Συνταγή καταστροφής η απλή πλειοψηφία!

Το παράλογο του βρετανικού δημοψηφίσματος για την παραμονή ή όχι στην Ευρωπαϊκή Ένωση δεν ήταν ότι ζητήθηκε από τον βρετανικό λαό να αντισταθμίσει τα οφέλη της συμμετοχής στην ΕΕ με το μεταναστευτικό πρόβλημα που δημιουργεί αυτή, αλλά ο παράλογα χαμηλός πήχυς που τέθηκε για την εγκυρότητα του αποτελέσματος, καθώς απαιτήθηκε μόνο μια απλή πλειοψηφία, σύμφωνα με τον καθηγητή του Χάρβαλτ Kenneth Rogoff.

Όπως επισημαίνει, δεδομένου ότι η προσέλευση ήταν 70%, το «Brexit» νίκησε τελικά με μόνο 36%.

Μια απόφαση τεράστιων επιπτώσεων ελήφθη χωρίς τις κατάλληλες ισορροπίες, σχολιάζει, τονίζοντας πως αυτό δεν είναι δημοκρατία, αλλά μια «ρώσικη ρουλέτα» για τις δημοκρατίες.

Σύμφωνα με τον κ. Rogoff, ο βρετανικός λαός στην πραγματικότητα δεν γνώριζε για τι πράγμα ψήφιζε, καθώς κανένας δεν έχει ιδέα για τις επιπτώσεις της ψήφου αυτής στη Βρετανία, στο παγκόσμιο σύστημα ή στην εγχώρια πολιτική σταθερότητα.

Σημειώνοντας πως οι πολίτες της Δύσης ζουν σε μια περίοδο ειρήνης, διερωτάται αν είναι δίκαιη δημοκρατική διαδικασία να λαμβάνεται μια μη αναστρέψιμη απόφαση από το 52% των πολιτών.

Ο κ. Rogoff κάνει λόγο για ανάγκη επανεξέτασης των κανόνων του «παιχνιδιού», τονίζοντας πως η ιδέα ότι με κάποιον τρόπο η όποια απόφαση λαμβάνεται οποιαδήποτε στιγμή από μια απλή πλειοψηφία είναι «δημοκρατική», είναι μια διαστρέβλωση του όρου της δημοκρατίας.

Υπενθυμίζει πως στις σύγχρονες δημοκρατίες υπάρχουν συστήματα ελέγχου και ισορροπίας ώστε να προστατεύονται τα συμφέροντα μειονοτήτων και να αποφεύγεται η λήψη αποφάσεων χωρίς σωστή πληροφόρηση, οι οποίες μπορεί να έχουν καταστροφικές συνέπειες. Ωστόσο, την ίδια ώρα, το ισχύον διεθνές στάνταρντ για την διάλυση μιας χώρας είναι λιγότερο απαιτητικό απ' όσο είναι για παράδειγμα μια ψήφος για την μείωση του ορίου ηλικίας για την κατανάλωση αλκοόλ.

Κατά τον ίδιο, δυστυχώς, δεν υπάρχει κάποια κοινή αντίληψη ως προς το αν υπάρχει σήμερα κάποιος καλύτερος τρόπος για την λήψη αποφάσεων.

Η απόφαση για το Brexit μπορεί να φαίνονταν απλή στο ψηφοδέλτιο, όμως στην πραγματικότητα κανένας δεν γνωρίζει τι θα ακολουθήσει μετά την ψήφο υπέρ της εξόδου. Πρακτικά, οι περισσότερες χώρες απαιτούν μια «υπερπλειοψηφία» για την λήψη καθοριστικών για το κράτος αποφάσεων και όχι ένα απλό 51%, όμως δεν υπάρχει κάποιο καθολικά αποδεκτό ποσοστό, όπως για παράδειγμα ένα 60% των ψήφων.

Μια χώρα δεν θα πρέπει να προχωρά σε θεμελιώδεις, μη αναστρέψιμες αλλαγές βασιζόμενη σε μια ισχνή μειονότητα που μπορεί να υπερισχύσει σε μια στιγμή έντονου συναισθήματος. Ακόμα και αν η βρετανική οικονομία δεν διολισθήσει σε ύφεση μετά την απόφαση για Brexit, υπάρχει πιθανότητα η οικονομική και πολιτική αταξία που θα προκύψει, να κάνει ορισμένους που ψήφισαν υπέρ της εξόδου να μετανιώσουν για την ψήφο τους.

Τι θα έπρεπε να κάνει η Βρετανία; Σίγουρα, κατά τον κ. Rogoff, θα έπρεπε η διαδικασία για την λήψη της απόφαση να είναι πολύ πιο δύσκολη. Για παράδειγμα, θα έπρεπε το Brexit να χρειαστεί δυο δημοψηφίσματα σε διάστημα τουλάχιστον δυο ετών, και στη συνέχεια το 60% των ψήφων στη Βουλή των Αντιπροσώπων. Αν συνέχιζε να υπερισχύει το Brexit, τουλάχιστον θα γνωρίζαμε πως δεν πρόκειται για απόφαση της στιγμής από ένα κλάσμα του πληθυσμού.

Η βρετανική ψήφος προκαλεί αναταράξεις στην Ευρώπη. Πολλά θα εξαρτηθούν από το πώς θα αντιδράσει ο κόσμος και πώς θα επανασυσταθεί η βρετανική κυβέρνηση, τονίζει ο κ. Rogoff. Όμως, κατά τον ίδιο είναι σημαντικό να υπολογιστεί όχι μόνο το αποτέλεσμα, αλλά και η διαδικασία.

Η όποια ενέργεια για να επανακαθοριστεί ένας μακροχρόνιος διακανονισμός για τα σύνορα μιας χώρας θα πρέπει να απαιτεί πολλά περισσότερα από μια απλή πλειοψηφία σε μια μοναδική ψήφο, τονίζει, καταλήγοντας ότι η σημερινή διεθνής νόρμα της απλής πλειοψηφίας αποτελεί την φόρμουλα για το χάος.