Πού ψάχνουν υψηλότερες αποδόσεις οι Ελληνες αποταμιευτές

Συνεχίζεται και φέτος η αύξηση των αποταμιεύσεων των ελληνικών νοικοκυριών σε αθροιστική βάση, παρά τις υπάρχουσες πληθωριστικές πιέσεις και τις επιπτώσεις τους στο διαθέσιμο εισόδημα των πολιτών.

Την ώρα ωστόσο που οι συνολικές αποταμιεύσεις αυξάνονται, μόλις το 19% των Ελλήνων δηλώνει πως -λιγότερο ή περισσότερο- κάτι καταφέρνει να «βάλει στην άκρη».

Η «μεγάλη εικόνα» είναι πως οι τραπεζικές καταθέσεις αναμένεται να κινηθούν φέτος σε σταθερά περίπου επίπεδα, ωστόσο έχουν διευρυνθεί σημαντικά οι τοποθετήσεις σε εναλλακτικά χρηματοοικονομικά προϊόντα, όπως τα μερίδια αμοιβαίων κεφαλαίων και τα Έντοκα Γραμμάτια του Ελληνικού Δημοσίου (ΕΓΕΔ).

Ειδικότερα, οι τραπεζικές καταθέσεις των νοικοκυριών οι οποίες αυξήθηκαν από το Δεκέμβριο του 2019 έως και το φετινό Μάιο κατά 28,2 δισ. ευρώ, εμφανίζουν κατά το πρώτο πεντάμηνο της τρέχουσας χρήσης μια πτώση της τάξεως του 1,7 δισ. ευρώ, η οποία ωστόσο δεν αξιολογείται ως σημαντική από τους παράγοντες της αγοράς.

«Πάντα, λόγω της καταβολής του δώρου των Χριστουγέννων στους εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα, ο Δεκέμβριος εμφανίζει μια σημαντική άνοδο στις καταθέσεις που εξομαλύνεται κατά τους πρώτους δύο μήνες της επόμενης χρονιάς. Αυτό έγινε και φέτος. Οι καταθέσεις του φετινού Μαΐου είναι π.χ. υψηλότερες από αυτές του Νοεμβρίου του 2023. Όπως φαίνεται μάλιστα, το 2024 θα κλείσει με καταθέσεις νοικοκυριών στα ίδια ή και σε υψηλότερα επίπεδα σε σχέση με πέρυσι» αναφέρεται χαρακτηριστικά.

Όμως, η αύξηση των αποταμιεύσεων δεν θα προέλθει φέτος κατά κύριο λόγο από τις τραπεζικές καταθέσεις, αλλά από εναλλακτικές χρηματοοικονομικές τοποθετήσεις, για τις οποίες έχει αναφερθεί πολλές φορές κατά το παρελθόν το Euro2day.gr.

Τα αποταμιευτικά προϊόντα

Ειδικότερα, με δεδομένα τα πολύ χαμηλά καταθετικά επιτόκια (ακόμη και για τις προθεσμιακές τοποθετήσεις), κεφάλαια της τάξεως των 2,5 δισ. ευρώ έχουν μεταφερθεί κατά το πρώτο φετινό εξάμηνο από τις τράπεζες σε μερίδια αμοιβαίων κεφαλαίων και κατά κύριο λόγο στα Ομολογιακά συγκεκριμένης χρονικής διάρκειας με διανομή ετήσιου μερίσματος (target maturity). Να σημειωθεί ότι πολύ σημαντικές κεφαλαιακές εισροές στα Α/Κ είχαμε για τον ίδιο ακριβώς λόγο και το 2023.

Επιπλέον, μερικές εκατοντάδες εκατ. ευρώ έχουν τοποθετηθεί κατά το πρώτο μισό του 2024 και σε μακροπρόθεσμης διάρκειας ασφαλιστικά προϊόντα (unit linked) που είναι συνδεδεμένα με επενδύσεις. Με βάση τα στοιχεία της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος, η παραγωγή αυτής της προϊοντικής κατηγορίας διαμορφώθηκε στα 519,2 εκατ. κατά το πρώτο φετινό πεντάμηνο και ήταν κατά 38,5% υψηλότερη σε σύγκριση με την αντίστοιχη περυσινή.

Πέραν αυτών, αυξημένες είναι και οι τοποθετήσεις των νοικοκυριών και στα έντοκα γραμμάτια του Ελληνικού Δημοσίου, δηλαδή σε τοποθετήσεις τριών έως δώδεκα μηνών που κατά το τελευταίο χρονικό διάστημα έχουν προσφέρει επιτόκια μεταξύ 3,3% και 3,9% (όταν αγοράζονται απ’ ευθείας από τις δημοπρασίες, ενώ η απόδοση τους ψαλιδίζεται όταν αποκτώνται από τη δευτερογενή αγορά).

Ένας σημαντικός λόγος της διευρυμένης παρουσίας των νοικοκυριών στα ΕΓΕΔ οφείλεται στο ότι η κυβέρνηση έχει επιτρέψει από το φθινόπωρο του 2023 και σε ιδιώτες επενδυτές να συμμετέχουν στις δημοπρασίες εντόκων γραμματίων για ποσό έως και 15.000 ευρώ.

Τέλος, τοποθετήσεις νοικοκυριών έχουμε και σε άλλες επενδυτικές κατηγορίες, όπως π.χ. σε εκδόσεις εταιρικών ομολόγων που διαπραγματεύονται στο Χρηματιστήριο της Αθήνας (μέσα στο 2024 είχαμε δύο τέτοιες εκδόσεις συνολικού ύψους 330 εκατ. ευρώ), σε αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου (πχ Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών) σε placements (πχ Τράπεζα Πειραιώς), κ.λπ.

Πάντως, η αύξηση των αποταμιεύσεων δεν αφορά το σύνολο των νοικοκυριών. Έτσι, με βάση τον ΙΟΒΕ (Ιούνιος του 2024) μόνο το 19% των Ελλήνων δηλώνει πως αποταμιεύει, ενώ το 61% «μόλις που τα βγάζει πέρα», το 11% «τρώει από τα έτοιμα» και το 8% «έχει χρεωθεί». Σε άλλη σχετική ερώτηση, οι πολίτες απαντούν στον ΙΟΒΕ πως μόνο το 15% θεωρεί πιθανό ή αρκετά πιθανόν πως θα καταφέρει να αποταμιεύσει το επόμενο δωδεκάμηνο.