“Πολυτελής διαβίωση” & ο λαϊκισμός των μέτρων

Διαβάζω στον τύπο την απόφαση να εφαρμοστούν εσπευσμένα νέα φορολογικά μέτρα για τη λεγόμενη «πολυτελή διαβίωση», όπως αυτή ορίζεται από την κατοχή αυτοκινήτων μεγάλου κυβισμού, σκαφών, πισίνας, ιδιωτικών αεροπλάνων κ.λπ. Μάλιστα, η άμεση εφαρμογή εντάχθηκε στη μάχη που έδωσε η ελληνική κυβέρνηση για να κλείσει την τρύπα και να αποσπάσει την πολυπόθητη δόση.

Έχουμε επομένως μια νέα δέσμη μέτρων είσπραξης φόρων, σε πλήρη αντιδιαστολή, να θυμίσω, από τις δηλώσεις των «υπευθύνων» ότι νέα μέτρα δεν θα χρειαστούν. Βέβαια, προς το παρόν τουλάχιστον, ανακοινώνονται μέτρα που αφορούν τους πολύ λίγους που διαθέτουν αυτά τα μέσα πολυτελούς διαβίωσης. Έτσι, γλυκαίνεται το χάπι για ό,τι τυχόν επακολουθήσει σε πιο μαζική κλίμακα φορολογουμένων και ικανοποιείται το κοινό αίσθημα από το επιπλέον φόρτωμα φόρων στους περίφημους έχοντες και κατέχοντες!

Η κυβέρνηση -για άλλη μία φορά, δυστυχώς- παρασύρεται σε έναν αιφνιδιασμό των πολιτών, αλλά για να αποσπάσει θετικό επικοινωνιακό χαρακτήρα ξεκινά από την πολυτελή διαβίωση. Λαϊκισμός ή ουσία;

Ας δούμε το παράδειγμα της πισίνας. Στο σενάριο ότι θα προκύπτει φόρος ίσος με 10% του τεκμηρίου που έχει ήδη εφαρμοστεί. Στην περίπτωση μιας μικρής πισίνας 50 τ.μ., το τεκμήριο είναι 16.000 ευρώ και επομένως ο φόρος 1.600 ευρώ. Δηλαδή, ο κάτοχος μιας τέτοιας πισίνας θα πληρώνει ημερησίως φόρο 4,5 ευρώ σε βάση 360 ημερών ή 18 ευρώ σε βάση 90 ημερών που μια πισίνα στην Ελλάδα μπορεί να χρησιμοποιηθεί.

Για την κατοχή και τη χρήση ενός περιουσιακού στοιχείου που έχει ήδη φορολογηθεί κατά την κατασκευή του και φορολογείται συνεχώς μέσω της πολλαπλής φορολογίας του ακινήτου στο οποίο ανήκει η πισίνα. Μια τετραμελής οικογένεια που έχει ένα σπίτι με πισίνα, συνήθως εξοχικό, και στο οποίο θα περάσει 15 μέρες το καλοκαίρι, θα πρέπει να υπολογίσει ότι σε επίπεδα μέσης χρήσης η βουτιά κάθε μέλους της θα κοστίζει φορολογικά περί τα 5 ευρώ, στα οποία βεβαίως πρέπει να προστεθούν όλα τα κόστη συντήρησής της. Θα πει κάποιος: Γιατί όχι; πλούσιοι είναι, πισίνα ήθελαν, ας πληρώσουν!

Γνωστό σε όλους τους παροικούντες την Ιερουσαλήμ είναι ότι ο αριθμός που αφορά τις δηλωμένες στην εφορία πισίνες είναι ελάχιστος σε σχέση με το πραγματικό πλήθος τους. Όποιος έχει δηλωμένη πισίνα στην άδεια κατασκευής του σπιτιού του γνωρίζει πολύ καλά τα ειρωνικά χαμόγελα και σχόλια του κατασκευαστή όταν του ζήτησε να εντάξει στην άδεια την πισίνα!

