Πότε πρέπει να "παιχτεί" το Greekovery

Αυτή μπορεί να μην φαίνεται ότι είναι η καλύτερη ώρα για επενδύσεις στην Ελλάδα. Η οικονομία της έχει συρρικνωθεί κατά περισσότερο από ένα πέμπτο από το 2008 και αν οι αναλυτές που συμμετείχαν σε δημοσκόπηση του Bloomberg έχουν δίκιο η χώρα θα εμφανίσει συνολική πτώση 25% μέσα σε μια περίοδο επτά ετών - καταστροφή που καμία εύπορη χώρα δεν έχει υποστεί σε περίοδο ειρήνης μετά τη Μεγάλη Ύφεση.

Από την άλλη πλευρά, όπως δήλωσε και ο Baron Rothschild, οι καλύτερες αγοραστικές ευκαιρίες παρουσιάζονται «όταν ρέει το αίμα στους δρόμους». Αυτοί που αγόρασαν 30ετή ελληνικά κρατικά ομόλογα τον περασμένο Ιούλιο (όπως η Third Point του Dan Loeb) έχουν τετραπλασιάσει τα χρήματά τους. Οι τιμές των ελληνικών μετοχών έχουν διπλασιαστεί τους τελευταίους 12 μήνες.

Μήπως αυτό σημαίνει ότι τα καλύτερα «στοιχήματα» έχουν ήδη γίνει; Οι τιμές των ελληνικών μετοχών εξακολουθούν να βρίσκονται περισσότερο από 80% χαμηλότερα από την «κορυφή» που έπιασαν το 2007. Αν υλοποιηθεί ένα Greekovery, υπάρχει σοβαρή προοπτική για ανατίμηση σε μια σειρά τίτλων. Είναι έτοιμη να ανακάμψει η ελληνική οικονομία;

Η συνάδελφός μου, Megan Green, δεν το πιστεύει. Ωστόσο, η αισιόδοξη υπόθεση έγινε εξαιρετικά εμφανής στις 5 Ιουνίου, στο Ελληνικό Επενδυτικό Φόρουμ στη Νέα Υόρκη, το οποίο παρακολούθησα. Υπάρχουν δύο βασικά επιχειρήματα: Πρώτον, η δημοσιονομική σύσφιγξη, που έχει κάνει τόσα πολλά για να υπερτονίσει την ύφεση, αναμένεται να τερματιστεί κάποια στιγμή το επόμενο έτος. Ο κ. Χρήστος Σταϊκούρας, ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών της Ελλάδας, σημείωσε πως αυτή είναι η μεγαλύτερη και ταχύτερη προσαρμογή προϋπολογισμού που έχει καταγραφεί ποτέ. Οι κρατικές δαπάνες έχουν μειωθεί κατά περισσότερο από 21% από το 2009. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο προβλέπει τώρα ότι η Ελλάδα θα έχει το μεγαλύτερο πλεόνασμα δομικού προϋπολογισμού μεταξύ των πλούσιων χωρών μέχρι το 2014.

Το άλλο αισιόδοξο επιχείρημα είναι ότι η ελληνική κυβέρνηση έχει αντιμετωπίσει πολλές από τις δομικές ανισορροπίες της χώρας. Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, η Ελλάδα έχει αρχίσει περισσότερες σημαντικές μεταρρυθμίσεις από οποιαδήποτε άλλη πλούσια χώρα τα τελευταία χρόνια, ενώ η Παγκόσμια Τράπεζα την κατέταξε στην όγδοη θέση των χωρών που εμφανίζουν τη μεγαλύτερη βελτίωση στο επιχειρείν.

Η αγορά εργασίας της χώρας τώρα είναι η πιο ευέλικτη στην ευρωζώνη, αν και απόδειξη αυτού είναι το γεγονός ότι το μερίδιο των εργαζομένων που απασχολούνται part-time έχει διπλασιαστεί από το 17% το 2009 στο 35% σήμερα. Και ενώ η ανεργία και οι περικοπές των μισθών έχουν καταρρακώσει τους Έλληνες εργαζόμενους, έχουν γίνει πολλά ώστε να κλείσει το χάσμα της ανταγωνιστικότητας. Σύμφωνα με τον οικονομολόγο της Alpha Bank Μιχάλη Μασουράκη, το κόστος εργασίας στην Ελλάδα έχει κάνει βουτιά 24% σε σχέση με τη Γερμανία από το 2009. Το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών έχει συρρικνωθεί από το 15% του ΑΕΠ στο 3,4%.

Η ελπίδα είναι ότι αυτές οι αλλαγές θα προσελκύσουν νέες επιχειρηματικές επενδύσεις ώστε να αντισταθμιστεί η συρρίκνωση των κρατικών και των καταναλωτικών δαπανών. Το ερώτημα είναι πώς θα χρηματοδοτηθούν αυτού του είδους οι επενδύσεις. Όπως δήλωσε και ο κ. Μασουράκης, «καμία βελτίωση δεν θα βοηθήσει αν δεν επιστρέψει η ρευστότητα». Η υποχώρηση του κινδύνου εξόδου της Ελλάδας από την ευρωζώνη έχει ήδη κάνει κάπως πιο εύκολο για τις εταιρείες να βρουν χρηματοδότηση, αν και δεν έχει κάνει και πολλά για να βοηθήσει τις μικρές επιχειρήσεις, που αποτελούν και τον μεγαλύτερο όγκο της ελληνικής οικονομίας.

