Στίγκλιτς: Να αλλάξει το παγκόσμιο φορολογικό σύστημα

Η παγκοσμιοποίηση δεν αφορά μόνο τα κέρδη, αλλά και τη φορολογία, υποστηρίζει ο νομπελίστας οικονομολόγος Τζόζεφ Στίγκλιτς με άρθρο του στην Guardian, με αφορμή τη δυσαρέσκεια που έχουν προκαλέσει οι τακτικές της Apple και της Google για αποφυγή πληρωμής όσον φόρων γίνεται - εντός του νόμου.

Μεγάλες πολυεθνικές, όπως η Apple και η Google, έχουν επωφεληθεί από τις παροχές των κυβερνήσεων των ΗΠΑ και άλλων δυτικών χωρών (άμεσες ή έμμεσες, όπως είναι οι γενναίες φοροαπαλλαγές), χωρίς όμως να συνεισφέρον ανάλογα.

Όπως επισημαίνει, δεν αληθεύει ότι οι υψηλότεροι εταιρικοί φόροι θα μείωναν απαραίτητα σημαντικά τις επενδύσεις. Όπως εξηγεί, η Apple έδειξε ότι μπορεί να χρηματοδοτήσει οτιδήποτε θέλει με χρέος –συμπεριλαμβανομένης της καταβολής μερισμάτων, που είναι ένας ακόμα τρόπος για να αποφύγει να πληρώσει φόρους. Και υπάρχουν και πολλά ακόμα οφέλη από άλλες λεπτομέρειες του φορολογικού κώδικα των ΗΠΑ.

«Ήρθε ο καιρός η διεθνής κοινότητα να αντιμετωπίσει την πραγματικότητα: έχουμε ένα μη διαχειρίσιμο, άδικο και στρεβλωτικό παγκόσμιο φορολογικό καθεστώς. Είναι ένα φορολογικό σύστημα που παίζει ζωτικό ρόλο στη δημιουργία της αυξανόμενης ανισότητας που στιγματίζει τις περισσότερες προηγμένες χώρες σήμερα - με την Αμερική πρώτη-πρώτη και τη Βρετανία να ακολουθεί», λέει ο Στίγκλιτς.

«Η παγκοσμιοποίηση μας έχει κάνει όλο και πιο αλληλεξαρτώμενους. Αυτές οι διεθνείς εταιρείες είναι οι μεγάλοι κερδισμένοι της παγκοσμιοποίησης – δεν είναι για παράδειγμα ο μέσος Αμερικανός εργάτης και άλλοι σε πολλές άλλες χώρες που, εν μέρει υπό την πίεση που δημιουργεί η παγκοσμιοποίηση, είδαν το εισόδημά τους να προσαρμόζεται πλήρως στον πληθωρισμό και να μειώνεται χρόνο με τον χρόνο σε σημείο που ένας εργαζόμενος πλήρους απασχόλησης στις ΗΠΑ να έχει σήμερα χαμηλότερο εισόδημα από αυτό που είχε πριν από τέσσερις δεκαετίες. Οι πολυεθνικές μας έχουν μάθει πώς να εκμεταλλεύονται την παγκοσμιοποίηση με κάθε έννοια του όρου – συμπεριλαμβάνοντας και την εκμετάλλευση των φορολογικών παραθύρων που τους δίνουν τη δυνατότητα να αποφύγουν τις παγκόσμιες κοινωνικές ευθύνες τους», σχολιάζει.

Κατά τον Στίγκλιτς, το πρόβλημα της αποφυγής της φορολόγησης από τις πολυεθνικές είναι πολύ βαθύ και απαιτεί ριζική μεταρρύθμιση, που θα περιλαμβάνει την αντιμετώπιση του θέματος των φορολογικών παραδείσων. «Η Google και η Apple προσλαμβάνουν τους πιο ταλαντούχους δικηγόρους, που γνωρίζουν πώς να αποφύγουν φόρους, παραμένοντας όμως στο πλαίσιο του νόμου. Όμως δεν θα πρέπει να υπάρχει περιθώριο στο σύστημά μας για χώρες που είναι συναυτουργοί στη φοροαποφυγή», τονίζει.

Όπως επισημαίνει, «αν πούμε πως η Apple και η Google απλώς εκμεταλλεύτηκαν το υπάρχον σύστημα, θα είναι σαν να τις συγχωρούμε πολύ εύκολα: το σύστημα δεν δημιουργήθηκε από μόνο του, αλλά διαμορφώθηκε από την αρχή από τα λόμπι των μεγάλων πολυεθνικών.

Αν η Apple και η Google αντιπροσωπεύουν τις ευκαιρίες που παρέχει η παγκοσμιοποίηση, τότε η συμπεριφορά τους ως προς την αποφυγή των φόρων τις κάνει έμβλημα του τι μπορεί να πάει –και τι πηγαίνει- στραβά με αυτό το σύστημα».