Ωμές αλήθειες για κόκκινα δάνεια και καταθέσεις

Ο λαϊκισμός στη χώρα μας είναι «πεδίον δόξης λαμπρόν» πολλές δεκαετίες τώρα. Και δυστυχώς αποτελεί στοιχείο που διατρέχει την πολιτική ζωή από το ένα άκρο μέχρι το άλλο.

Λαϊκισμός της Αριστεράς, που ξοδεύτηκε επί 40 χρόνια να καταγγέλλει οτιδήποτε επιχειρούσε η εξουσία, να αρνείται τα πάντα και να υπόσχεται τη λαϊκή κυριαρχία που θα τα αλλάξει όλα και θα απαλλάξει τον λαό από τα βάρη του.

Ακόμα και τώρα που η Αριστερά γνωρίστηκε με την πραγματικότητα και ερωτεύθηκε την εξουσία, από τον λαϊκισμό δεν χωρίζει. Κάτι σαν την πιστή σύζυγο και την ερωμένη, ένα πράγμα.

Λαϊκισμός της Δεξιάς και του Σοσιαλισμού, της εξουσίας δηλαδή των 40 ετών, με πολιτικές που χάιδεψαν αυτιά και γέμισαν στομάχια και τσέπες με δανεικά. Πολιτικές που έβλεπαν μόνο τις χειραψίες στα καφενεία μέχρι την επόμενη εκλογική αναμέτρηση. Και για την κερδίσουν, χάριζαν συντάξεις και εφάπαξ, διόριζαν στο Δημόσιο, σπαταλούσαν αμύθητα ποσά στο όνομα δήθεν του λαού και τους έθνους, προστάτευαν τη φοροδιαφυγή, κάλυπταν τη μίζα και κατέβαζαν συνεχώς τον πήχη των αξιών και της ηθικής, μόνο και μόνο για να δώσουν σε όλους την ψευδαίσθηση ότι πέρασαν από πάνω.

Λαϊκισμό έχει και το Κέντρο και οι λοιπές δημοκρατικές δυνάμεις περί αυτό, αυτός είναι ο λαϊκισμός της «ισορροπίας» στο τεντωμένο σκοινί. Προκειμένου να επιβιώσουν, αρνούνται να δουν καθαρά, αλληθωρίζουν μια προς τα αριστερά μια προς τα δεξιά, άλλοτε χαριεντίζονται με την εξουσία και άλλοτε οραματίζονται την ανατροπή της, ανάλογα με το τι φέρνει πιο πολλές ψήφους.

Παράδειγμα ο κ. Κουβέλης, που μπορεί να είναι και ο πιο μοιραίος πολιτικός της μεταπολίτευσης, κλασική περίπτωση πολιτικού αριβίστα που κατέκτησε συμπάθεια με τον γλυκό του λόγο, αρνήθηκε όμως να σταθεί στο ύψος που οι περιστάσεις του επιφύλαξαν. Προτίμησε τον δικό του λαϊκισμό.

Τι μ' έπιασε και ασχολήθηκα με τους λαϊκιστές;

Βλέπω τη στάση τους στο ζήτημα των κόκκινων δανείων που συμφώνησε η κυβέρνηση με την τρόικα. Δάνεια και θα πουληθούν από τις Τράπεζες, ακόμα και στεγαστικά, και εταιρίες διαχείρισης δανείων σε καθυστέρηση θα γίνουν, και η νομοθεσία θα ενσωματώσει αλλαγές ώστε να προστατεύεται μόνο προσωρινά και μόνο αυτός που έχει αποδεδειγμένη αδυναμία, και οι πλειστηριασμοί θα ανοίξουν, και επιχειρήσεις θα αλλάξουν χέρια ή θα ρευστοποιηθούν τα περιουσιακά τους στοιχεία.

Τα distress funds είναι εδώ, αυτοί που όλοι οι πολιτικοί αποκαλούν «κοράκια» και «εγκληματίες κερδοσκόπους», έγιναν αρκετοί από αυτούς μέτοχοι των Τραπεζών σε εξευτελιστικές αξίες και θα αποκτήσουν ίσως και 30-40 δισ. απαιτήσεις από τις Τράπεζες μέσα στα επόμενα δυο-τρία χρόνια, επενδύοντας σε μια οικονομία με υψηλό κίνδυνο και προσδοκώντας βεβαίως ανάλογα κέρδη.

Τίποτα λιγότερο και τίποτα περισσότερο δηλαδή από τους απλούς κανόνες της αγοράς, που λειτούργησαν -ποτέ δεν λειτουργούν μόνο με επιτυχία- σε όλες τις χώρες με κρίση.

Ναι, σε αυτές που οι πολιτικοί δεν αγαπούν τους πολίτες τους όσο οι δικοί μας εμάς. Ναι, σε αυτές που μνημονιοποιήθηκαν μετά από εμάς, που έχουν ήδη τελειώσει τα προγράμματα ύφεσης, που δανείζονται πια από τις αγορές και συμμετέχουν στην ποσοτική χαλάρωση Ντράγκι, η οποία διευκολύνει την πρόσβαση σε δανεισμό και την ανάπτυξη στην Ευρώπη.

Εκεί, λοιπόν, στις χώρες του βαρετού ρεαλισμού, έγιναν αμέσως νόμοι και υιοθετήθηκαν πρακτικές που είχαν σκοπό να προστατέψουν την κοινωνική συνοχή, να βρεθούν ανεκτές λύσεις για την εξυπηρέτηση των δανείων όσων δεν μπορούσαν αντικειμενικά να πληρώνουν, να συνεργαστούν Τράπεζες με πολίτες σε πνεύμα αλληλοκατανόησης και να κατασκευαστεί πολύ γρήγορα το πλαίσιο λειτουργίας της δευτερογενούς αγοράς δανείων που στην Ελλάδα χρειάστηκαν 6 χρόνια, περίπου 30% ύφεση και σχεδόν 50% κόκκινα δάνεια.

Κι αυτό μόνο και μόνο γιατί οι πολιτικοί όλου του φάσματος ήθελαν να κοροϊδεύουν. Πότε με ένα ατελέστατο νόμο Κατσέλη που φιλοξένησε μαζί με αδύναμους και πολλούς μπαταχτσήδες, ενώ η δικαιοσύνη αποδείχθηκε παντελώς ανέτοιμη και ανεπαρκής να τον εφαρμόσει. Και πότε με τις υψηλές θεωρίες της σεισάχθειας που έκαναν πολλούς να πιστέψουν ότι τα χρέη τους θα γίνονταν σε μια νύχτα περιουσία τους.

Κανένας πολιτικός δεν τόλμησε να εξηγήσει μερικά απλά πράγματα για το θέμα:

1. Τα κόκκινα δάνεια είναι σχεδόν αποκλειστικά ο λόγος για όλες τις ανακεφαλαιοποιήσεις των Τραπεζών, που μέχρι σήμερα επιβάρυναν το δημόσιο χρέος με πάνω από 50 δισ.

2. Τα κόκκινα δάνεια στους ισολογισμούς των Τραπεζών καταπίνουν τα κεφάλαια και δεν αφήνουν χώρο για να αξιοποιηθούν αυτά για νέες χορηγήσεις. Κάθε δάνειο που δεν εξυπηρετείται, στερεί την οικονομία από το να δοθεί ένα άλλο δάνειο που θα μπορούσε να είναι καθ' όλα υγιές.

3. Η μεταβίβαση δανείων σε τρίτους απελευθερώνει κεφάλαια και ρευστότητα στις Τράπεζες. Για να μπορέσουν να ξανα-χρηματοδοτήσουν επιχειρήσεις και νοικοκυριά, θα πρέπει οπωσδήποτε να απομοχλεύσουν τον ισολογισμό τους, δηλαδή να πουλήσουν δάνεια.

4. Οι εταιρίες που αγοράζουν δάνεια λειτουργούν μέσα σε συγκεκριμένο πλαίσιο και με τους νόμους του κράτους. Δεν κάνουν του κεφαλιού τους. Αν ήταν έτσι, οι αγορές χρέους θα είχαν καταρρεύσει ενώ είναι από τις πιο γρήγορα αναπτυσσόμενες αγορές στον κόσμο. Όλοι οι νόμοι «προστασίας» που αφορούν στις τράπεζες, αφορούν και σε αυτές τις εταιρίες.

5. Στην Ελλάδα σήμερα, χοντρικά, το 50% των δανειοληπτών κρατά όμηρο ολόκληρο το Τραπεζικό Σύστημα, μοιράζει τον λογαριασμό σε όλους τους πολίτες μέσα από τους φόρους και αφαιρεί από το υπόλοιπο 50% τη δυνατότητα να χρηματοδοτηθεί ή να επαναχρηματοδοτηθεί, στερώντας από την οικονομία τους πόρους που έχει ανάγκη για να αναπτυχθεί.

6. Οι εταιρίες χρέους, επειδή αγοράζουν αρκετά κάτω από τις ονομαστικές αξίες και συνήθως δάνεια που οι Τράπεζες έχουν εξαντλήσει τις προσπάθειες είσπραξης, έχουν συνήθως μεγαλύτερες ευελιξίες από τις Τράπεζες σε ρυθμίσεις και διακανονισμούς. Έχουν όμως και διαφορετική αντίληψη και δεν δεσμεύονται από προσωπικές και άλλες σχέσεις που έχουν οι Τράπεζες με τους κακοπληρωτές πελάτες τους.

Αν σημαντικά ποσά δανείων σε καθυστέρηση δεν αποκοπούν από τον ομφάλιο λώρο του Τραπεζικού Συστήματος με την πώληση τους σε Funds, ανάπτυξη δεν θα δει η χώρα αυτή. Είτε μας αρέσει, είτε δεν μας αρέσει, η αλήθεια είναι αυτή.

Και επειδή οι πολιτικοί δεν θα την πουν αυτή την αλήθεια, θα πρέπει οι πολίτες να την ακούσουν και να την καταλάβουν από άλλα χείλη. Και κυρίως από τους ίδιους τους Τραπεζίτες. Την επόμενη φορά που τα κόκκινα δάνεια θα διψάσουν για κεφάλαια, θα πιουν και από το πηγάδι των καταθέσεων. Γι' αυτό οι λύσεις πρέπει να είναι καινούργιες και το πλαίσιο για τη δευτερογενή αγορά δανείων είναι στη σωστή κατεύθυνση. Αρκεί να εφαρμοστεί χωρίς τρικλοποδιές.

*Ο Common Sense είναι στέλεχος της αγοράς.