Τα καλά νέα είναι ότι οι ελληνικές τράπεζες βρίσκονται στα μισά του συμμαζέματός τους, με τη βοήθεια 50 δισ. ευρώ από την τρόικα, ως αποζημίωση για την περυσινή απομείωση χρέους, που επηρέασε δυσανάλογα τις ελληνικές τράπεζες. η ΕΚΤ έχει επίσης δηλώσει πως εξετάζει τρόπους ώστε να βελτιώσει τη μεταφορά της ρευστότητάς της προς τις μικρές επιχειρήσεις.

Ο κ. Μασουράκης υποστήριξε ότι τα κεφάλαια θα επιστρέψουν στη χώρα και θα χρηματοδοτήσουν μια ισχυρή επέκταση όταν ο κόσμος ξαναπιστέψει ότι η Ελλάδα διορθώθηκε. Το ενθαρρυντικό είναι πως οι τραπεζικές καταθέσεις σταμάτησαν επιτέλους να φεύγουν από τη χώρα, αν και εξακολουθούν να είναι περίπου ένα τρίτο χαμηλότερες από την κορυφή τους.

Την ίδια ώρα, ο δείκτης οικονομικού κλίματος στην Ελλάδα έχει εκτιναχθεί από το περασμένο φθινόπωρο. Για πρώτη φορά μετά από χρόνια, οι Έλληνες είναι πλέον πιο αισιόδοξοι από το σύνολο της ευρωζώνης.

Τα hedge funds και οι εταιρείες private equity ανταποκρίθηκαν, αγοράζοντας ελληνικές εταιρείες, ενώ αρκετές μεγάλες πολυεθνικές έχουν κάνει σοβαρές επενδύσεις. Ο Robert van Peppalendam, επικεφαλής των ελληνικών δραστηριοτήτων της Procter & Gamble, δήλωσε πως πρόσφατα άνοιξε ένα νέο ερευνητικό κέντρο στην καρδιά της Αθήνας για να εκμεταλλευτεί το φθηνό, υψηλού μορφωτικού επιπέδου, εργατικό δυναμικό. Ο John Frasca, επικεφαλής logistics της Hewlett-Packard, δήλωσε πως το λιμάνι του Πειραιά αποτελεί ιδανικό κόμβο για τις αποστολές ηλεκτρονικών ειδών από την Κίνα, πολύ πιο αποτελεσματικό από τα παλιά δρομολόγια προς το Ρότερνταμ και το Αμβούργο. Σημείωσε επίσης ότι η HP ενδιαφέρεται η συναρμολόγηση ορισμένων προϊόντων της να γίνεται κοντά στον Πειραιά και στη συνέχεια να εξάγονται στην υπόλοιπη Ευρώπη, αφού εισαχθούν τα απαραίτητα εξαρτήματα από εργοστάσια στην Κίνα και την Τουρκία.

Παρά το γεγονός ότι όλα αυτά αποτελούν λόγο συγκρατημένης αισιοδοξίας, εξακολουθώ να έχω ορισμένες αμφιβολίες. Ο Daniele Antonucci, οικονομολόγος της Morgan Stanley, λέει πως νομίζει ότι η Ελλάδα σταδιακά θα αναπτυχθεί με ετήσιο ρυθμό περίπου 2,8% ξεκινώντας από το 2015 και θα συνεχίσει αυτήν την πορεία. Προσπαθούσε να είναι αισιόδοξος, σημειώνοντας πως αυτό το ποσοστό είναι ταχύτερο από την τάση του ρυθμού ανάπτυξης στην υπόλοιπη Ευρώπη. Ωστόσο, η πρόβλεψή του υποδηλώνει πως το ελληνικό ΑΕΠ δεν θα επιστρέψει στα επίπεδα του 2007 πριν από το τέλος της δεκαετίας του 2020. Αν δεν δράσουν αποφασιστικά η ΕΚΤ και ο πυρήνας της ευρωζώνης, τότε οι Έλληνες δεν θα έχουν άλλη επιλογή από το να κάνουν υπομονή. Οι επενδυτές, όμως, θα περιμένουν τόσο;

*Ο Matthew C. Klein είναι αρθρογράφος στο Bloomberg View για θέματα οικονομίας και αγορών. Προηγουμένως αρθρογραφούσε στο περιοδικό Economist και στο οικονομικό blog του, Free Exchange. Διετέλεσε συνεργάτης ερευνητής στο Συμβούλιο Διεθνών Σχέσεων, ενώ εργάστηκε και στην Bridgewater Associates, όπου μελέτησε τις οικονομίες της Κεντρικής και της Ανατολικής Ευρώπης και παρείχε συμβουλές σε θεσμικούς επενδυτές σε θέματα asset-liability management.