Eichengreen: «Αναπτυξιακά» ομόλογα η λύση για χρέος

Μια εναλλακτική πρόταση για τη μείωση του ελληνικού χρέους καταθέτουν οι Barry Eichengreen (φωτ.), Peter Allen και Garry Evans.

Οι τρεις οικονομολόγοι υποστηρίζουν πως αντί για την επιμήκυνση των ωριμάνσεων και τη μείωση των επιτοκίων, οι ηγέτες της ευρωζώνης πρέπει να εκμεταλλευτούν την ευκαιρία και να εκδώσουν μετατρέψιμες ομολογίες (debt-for-equity swaps), οι οποίες θα ενθαρρύνουν τις ξένες επενδύσεις, θα επιταχύνουν τις ιδιωτικοποιήσεις και θα δώσουν ώθηση στην ελληνική οικονομία.

Το πρόβλημα, επισημαίνουν οι τρεις οικονομολόγοι, είναι ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να προχωρήσει σε υποτίμηση του νομίσματος και ως εκ τούτου πρέπει να βρει διαφορετικά εργαλεία για την ενίσχυση της ανάπτυξης.

Σύμφωνα με τους ίδιους, μια προσέγγιση η οποία περιλαμβάνει την έκδοση μετατρέψιμων ομολογιών θα έλυνε το πρόβλημα του υψηλού χρέους και της αδύναμης ανάπτυξης.

Αναλυτικά, η πρότασή τους βασίζεται στα εξής σημεία:

*Η ΕΚΤ, ο ESM και η Ε.Ε. πρέπει να δεσμεύσουν ένα μέρος των ελληνικών ομολόγων και δανείων που κατέχουν σε έναν μηχανισμό swap.

*Oι ιδιώτες επενδυτές που ενδιαφέρονται για την αγορά κυβερνητικών στοιχείων ενεργητικού θα αποκτήσουν τότε τη δυνατότητα να αγοράσουν ομόλογα ή δάνεια ονομαστικής αξίας 1.000 ευρώ, έναντι 500 ευρώ.

*Η ελληνική κυβέρνηση από την πλευρά της θα μπορούσε να συμφωνήσει να αποδεχτεί αυτά τα ομόλογα κατά την πώληση περιουσιακών στοιχείων σε δημοπρασίες έναντι ενός ενδιάμεσου ποσού, για παράδειγμα, 750 ευρώ.

Στο σενάριο αυτό η ελληνική κυβέρνηση ευνοείται γιατί εξαλείφει το χρέος της με έκπτωση 25% (η διαφορά από τα 1.000 ευρώ ονομαστικής αξίας και τα 750 ευρώ που λαμβάνουν οι επενδυτές). Οι επενδυτές είναι κερδισμένοι γιατί πληρώνουν μόνο 500 ευρώ για περιουσιακά στοιχεία αξίας 750 ευρώ. Η ΕΚΤ θα έπρεπε να νιώθει και αυτή ικανοποιημένη αφού αγόρασε τα ελληνικά ομόλογα με έκπτωση. Αυτό μειώνει τις απώλειες από αυτήν τη συναλλαγή, ενώ παράλληλα της εξασφαλίζει μια πρόωρη έξοδο.

O ESM, εν τω μεταξύ, θα είναι σε θέση να ρευστοποιήσει ορισμένα από τα δάνεια προς την Ελλάδα, χωρίς να δεχθεί επιπρόσθετες απώλειες, γιατί έχει ήδη χαμηλώσει τα περιθώρια των επιτοκίων, τις προμήθειες και έχει επιμηκύνει τις ωριμάνσεις. Τα δάνεια αυτά έχουν ήδη χαμηλή αξία στην αγορά, στα 50 σεντς το ευρώ.

Κίνητρα για νέες επενδύσεις

Εκτός από το ότι αυτό θα δώσει στην Ελλάδα τη δυνατότητα να διαγράψει μεγάλο μέρος του χρέους και την προσφορά μιας ευνοϊκής εξόδου στον επίσημο τομέα, οι μετατρέψιμες ομολογίες δημιουργούν ισχυρά κίνητρα για νέες επενδύσεις.

Οι ομολογίες αυτές θα επιτρέψουν στην Ελλάδα και στην Ε.Ε. να χρησιμοποιήσει το χρέος ως νόμισμα για την προσαρμογή των τιμών και την επιχορήγηση επενδύσεων στην ελληνική οικονομία. Επιπλέον οι μετατρέψιμες ομολογίες μπορούν να δομηθούν με τρόπο που γίνουν ελκυστικές σε ξένες κυβερνήσεις και μη κυβερνητικές οργανώσεις. Για παράδειγμα, μπορούν να δομηθούν ως ανταλλαγή χρέους με καθαρή ενέργεια. Η ελληνική κυβέρνηση θα μπορούσε να δεσμευτεί να πουλήσει δημόσια περιουσία, η οποία θα χρησιμοποιούνταν για την κατασκευή εργοστασίων ηλιακής ενέργειας από Γερμανούς προμηθευτές.

Επίσης, μια ανταλλαγή χρέους για περιβαλλοντικούς σκοπούς μπορεί να δώσει την ευκαιρία σε οργανώσεις να αγοράσουν κρατική γη.

Τα ιστορικά προηγούμενα

Όπως αναφέρουν οι οικονομολόγοι, αντίστοιχες μετατρέψιμες ομολογίες έχουν χρησιμοποιηθεί και στο παρελθόν.

*Το 1987 η Χιλή απέσυρε χρέος σε τράπεζες μέσω μετατρέψιμων ομολογιών και χρηματοδότησε επενδύσεις στη δασοκομία της.

*Το 1988 το WWF εξαγόρασε $400.000 των Φιλιππίνων στα 51 σεντς το δολάριο έναντι επένδυσης της κυβέρνησης σε σχέδια συντήρησης.

*Το 1992 η κυβέρνηση του Εκουαδόρ αντάλλαξε μέρος του χρέους του με το Χάρβαρντ, για τη χρηματοδότηση σπουδών από τους φοιτητές του πανεπιστημίου.