Συγκεντρωτικές τιμολογίων: Βραχνάς χωρίς αντίκρυσμα

Στις 25 Ιουνίου δόθηκε στη δημοσιότητα σχέδιο απόφασης του Υπουργείου Οικονομικών με θέμα «Υποβολή καταστάσεων φορολογικών στοιχείων για διασταύρωση πληροφοριών». 

Το σχετικό κείμενο μπορείτε να το δείτε εδώ. Φαίνονται και τα σχόλια της διαβούλευσης, παρότι από την (προειλημμένη;) απόφαση λείπει μόνο η ημερομηνία και ο αριθμός πρωτοκόλλου.

Με μια σύντομη περιγραφή, υποχρεώνονται όλοι (επιχειρήσεις, ελεύθεροι επαγγελματίες, αγρότες) να «υποβάλουν καταστάσεις φορολογικών στοιχείων, πελατών και προμηθευτών», ακόμα και για τις λιανικές πωλήσεις και τις δαπάνες για ΔΕΗ, ΕΥΔΑΠ κ.λπ. (συγκεντρωτικά), «αποκλειστικά με τη χρήση ηλεκτρονικής μεθόδου επικοινωνίας μέσω διαδικτύου», ανεξάρτητα αν εκδίδουν τα στοιχεία μηχανογραφικά ή χειρόγραφα.

Στις ηλεκτρονικά υποβαλλόμενες μηνιαίες καταστάσεις θα περιέχονται: (α) ο Α.Φ.Μ. του πελάτη ή του προμηθευτή, (β) το πλήθος των εκδοθέντων και ληφθέντων φορολογικών στοιχείων, (γ) η αξία της συναλλαγής, προ Φ.Π.Α., (δ) ο Φ.Π.Α. που επιβαρύνει τη συναλλαγή και (ε) ένδειξη για το εάν ο αντισυμβαλλόμενος είναι υπόχρεο πρόσωπο.

Παρά την απίστευτη έκταση του μέτρου, ο διάλογος, όπως εν πάση περιπτώσει διεξάγεται στη χώρα, είναι ελάχιστος. Από τις μέχρι σήμερα δημοσιευμένες θέσεις και σχόλια, φαίνεται ότι το μέτρο τρόμαξε τους λογιστές, οι οποίοι άρχισαν να υπολογίζουν τους πόρους που χρειάζονται για την υλοποίηση, παρότι θα είναι με το αζημίωτο γι' αυτούς, ενώ υπάρχει υποστήριξη από όσους ασχολούνται με τη μηχανογράφηση λογιστικών εφαρμογών και εταιρειών που προμηθεύουν ηλεκτρονικές συσκευές (όπως φορολογικούς μηχανισμούς).

Θα πρέπει εδώ να επισημανθεί, χωρίς καμία διάθεση συντεχνιακής υποστήριξης των συναδέλφων μου, ότι εκ των πραγμάτων οι λογιστές τοποθετούνται πολύ πιο υπεύθυνα στο θέμα, σε αντίθεση με τους επαγγελματίες της τεχνολογίας που δεν φέρουν καμία ευθύνη για το αποτέλεσμα της όλης διαδικασίας, ενώ θα εισπράξουν έσοδα από προσαρμογές προγραμμάτων και υποστήριξη από εκατοντάδες χιλιάδες επιχειρήσεις. Όσοι ασπάζονται το δόγμα «όλα μπορούν να γίνουν με τη χρήση της τεχνολογίας» είναι είτε άσχετοι με τα φορολογικά θέματα, είτε ανεύθυνοι, είτε απλοί απατεώνες που παραπλανούν ιθαγενείς με μαγικές λύσεις.

Οι συγκεντρωτικές καταστάσεις πελατών-προμηθευτών αποτελούν μια τεχνική που εφαρμόζεται εδώ και πολλά χρόνια (οι περίφημες ΜΥΦ στην αργκό των λογιστών) και στόχο έχει τον έλεγχο μέσω της διασταύρωσης. Μοιάζει αλάνθαστο, και συχνά-πυκνά παρουσιάζεται από -άσχετους με τα φορολογικά- δημοσιογράφους που (φευ!) επηρεάζουν την κοινή γνώμη, σαν η πανάκεια για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής.

Η γενική αίσθηση είναι ότι, ακόμα και όταν αντικαταστάθηκε η υποβολή χειρόγραφων συγκεντρωτικών καταστάσεων (τι εποχές!) με μηχανογραφικές, δεν επιτεύχθηκε ο στόχος του ελέγχου των εσόδων μέσω της διασταύρωσης των στοιχείων των αντισυμβαλλομένων.

