Υπόθεση Ψωμιάδη: Η… ελληνική Πολιτεία στο εδώλιο

Σοκ προκάλεσε η χθεσινή αναγγελία του θανάτου του Παύλου Ψωμιάδη στο κελί των φυλακών Κορυδαλλού, καθώς ο εκλιπών συγκαταλέγεται στα άτομα που επηρέασαν δραστικά τα ασφαλιστικά και τα τραπεζικά πράγματα της χώρας για τρεις και πλέον δεκαετίες.

Με πολλούς φίλους κατά τα χρόνια της μεγάλης ακμής του (ήταν γνωστός ως «Παυλάρας») και με περισσότερους εχθρούς από τότε που πέρασε το κατώφλι της φυλακής, λέγεται πως έζησε τα τελευταία του χρόνια ιδιαίτερα φτωχά, τηλεφωνώντας προς παλαιούς γνωστούς του, με στόχο τη λήψη κάποιας μικρής χρηματικής ενίσχυσης για να καλύψει «τα βασικά».

Ο Παύλος Ψωμιάδης συγκαταλέγεται στη γενιά των «πρωτοπόρων» του ασφαλιστικού κλάδου στην Ελλάδα, τον οποίον σφράγισε με τα θετικά του αλλά και με τα αρνητικά του χαρακτηριστικά. Ήταν αυτοδημιούργητος, άριστος πωλητής, χαρισματικός ηγέτης και ικανότατος σε πάρα πολλά πράγματα. Συγκαταλέγεται μάλιστα σε εκείνους που έμαθαν ουσιαστικά τον Έλληνα να ασφαλίζεται.

Από την άλλη πλευρά, ήταν ιδιαίτερα φιλόδοξος, απελπιστικά παράτολμος (πράγμα αντίθετο με την ιδιότητα του manager ασφαλιστικής εταιρείας), επιλέγοντας πολλές φορές να βαδίζει στα όρια της νομιμότητας, ή και πέραν αυτής.

Στις ημέρες της δόξας του διέθετε δύο ασφαλιστικές εταιρείες με μεγάλα μερίδια αγοράς (Ασπίς Πρόνοια, Commercial Value), μια επενδυτική εταιρεία (Ασπίς Επενδυτική), μια χρηματιστηριακή, μια τράπεζα (Aspis Bank) και κυρίαρχη συμμετοχή σε κυπριακό όμιλο που επεδίωκε (χωρίς ποτέ να τα καταφέρει, λόγω του ότι εμποδίστηκε από τις τοπικές εποπτικές αρχές) να παίξει πρωταρχικό ρόλο στα χρηματοοικονομικά πράγματα της χώρας.

Οι παροικούντες την Ιερουσαλήμ γνώριζαν πως ο Παύλος Ψωμιάδης δεν θα δίσταζε ποτέ… «να τραβήξει χαρτί από το τριάντα», ελάττωμα που οδήγησε τον όμιλό του στα βράχια και τον εαυτό του στα… «δυο στενά».

Χαρακτηριστικά μόνο παραδείγματα ήταν:

• Τα περιβόητα «Repos του Ψωμιάδη» και στη συνέχεια «ομόλογα Ψωμιάδη», μέσω των οποίων ο εκλιπών (ή προσωπικές εταιρείες του) δανείζονταν από ιδιώτες έναντι αλμυρού επιτοκίου, πολύ συχνά (παρανόμως) με τη συνδρομή του δικτύου πωλήσεων της Ασπίς Πρόνοια.

• Τα προγράμματα «Aspis Bond», που το 1999 και το 2000 προσέφεραν εγγυημένες θετικές αποδόσεις(!) για επενδύσεις που ουσιαστικά αφορούσαν περιφερειακές μετοχές του ελληνικού χρηματιστηρίου… Προφανώς, η ασφαλιστική εταιρεία υπέστη όλες τις βαρύτατες συνέπειες από το μετέπειτα σπάσιμο της περιβόητης χρηματιστηριακής φούσκας της εποχής.

• Το… τεράστιας έκτασης αγροδασόκτημα της Βόρειας Εύβοιας που βρέθηκε να αγοράζεται από την Ασπίς Πρόνοια έναντι δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ και χωρίς ουσιαστικά τη δυνατότητα εκμετάλλευσής του.

• Γενικότερα, τα περισσότερα προϊόντα της Ασπίς φημίζονταν για τους ανερμήνευτα πλουσιοπάροχους όρους που προσέφεραν στους υποψήφιους πελάτες και στις γενναίες προμήθειες που έδιναν στα δίκτυα, λόγω της ευκολίας πώλησής τους...

Ήταν προφανές ότι οι εταιρείες του ομίλου παρήγαγαν συνεχώς ζημίες που καλύπτονταν όπως όπως (πολύ συχνά «κάτω από το χαλί») και ουσιαστικά το πρόβλημα μεταφερόταν χρόνο με τον χρόνο, διογκούμενο.

Και μέσα σ’ αυτό το περιβάλλον, ο εκλιπών δημοσιοποιούσε συχνά-πυκνά το ενδιαφέρον του για εξαγορές άλλων εταιρειών σε Ελλάδα και εξωτερικό!

Λίγο πριν τα «λουκέτα» άλλωστε, εξαγγέλλονταν ΑΜΚ εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ.

Η κατάληξη του όλου εγχειρήματος ήταν τραγική. Η Aspis Bank δόθηκε τελευταία στιγμή στο Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο και τον… λογαριασμό τον πλήρωσε ουσιαστικά ο Έλληνας φορολογούμενος.

Οι Ασπίς Πρόνοια και Commercial Value έβαλαν λουκέτο, με αποτέλεσμα σήμερα -οκτώ χρόνια μετά- μόνο ένα περιορισμένο τμήμα των πελατών τους να έχει εισπράξει ποσοστό των χρημάτων που δικαιούται.

Και φυσικά, ο μεγάλος χαμένος της όλης υπόθεσης είναι η εγχώρια ασφαλιστική βιομηχανία, όχι μόνο γιατί θα κληθεί να καλύψει μεγάλο μέρος της «τρύπας» (Εγγυητικό Ταμείο Κλάδου Ζωής), αλλά και γιατί το κύρος της επλήγη βαριά από τη συγκεκριμένη υπόθεση.

Ακόμη όμως και αν ο Παύλος Ψωμιάδης είχε ποινικές ευθύνες (εξέτιε άλλωστε ποινή πολυετούς φυλάκισης), ο μεγαλύτερος υπεύθυνος της όλης υπόθεσης ήταν η «η επίσημη ελληνική Πολιτεία»:

• Επί χρόνια και χρόνια, όλοι οι αξιωματούχοι γνώριζαν την κατάσταση που επικρατούσε στον όμιλο Ασπίς, χωρίς ποτέ σχεδόν η αρμόδια εποπτική αρχή του Υπουργείου Ανάπτυξης να παρέμβει αποφασιστικά (έγκαιρα, όχι κατόπιν εορτής). Λέγεται ότι ο εκλιπών είχε πολιτικές «άκρες», ωστόσο μάλλον η αλήθεια είναι περισσότερο σύνθετη.

• Υπουργοί επί υπουργών πέταγαν το μπαλάκι του προβλήματος στους επόμενους και μάλιστα υπήρξε «γραφικός» υπουργός Οικονομικών που θεωρούσε ως λύση τη διάσωση της εταιρείας μέσω της έκδοσης κρατικών ομολόγων!

• Ιδιοκτήτες άλλων ασφαλιστικών εταιρειών (ιδίως ξένων) επισκέπτονταν τους υπουργούς και διαμαρτύρονταν για τον αθέμιτο ανταγωνισμό που δέχονταν, αλλά δημοσίως δεν έλεγαν το παραμικρό.

• Αναιμική (και ιδίως καθυστερημένη) υπήρξε επίσης και η αντίδραση των χρηματιστηριακών αρχών, καθώς Ασπίς Πρόνοια και Aspis Bank υπήρξαν για πολλά χρόνια εισηγμένες εταιρείες.

Το «κανόνι Ψωμιάδη» πάντως θορύβησε τις αρχές και παρά το όσα προβλήματα προκάλεσε (και συνεχίζει να προκαλεί) στο κοινωνικό σύνολο, ενέτεινε στη συνέχεια τους μηχανισμούς ελέγχου του συστήματος.

Το «φαινόμενο Ψωμιάδη» θα εξεταστεί αναλυτικότερα και εγκυρότερα από τον ιστορικό του μέλλοντος, προκειμένου να αποτιμηθεί στο σύνολό του.

Θερμά συλλυπητήρια στους οικείους του.