Μην... πυροβολείτε την Ευρωπαϊκή Ένωση!

Κανείς δεν θα πρέπει να ξεχνάει τη συμβολή της Ευρωπαϊκής Ένωσης (και των προηγούμενων μορφών της) στην Ιστορία των λαών της σύγχρονης Ευρώπης. Για παράδειγμα:

• Συνέβαλε τα μέγιστα στην εμπέδωση της ειρήνης. Κράτη που πολεμούσαν επί αιώνες συνεργάζονται πλέον αρμονικά εδώ και εξήντα ολόκληρα χρόνια.

• Βοήθησε στη στερέωση δημοκρατικών πολιτευμάτων, ιδίως σε κράτη που είχαν την προηγούμενη εμπειρία δικτατορικών (π.χ. Ελλάδα και Ισπανία) ή και φασιστικών διακυβερνήσεων (Γερμανία και Ιταλία).

• Περιόρισε δραστικά τις αποσχιστικές τάσεις και ενίσχυσε την ασφάλεια των χωρών-μελών της. Ειδικότερα για την Ελλάδα, πολλοί εκφράζουν την άποψη πως ο τουρκικός κίνδυνος (πιθανή σύρραξη στο Αιγαίο, μειονοτικό ζήτημα στη Θράκη) θα ήταν κατά πολύ πιο έντονος σε περίπτωση που η Ελλάδα δεν αποτελούσε μέλος της Ε.Ε.

• Τέλος, η Ευρωπαϊκή Ένωση έδωσε μεγάλη έμφαση στην άσκηση της κοινωνικής πολιτικής, καθώς ενώ αποτελεί το 7% του παγκόσμιου πληθυσμού και παράγει το 25% του παγκόσμιου ΑΕΠ, ξοδεύει περίπου το 50% των συνολικών κοινωνικών δαπανών.

Αναγκασμένοι να συμφωνήσουν

Βέβαια, αυτή η εικόνα έχει σήμερα ξεθωριάσει στα μάτια του μέσου Ευρωπαίου πολίτη και -όπως όλα δείχνουν- αυτό θα φανεί στις εκλογές της 25ης Μαΐου.

Το κλίμα μάλιστα του ευρωσκεπτικισμού είναι απόλυτα ερμηνεύσιμο αν κάποιος συνεκτιμήσει παράγοντες όπως τα πολύ υψηλά επίπεδα ανεργίας στον Νότο, η οικονομική στασιμότητα στον Βορρά, το ευρύτερο κλίμα αβεβαιότητας και η έντονη αμφισβήτηση του περίφημου «κράτους πρόνοιας».

Ο ευρωσκεπτικισμός μάλιστα δεν προέρχεται μόνο από τις ακραίες πολιτικές δυνάμεις, αλλά και από παραδοσιακούς υποστηρικτές της ευρωπαϊκής ιδέας. «Η σημερινή Ευρώπη δεν είναι η Ευρώπη που γνωρίσαμε και αγαπήσαμε σ το παρελθόν» είναι το επιχείρημά τους.

Οι απαισιόδοξοι μάλιστα πιστεύουν πως η όποια διαφαινόμενη βελτίωση των τελευταίων μηνών δεν είναι τίποτε άλλο από ένα προεκλογικό τέχνασμα και πως από την 26η Μαΐου και μετά ο Βορράς θα επανέλθει με το γνωστό άγριο πρόσωπό του.

Από την άλλη πλευρά, οι αισιόδοξοι πιστεύουν πως τα δυσκολότερα βρίσκονται πίσω μας. Ο κίνδυνος διάλυσης του ευρώ έχει παρέλθει τουλάχιστον για το άμεσο μέλλον και στις αρχές του έτους πολλοί αναλυτές θεώρησαν και πάλι την ευρωζώνη (Βόρεια και Νότια) υποσχόμενο επενδυτικό προορισμό.

Επίσης, ο Βορράς και ο Νότος φαίνεται πως βρίσκονται σε μια συνεχή προσπάθεια συνεννόησης με σκοπό να επικρατήσει το κοινό συμφέρον. Άλλωστε, ούτε ο Νότος των μεγάλων διαρθρωτικών αδυναμιών και των «ανοιγμάτων» μπορεί να προχωρήσει μόνος του, αλλά ούτε και ο Βορράς είναι σε θέση να διατηρήσει την παραγωγική του δύναμη χωρίς τις αγορές του Νότου (ιδίως μετά τις τελευταίες εξελίξεις στην Ουκρανία).

Σύμφωνα με τους ίδιους κύκλους, οι δύο πλευρές δεν μπορούν παρά να συμφωνήσουν: Οι Βόρειοι θα πρέπει να χαλαρώσουν τους όρους και να βάλουν το χέρι στην τσέπη, ενώ οι Νότιοι θα πρέπει να μαζέψουν τα οικονομικά τους, έστω και με θυσίες. Κοινός τόπος η ενίσχυση της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας απέναντι σε μια περισσότερο ανεπτυγμένη τεχνολογικά Αμερική και σε μια χαμηλότερου κόστους Ασία.

Το γεγονός ότι οι δύο πλευρές έχουν αρχίσει να βρίσκουν κοινά σημεία επαφής φαίνεται από την υποχώρηση των spreads στα ομόλογα του Νότου από το 2012 έως σήμερα, καθώς και από την τάση απεμπλοκής της Πορτογαλίας και της Ελλάδας από το status των μνημονίων με τη μορφή που τα ξέραμε έως σήμερα (αυστηρός έλεγχος θα συνεχίσει να υφίσταται).

Σε κάθε περίπτωση, αν ο Βορράς και ο Νότος δεν τα βρουν, θα μπούμε σε ένα παιχνίδι που θα έχει μόνο χαμένους...