Οφείλει λοιπόν το Υπουργείο να δώσει στοιχεία για τα αποτελέσματα αυτής της πρακτικής, πού μόνο ανέξοδη δεν είναι για τις επιχειρήσεις, πριν εφαρμόσει μία διαδικασία δώδεκα φορές ετησίως αντί για μία. Από τη στιγμή που δεν υπάρχει τεκμηρίωση και αιτιολόγηση της απόφασης, παρότι αυτή αναφέρει ότι «προκαλείται δαπάνη σε βάρος του κρατικού προϋπολογισμού» (αλήθεια πόση;), μόνο υποθέσεις μπορούν να γίνουν για το σκεπτικό της πρότασης.

Αναμφίβολα προκύπτει σοβαρή επιβάρυνση όσων εκδίδουν χειρόγραφα στοιχεία παρότι δίνεται η δυνατότητα να χρησιμοποιήσουν «ειδική εφαρμογή που θα παρέχεται από τη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων». Τίθεται επίσης θέμα χρόνου ενημέρωσης βιβλίων, όταν σήμερα η ενημέρωση των απλογραφικών βιβλίων γίνεται μέχρι το τέλος του επόμενου μήνα κάθε ημερολογιακού τριμήνου.

Μήπως θέλουμε να υποχρεώσουμε όλους τους επιχειρούντες να τηρούν διπλογραφικά (λογιστικά) βιβλία, άρα και να βλέπουν συχνότερα τον λογιστή; Mήπως θέλουμε να εκδίδονται μηχανογραφικά ή και ηλεκτρονικά όλα τα τιμολόγια;

Στην Ελλάδα σήμερα δυσκολευόμαστε να καταμερίσουμε την ευθύνη ανάμεσα στον εκδότη και τον λήπτη των εικονικών τιμολογίων και διατηρούμε εγχωρίως (ελέω θεώρησης) την αναχρονιστική έννοια του πλαστού τιμολογίου. Στον πραγματικό επιχειρηματικό κόσμο, που λειτουργεί ανεξάρτητα από στερεότυπα και θεωρητικές λύσεις, όλες οι επιλογές έχουν κόστος, καταναλώνουν πόρους και χρήζουν ιεράρχησης. Εύκολες λύσεις δεν υπάρχουν, ούτε θα υπάρξουν στο μέλλον όσο και αν τις ονειρευτούμε μαζικά.

Σύμφωνα με δημοσιεύματα, περίπου μία στις πέντε επιχειρήσεις δεν υποβάλλει δήλωση ΦΠΑ. Ποια θα είναι η χρησιμότητα της οποιασδήποτε διασταύρωσης όταν οι ημιπαράλυτες υπηρεσίες του κράτους αδυνατούν να ελέγξουν επιχειρήσεις που αποδεδειγμένα δεν υποβάλλουν δήλωση ΦΠΑ;

Θα πρέπει επιτέλους να πιστέψουμε ότι δεν είμαστε μία ειδική περίπτωση ανάδελφου και να υιοθετήσουμε επειγόντως τις βέλτιστες διεθνείς πρακτικές αντί να κάνουμε «πατριωτική» αντίσταση σε «ξένους κατακτητές». Να υιοθετήσουμε την αρχή να εξετάζουμε σε ποιες άλλες χώρες έχει εφαρμοστεί ένα μέτρο πριν το νομοθετήσουμε.

Σε ποια άλλη χώρα υπάρχει αντίστοιχη νομοθετημένη υποχρέωση μηνιαίας διασταύρωσης αγορών και πωλήσεων;

Το κρατικοκεντρικής φιλοσοφίας σύστημα λειτουργίας το οποίο εφαρμόζεται στην Ελλάδα (και όχι μόνο για φορολογικά θέματα) για δεκαετίες απέτυχε. Το να ορίζονται τι στοιχεία εκδίδονται, αφού σφραγιστούν ή διατρηθούν και να καθορίζονται τι βιβλία τηρούν οι επιχειρήσεις αποτελεί εμπόδιο στην ανάπτυξη της χώρας.

Η χρήση της τεχνολογίας δεν λύνει το πρόβλημα, αντιθέτως οι δυνατότητές της το επιδεινώνουν όταν εφαρμόζονται αλυσιτελείς πρωτοφανείς πρακτικές. Μακάρι να κάνω λάθος, αλλά οι μηνιαίες συγκεντρωτικές είναι άλλος ένας κρίκος σε μια αλυσίδα μέτρων που κρατούν αιχμάλωτη τη χώρα.

* Ο κ. Κωνσταντίνος Μαρκάζος είναι οικονομολόγος.

*Συμφωνείτε ή διαφωνείτε με τον αρθρογράφο;

Τι γνώμη έχετε;To Εuro2day.gr ενθαρρύνει τον διάλογο και την έκφραση απόψεων από τους αναγνώστες. Σχολιάστε το άρθρο και πείτε την άποψή σας δημόσια για όσα συμβαίνουν και μας αφορούν όλους. Αν θεωρείτε το άρθρο σημαντικό, διαδώστε το με τα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης.