του καθαρού φορολογητέου εισοδήματος- από 22% μέχρι 40%».

Αυτά προτείνονται όταν το 67,5% των 8,7 εκατομμυρίων φορολογουμένων δηλώνει κάτω από 10.000 ευρώ (τελευταία δημοσιευμένα στοιχεία για το 2015). Πάντα το κίνητρο όσων προτείνουν τιμές «με ή χωρίς απόδειξη» στον καταναλωτή θα είναι μεγαλύτερο, διαφορετικά το κράτος θα χάνει περισσότερα από επιστροφές φόρου από όσα παραπάνω θα εισπράξει από αυξημένες αποδείξεις.

(3) Το επόμενο προτεινόμενο επαναστατικό μέτρο είναι -τι άλλο- η «σύνδεση των τερματικών POS με τις ελεγκτικές αρχές». Για το θέμα έχω δημοσιεύσει αρκετά άρθρα, ανήκοντας σε μία μειοψηφία που θεωρεί ότι πρόκειται για μία πανάκριβη, αναποτελεσματική και ανάδελφη παγκοσμίως «λύση» στο πρόβλημα της φοροδιαφυγής των επαγγελμάτων και επιχειρήσεων λιανικών πωλήσεων (ειδικά μικρού μεγέθους, όπως συμβαίνει στην Ελλάδα, που είναι και πρωταθλήτρια αυτοαπασχολούμενων στον ΟΟΣΑ). Η σύνδεση των ταμειακών μηχανών με την Εφορία είναι πρακτικώς αδύνατη (διαφορετικά θα είχε «υλοποιηθεί», με τόσους ενδιαφερόμενους να περιμένουν σαν κοράκια να σιτιστούν από το πτώμα ενός αποτυχημένου έργου).

Δυστυχώς έχει επικρατήσει σαν κάτι απαραίτητο στην κοινή γνώμη (με τη βοήθεια δημοσιογράφων που δεν γνωρίζουν το θέμα) και το υπόσχεται ο κάθε άσχετος υπουργός (ανεξαρτήτως πολιτικών πεποιθήσεων). Άλλωστε για κάθε σύνθετο πρόβλημα υπάρχει μία λύση απλή, ξεκάθαρη και λανθασμένη. Και τι θα γίνει αν δεν «χτυπάνε τις αποδείξεις» στις συνδεδεμένες ταμειακές μηχανές οι επιτηδευματίες (sic) ή συναλλάσσονται με μετρητά οι συναλλασσόμενοι;

Οι φωστήρες στα φορολογικά έχουν πάντα προβλέψεις και για τους πονηρούς φοροφυγάδες. Έτσι προτείνεται: «Οι αποδείξεις πρέπει να είναι ονομαστικές και με το ΑΦΜ του καταναλωτή/συναλλασσόμενου σε πληρωμές με μετρητά». Σε μία χώρα που οι τουρίστες είναι υπερτριπλάσιοι του πληθυσμού, το ΟΕΕ προτείνει όλες οι αποδείξεις λιανικής με μετρητά (δηλαδή η συντριπτική πλειοψηφία) να έχουν ονοματεπώνυμο. Αν βρεθεί άλλη μία χώρα στον μπλε πλανήτη που να ισχύει αυτό, θα ζητήσω ταπεινά συγγνώμη από τους συντάκτες της έκθεσης.

(4) Επειδή η φαντασία των ανθρώπων είναι απεριόριστη (και αφορολόγητη), οι προτάσεις του ΟΕΕ επιλύουν ταυτόχρονα και την έγκαιρη είσπραξη του ΦΠΑ. Έτσι, «κάθε επιτηδευματίας που διενεργεί λιανικές πωλήσεις, τηρεί υποχρεωτικά ταμειακή μηχανή (POS κ.λπ.), η οποία είναι συνδεδεμένη υποχρεωτικά με το TAXISNET και από την κάθε συναλλαγή αποδίδεται αυτόματα στο δημόσιο ταμείο ο αναλογούν ΦΠΑ». Το ότι ο ΦΠΑ έχει σκέλη εισροών (εισπράξεων) και εκροών (πληρωμών) και αποδίδεται η διαφορά αγνοείται. Αν ο ΦΠΑ μαγικά εξαφανιζόταν από το ταμείο των εισπράξεων όσων επαγγελματιών προσπαθούν να τα βγάλουν πέρα με το που θα πατούσαν το enter της ταμειακής, τότε θα δίσταζαν ακόμη περισσότερο να εκδίδουν αποδείξεις.

Συμπερασματικά οι συγκεκριμένες προτάσεις του ΟΕΕ δεν συνιστούν ένα «νέο σύστημα φορολογίας» αλλά είναι ένα συνονθύλευμα ευρέως διαδεδομένων -όσο και λανθασμένων- απόψεων, που δεν έχουν σχέση με την πραγματικότητα και τις ανάγκες της χώρας. Φαίνεται ότι μωραίνει Κύριος αυτούς που θέλει να συμβουλεύουν την ελληνική κυβέρνηση. Δυστυχώς, τα θεσμικά προβλήματα της χώρας και η ανικανότητα του ελληνικού κράτους μάς καθιστούν όχι μόνο ανίκανους να διορθώσουμε την τραγική μας κατάσταση (και διεθνή κατάταξη).

Στην Ελλάδα καταφέρνουμε να επιβεβαιώνεται ακόμη και η επέκταση του νόμου του Μέρφι, σύμφωνα με την οποία «Τίποτα δεν είναι τόσο κακό, ώστε να μην μπορεί να γίνει χειρότερο».

* Ο Κώστας Μαρκάζος είναι οικονομολόγος, συγγραφέας του βιβλίου «ΑΝΤΙΠΑΛΟΙ ΜΕ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΜΑΣ» (εκδόσεις Νομική Βιβλιοθήκη)

** Οι Προτάσεις του ΟΕΕ για την επόμενη ημέρα της Ελληνικής Οικονομίας, δημοσιεύονται στη δεξιά στήλη Συνοδευτικό Υλικό.