Έχουν περάσει σχεδόν 35 χρόνια από τότε που για πρώτη φορά, χάρη στις εκδόσεις Δίαυλος, διάβασα με τεράστιο ενδιαφέρον ένα μικρό βιβλίο με τίτλο «Ο Νόμος του Μέρφυ», το οποίο είχε συγγράψει η Ένωση Ελλήνων Μερφολόγων με πολύ κυνικό χιούμορ, το οποίο, αν μη τί άλλο, υποχρεώνει τον αναγνώστη του να σκεφθεί –πρακτική η οποία σήμερα λείπει από πολύ κόσμο, δυστυχώς.
Το ότι κάτι έχει ελάχιστη πιθανότητα να συμβεί δεν σημαίνει, βεβαίως, ότι αποκλείεται. Όσο λοιπόν και αν κάτι είναι «απίθανο», πάντα είναι πιθανό, έστω και αν αυτό φαίνεται παραδοξολογία, και πρέπει να είμαστε πάντα προετοιμασμένοι και για το πλέον «απίθανο».
Ο Νόμος του Μέρφυ ουσιαστικά λέει αυτό το απλό πράγμα.
Για παράδειγμα: το ότι πλένεις το αυτοκίνητό σου μία φορά το τρίμηνο, ενώ βρέχει μία φορά το εξάμηνο, δεν αποκλείει το να βρέξει μόλις το πλύνεις –αντιθέτως, είναι μάλλον σίγουρο, όπως θα αποδειχθεί εκ των υστέρων. Ο Νόμος του Μέρφυ μπορεί να μην χρησιμεύει για να φέρει βροχή –μια και αποκλείεται να την προκαλέσεις πλένοντας το αυτοκίνητό σου– όμως χρησιμεύει για να δώσει διέξοδο στην απελπισία σου: χαμογέλα, αν βρέξει μόλις πλύνεις το αυτοκίνητό σου. Ο Μέρφυ το είχε προβλέψει!
Μήπως, όμως, ο Νόμος του Μέρφυ είναι συνώνυμος της απαισιοδοξίας και της αρνητικής στάσης ζωής; Κάθε άλλο.
Θα μπορούσε να είναι και συνώνυμος της αισιοδοξίας ή, όπως το έθετε κάποιος σοφός Μερφολόγος, «Αισιόδοξος είναι αυτός που πιστεύει ότι ο κόσμος δεν μπορούσε να είναι καλύτερος. Απαισιόδοξος είναι αυτός που φοβάται ότι, δυστυχώς, είναι ακριβώς έτσι». Θα πρέπει δε στο σημείο αυτό να δεχθούμε ότι, τόσα χρόνια μετά την έκδοσή του, το βιβλίο που παρουσιάζουμε είναι κάτι παραπάνω από επίκαιρο –ακόμα και καταλυτικό.
Λόγου χάρη, για τη εποχή της έκρηξης των πληροφοριών στην οποία ζούμε, ο Μέρφυ είχε διατυπώσει στους περίφημους νόμους του τις ακόλουθες απόψεις:
1) Ζούμε στην εποχή της πληροφορίας, παρόλα αυτά ο βαθμός αντίδρασης των ανθρώπων στην πληροφόρηση είναι αντιστρόφως ανάλογος προς την ακρίβειά της,
2) Η μακροσκοπική μελέτη της ανθρώπινης συμπεριφοράς αποδεικνύει ότι α) οι άνθρωποι και τα έθνη αρχίζουν να συμπεριφέρονται λογικά όταν όλες οι άλλες δυνατότητες έχουν εξαντληθεί, και β) μόλις οι άνθρωποι αποκτούν την ελευθερία να συμπεριφέρονται όπως τούς ευχαριστεί, αρχίζουν συνήθως να μιμούνται ο ένας τον άλλον,
3) Αυτό, όμως, δεν πρέπει να κλονίζει την εμπιστοσύνη μας προς το ανθρώπινο είδος, γιατί τίποτε τελικά δεν έχει μεγάλη αξία –άσε που μερικά πράγματα δεν έχουν καθόλου αξία.
Αναφερόμενοι στους ειδικούς, οι Νόμοι του Μέρφυ ορίζουν ότι «Ειδικός είναι κάποιος που τείνει να γνωρίζει όλο και περισσότερα σχετικά με όλο και λιγότερα θέματα. Ιδανικός είναι εκείνος ο ειδικός που γνωρίζει τα πάντα για το τίποτα». Οι ειδικοί είναι απαραίτητοι ακριβώς επειδή, συμβουλευόμενος τους κατάλληλους ειδικούς, μπορείς να επιβεβαιώσεις την οποιαδήποτε άποψη. Αυτός είναι και ένας άλλος λόγος που ο ειδικός προέρχεται πάντα από άλλη εταιρεία (όπως λέμε: ουδείς σοφός στον τόπο του).
Η επιλογή του κατάλληλου ειδικού είναι ουσιαστική. Για να ξεχωρίσεις τον ειδικό, διάλεξε αυτόν που προβλέπει ότι η δουλειά θα χρειαστεί περισσότερο χρόνο και χρήμα.
Στις συμβουλές για ειδικούς, ο Μέρφυ επισημαίνει: α) Όταν αμφιβάλλεις, καλύτερα να προβλέψεις ότι η τάση στην αγορά θα συνεχιστεί, β) Όσο απλό είναι να περιπλέξεις τα πράγματα, τόσο περίπλοκο είναι τα απλοποιήσεις, γ) Ανάθεσε την δύσκολη δουλειά σε τεμπέλη –θα βρει τον ευκολότερο τρόπο, δ) Κάθε μεγάλη ιδέα έχει και ένα μεγαλύτερο ή ισοδύναμο μειονέκτημα.
Τέλος, οι Νόμοι του Μέρφυ επισημαίνουν ότι:
*Η γραφειοκρατία αυξάνει όταν αυξάνουν συνεχώς οι αναφορές που γράφεις για την δουλειά που κάνεις, και η οποία απομειώνεται συνεχώς. Απώτερος σκοπός να ξοδεύεις όλο τον χρόνο σου σε αναφορές για μηδενική δουλειά.
*Οι σύμβουλοι είναι κάτι αντιπαθέστατοι τύποι που ζητούν από την εταιρεία όλα τα στοιχεία, για να τα επιστρέψουν μετά από πολύ καιρό –και μάλιστα πληρώνονται αδρότατα γι αυτό.
*Αναφορικά με τις αρμοδιότητες, η πιθανότητα τού να κάνει κάποιος μία δουλειά είναι αντιστρόφως ανάλογη του αριθμού αυτών που μπορούν επίσης να κάνουν την δουλειά.
Πού βρίσκεται το μάνατζμεντ σε όλα αυτά; Μάλλον είναι μύθος ότι υπάρχει, αποφαίνονται οι Μερφολόγοι. Λέτε να έχουν δίκιο;