King: Η Ευρώπη κινδυνεύει να χάσει μια δεκαετία

Ο υπερβολικά χαμηλός πληθωρισμός ή ο αποπληθωρισμός δεν συνιστά πάντα πρόβλημα, τόνισε στην ομιλία του ο Stephen King, Chief Economist της HSBC Group, στα πλαίσια του Global Markets Strategy Day που οργανώθηκε από την τράπεζα σε κεντρικό ξενοδοχείο στην Αθήνα στις 19 Μαρτίου.

Η μεγάλη υποχώρηση του πληθωρισμού τον προηγούμενο χρόνο στα περισσότερα μέρη του πλανήτη, πλην της Ιαπωνίας, θα μπορούσε να οφείλεται στις πρότερες οικονομικές αδυναμίες, εξήγησε ο King. Ένα θετικό σοκ στην παραγωγικότητα, που όμως δεν φαίνεται να ισχύει, η σημαντική μείωση στις τιμές ενέργειας όπως είναι σίγουρα η περίπτωση στις ΗΠΑ, η πλεονάζουσα παραγωγική δυναμικότητα που ισχύει εν μέρει, οι αδυναμίες χρηματοοικονομικού συστήματος αλλά και το πρόβλημα των κεντρικών τραπεζών που οφείλονται στα μηδενικά επιτόκια, αποτελούν εξηγήσεις για την εικόνα που παρατηρούμε.

Σε αυτήν τη βάση ανάλυσης, οι πρόσφατες ενδείξεις οικονομικής ανάκαμψης δείχνουν ότι ο πληθωρισμός θα ενισχυθεί μέσα στα επόμενα δύο χρόνια.

Ο King όμως δεν πιστεύει ότι αυτή είναι η πραγματική κατάσταση και εξήγησε ότι οι κεντρικές τράπεζες φαίνεται να μην είναι διατεθειμένες να παραδεχθούν ότι μπορεί να μην μπορούν να πετύχουν τους στόχους πληθωρισμού, (στόχευση σε επίπεδο της τάξης του 2%), ενώ και το consensus των αναλυτών, σε γενικές γραμμές, πιστεύει ότι με κάποιον τρόπο ο πληθωρισμός αυτομάτως θα ενισχυθεί προς τον στόχο κατά τους επόμενους μήνες.

Ωστόσο, με επιτόκια σχεδόν σε μηδενικά επίπεδα, ενδεχόμενη νέα υποχώρηση του πληθωρισμού και δεδομένου ότι το χρηματοοικονομικό σύστημα είναι ευάλωτο, το πιθανότερο είναι ότι θα καταλήξει σε ακόμη δυσμενέστερη κατάσταση, οδηγώντας σε αύξηση των πραγματικών επιτοκίων και των πραγματικών επιπέδων χρέους, ενισχύοντας τις συνθήκες απομόχλευσης που επικρατούν στην παγκόσμια οικονομία και τελικά αυξάνοντας τους φόβους για τις χρεοκοπίες.

Οι σημερινές συνθήκες μοιάζουν με αυτό που έγινε στην Ιαπωνία στα μέσα της δεκαετίας του 1990, όπου οι ενδείξεις οικονομικής ανάπτυξης το 1995 και το 1996 οδήγησαν στην εκτίμηση ότι η Ιαπωνία όδευε προς βιώσιμη ανάκαμψη αλλά τελικά η αιφνίδια υποχώρηση του πληθωρισμού –οδήγησε στην πρώτη από τις δύο χαμένες δεκαετίες της Ιαπωνίας.

Σημαντικό ρόλο σε όλη αυτήν κατάσταση διαδραματίζει η οικονομία των ΗΠΑ αφού μέχρι πρότινος ήταν ο ύστατος καταναλωτής της παγκόσμιας οικονομίας. Οι ΗΠΑ δεν εκτελούν πλέον αυτό το ρόλο και αυτό είναι ιδιαίτερα αισθητό στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών τους που σχεδόν από το έλλειμμα από το σχεδόν 6% του ΑΕΠ λίγο πριν ξεσπάσει η παγκόσμια χρηματοοικονομική κρίση έχει πλέον κινηθεί σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα και συνεχίζει να συρρικνώνεται.

Εάν οι ΗΠΑ δεν ανακτήσουν τον ρόλο του ύστατου καταναλωτή ή δεν υπάρξουν άλλες χώρες να πάρουν τη σκυτάλη, τότε μπορεί να βρεθούμε σε έναν κόσμο με επίμονα χαμηλή ανάπτυξη και πολύ χαμηλότερες αποδόσεις οι οποίες, δεδομένης της πολύ αδύναμης αύξησης στην παραγωγικότητα, μπορεί δυστυχώς να είναι η νέα οικονομική πραγματικότητα. Αυτός ο συνδυασμός ίσως τελικά εξηγεί γιατί παρά τις μεγάλες προσπάθειες των κεντρικών τραπεζών ο πληθωρισμός στις ανεπτυγμένες οικονομίες είναι τόσο χαμηλός.

Γ.Α. Σαββάκης