Γνωστό είναι επίσης ότι πριν από αρκετό καιρό είχε ξεκινήσει μια εκστρατεία σύγκρισης για τις δηλωμένες πισίνες με τους δορυφορικούς χάρτες που σήμερα είναι διαθέσιμοι ακόμα και στα κινητά τηλέφωνα.

Τι απέδωσε αυτή η έρευνα; Δόθηκε κάποια διορία στους ιδιοκτήτες να τις δηλώσουν με το αντίστοιχο πρόστιμο για την παράλειψή τους; Κι αν ναι, πόσες πισίνες δηλώθηκαν με τον τρόπο αυτό; Τελείωσε η διορία; Ποια μέτρα λαμβάνουν οι κατά τόπους εφορίες για τη βεβαίωση αυστηρών φορολογικών προστίμων; Με ένα κινητό νέας γενιάς στο χέρι, ένας υπάλληλος της εφορίας μπορεί να περπατήσει σε μία από τις περιοχές όπου υπάρχουν πολλές πισίνες ή σε ένα νησί και να πάει πόρτα-πόρτα ελέγχοντας αν αυτές είναι δηλωμένες ή όχι. Έγινε αυτό; Έγινε η προσπάθεια που είναι εξαιρετικά απλή λόγω της τεχνολογίας; Ή μήπως πάλι περιορίζεται το σύστημα στη φορολόγηση όσων ήδη είχαν τη συνείδηση να δηλώσουν το περιουσιακό τους στοιχείο;

Δεν πρέπει οι πολίτες να μάθουν κάποια στοιχεία για το θέμα αυτό, όπως και για τα υπόλοιπα της πολυτελούς διαβίωσης, για να μπορέσουν να εκτιμήσουν τι τελικά θα αποδώσει το μέτρο; Αν και φοβάμαι ότι επίτηδες τα στοιχεία αυτά δεν δίνονται, γιατί η απόδοση θα είναι πολύ μικρή και αμέσως όλοι θα καταλάβουν ότι έπονται μέτρα μαζικότερης εφαρμογής. Όμως, για λίγο ο λαϊκισμός έχει ικανοποιηθεί και έτσι τα νέα μέτρα θα περάσουν πιο εύκολα.

Τελικά στην Ελλάδα δεν αλλάζουν εύκολα τα πράγματα. Μέτρα στο πόδι, δοκιμή επικοινωνίας για τη μέτρηση των αντιδράσεων, απόσυρση για μελέτη την επομένη των ανακοινώσεων, εφαρμογή κάποιων που φαίνονται σαφώς καλύτερα από τα αρχικά ανακοινωμένα... και όλοι είναι ευτυχείς.

Η κυβέρνηση που επέβαλε μέτρα και ο λαός για τον οποίο τελικά αυτά δεν ήταν τόσο κακά όσα φαίνονταν στην αρχή.

Και δυστυχώς για όλους μας, είτε έχουμε πισίνα είτε όχι, αυτή η τακτική του αιφνιδιασμού, η πλήρης αδυναμία πια και του πιο οργανωμένου πολίτη, που κάνει τα κουμάντα του, να προγραμματίσει οτιδήποτε, δεν είναι αποτέλεσμα ούτε της κρίσης, ούτε της τρόικας. Είναι στο DNA της πολιτικής εξουσίας στην Ελλάδα, που έχει μάθει να πειραματίζεται εκ τους ασφαλούς με τους συνεπείς και να ανέχεται τους ασυνεπείς, σε όλες τις κοινωνικές τάξεις: πλούσιους, μεσαίους, αδύναμους.

Όμως, η βάση των συνεπών συνεχώς συρρικνώνεται, είτε γιατί δεν αντέχουν άλλο, είτε γιατί περνούν στο στρατόπεδο των ασυνεπών. Και η ζωή συνεχίζεται...