Το R&D και η συνταγή για την ελληνική ανάκαμψη

Πέντε βήματα μέσα από τα οποία η Ελλάδα μπορεί να βελτιώσει τις επιδόσεις της στον τομέα της καινοτομίας, και με τον τρόπο αυτό να οδηγηθεί ταχύτερα στην ανάκαμψη, προτείνει με άρθρο του στη New Straits Times ο υφηγητής της Ακαδημίας Επιστημών της Μαλαισίας, Δρ. Ahmad Ibrahim.

Όπως αναφέρει, η οικονομική κρίση στην Ελλάδα έχει κρατήσει περισσότερο καιρό απ' όσο μπορεί να θεωρηθεί κανονικό και ένας από τους λόγους για την καθυστέρηση της ανάκαμψης είναι οι μειωμένες δαπάνες της χώρας για την καινοτομία.

Όπως αναφέρει, αν και η Ελλάδα θεωρείται μια οικονομία υψηλού εισοδήματος, οι επενδύσεις της στην Έρευνα και την Ανάπτυξη είναι χαμηλές σύμφωνα με τα πρότυπα των αναπτυγμένων χωρών. Έχει αναφερθεί πως η χώρα δαπανά μόλις το 0,6% του ΑΕΠ της στο R&D.

Η μέση δαπάνη για τις περισσότερες αναπτυγμένες χώρες υψηλού εισοδήματος είναι μεταξύ του 2% και του 3%.

Μάλιστα, σε πολλές χώρες ξεπερνά ακόμα και το 3%. Στην Μαλαισία, οι δαπάνες για R&D κυμαίνονται γύρω στο 1%. Όμως υπάρχουν πρωτοβουλίες για αύξηση του ποσοστού αυτού τουλάχιστον στο 2% μέχρι το 2020.

Το άλλο σοβαρό ζήτημα με τις ελληνικές δαπάνες για Έρευνα και Ανάπτυξη είναι ότι το μεγαλύτερο μέρος των δαπανών αφορά σε βασικό και θεμελιώδες R&D. Υπάρχει ελάχιστο εφαρμοσμένο R&D –αντίθετα με τις αναπτυγμένες χώρες.

Τα πέντε βήματα προς την ανάπτυξη

Πρώτον, η Ελλάδα έχει την προοπτική να βελτιώσει τις επιδόσεις της στην καινοτομία. Για την ώρα, η κατάταξη της χώρας στον «δείκτη επιδόσεων στην καινοτομία» που καταρτίζει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, δείχνει πως η Ελλάδα βρίσκεται στην τελευταία θέση στις χώρες της ευρωζώνης. Όμως αυτό μπορεί να αλλάξει με τις κατάλληλες προσαρμογές στην πολιτική της χώρας, ώστε να επιτυγχάνεται μια υγιής ισορροπία μεταξύ του βασικού και του εφαρμοσμένου R&D.

Δεύτερον, η χώρα έχει κρυμμένα assets που μπορούν να λειτουργήσουν ως το θεμέλιο ενός σύγχρονου συστήματος καινοτομίας, περιλαμβανομένων των εξαιρετικών ερευνητικών ινστιτούτων της. Ένα δεύτερο κρυμμένο asset είναι ο τεράστιος αριθμός των κορυφαίων Ελλήνων ερευνητών που εργάζονται εκτός Ελλάδας. Σύμφωνα με δημοσιεύματα, η Ελλάδα είναι η μόνη οικονομία της ευρωζώνης που «εξαγάγει» περισσότερα επιστημονικά μυαλά προς άλλες ευρωπαϊκές χώρες και τις ΗΠΑ απ' όσα κρατά στην χώρα.

Τρίτον, η Ελλάδα διαθέτει επίσης ορισμένες καινοτόμες επιχειρήσεις που συνεργάζονται με τα υφιστάμενα ερευνητικά ινστιτούτα.

Τέταρτον, φαίνεται πως ένας εντυπωσιακός αριθμός ατόμων της ελληνικής διασποράς εργάζονται στους τομείς της Έρευνας, των χρηματοοικονομικών και των επιχειρήσεων, πολλοί από τους οποίους είναι έτοιμοι να στηρίξουν τη χώρα σε τέτοιες μακροπρόθεσμες πρωτοβουλίες.

Τέλος, η Ελλάδα έχει το σωστό κλίμα και ποιότητα ζωής που θα μπορούσαν να προσελκύσουν καλά ταλέντα. Αυτό που χρειάζεται η χώρα είναι μια ισχυρή ώθηση για μια οικονομία που θα οδηγείται περισσότερο από την καινοτομία.

Υπάρχει ανάγκη για σχεδιασμό μιας κατανοητής πολιτικής για την καινοτομία που θα κλείνει τα κενά στην αλυσίδα της καινοτομίας, βοηθώντας έτσι ώστε να «ξεκλειδώσουν» τα κρυμμένα της assets, σχολιάζει ο Δρ. Ahmad Ibrahim. Εδώ είναι που η χώρα χρειάζεται να αναπτύξει τις σωστές στρατηγικές αποφάσεις, προκειμένου να συμβεί αυτό.

Είναι ξεκάθαρο πως με την πάροδο των χρόνων καμία χώρα δεν γλιτώνει τις οικονομικές δυσκολίες. Όμως, σε ότι αφορά την ανάκαμψη, υπάρχει μεγάλη διαφορά μεταξύ των χωρών που κάνουν σημαντικές επενδύσεις στο R&D και στις χώρες που τείνουν να είναι πιο «σφιχτές» στις δαπάνες τους.

Η Ελλάδα είναι ένα καλό παράδειγμα για το πώς οι υψηλότερες επενδύσεις στην Έρευνα και Ανάπτυξη, και ιδιαίτερα στο εφαρμοσμένο R&D, μπορεί να κάνουν τη διαφορά στη διαδικασία της ανάκαμψης, καταλήγει ο Δρ. Ahmad Ibrahim.