Διάνα Βουτυράκου: Από το διεθνές βραβείο Ρομποτικής στον δρόμο για τη Βουλή

Η Διάνα (Διαλεκτή) Βουτυράκου είναι η νεώτερη υποψήφια βουλευτής με τον ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία στην Δυτική Αττική.

Παρότι 27 ετών, κατέκτησε το 2018 την πρώτη θέση στον Παγκόσμιο Διαγωνισμό Νεανικής Επιστήμης και Τεχνολογίας στη Σαγκάη και το 2020 την πρώτη θέση στη Διεθνή Ολυμπιάδα Ρομποτικής στην Κορέα. Είναι η πρώτη Ελληνίδα και η νεότερη που ορίστηκε ποτέ κριτής σε Παγκόσμια Ολυμπιάδα Ρομποτικής.

Εχει ιδρύσει τη ΜΚΟ Unique Minds, έχει ειδίκευση στη βιοϊατρική και ειδικά στη ρομποτική χειρουργική, ενώ δραστηριοποιείται στον χώρο της εκπαίδευσης και του ακαδημαϊκού προσανατολισμού.

Όπως εξηγεί, γνώρισε τον Αλέξη Τσίπρα και τον πρωθυπουργό την ίδια ημέρα, εντάχθηκε αμέσως στο think tank του πρώτου, συμμετείχε στη διαμόρφωση της ψηφιακής ενότητας στο πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ και σ΄αυτό τον τομέα θα δραστηριοποιηθεί στη Βουλή εάν εκλεγεί.

Προφανώς έχετε βαρεθεί να απαριθμούν τα επιτεύγματά σας σε συνάρτηση με την ηλικία σας, αλλά όσα έχετε πετύχει μέχρι τώρα προκαλούν… ίλιγγο. Η αυθόρμητη απορία είναι τι σας έκανε να μπείτε ενεργά στην πολιτική μέσω του ΣΥΡΙΖΑ, τον οποίον κατηγορούν ότι δεν τα πάει καλά με την περίφημη «αριστεία».

Θα ήθελα να ξεκινήσω θέτοντας κάποιους προβληματισμούς γιατί βρίσκω σημαντική αυτή τη συζήτηση που έχει ανοίξει τον τελευταίο μήνα περί "αριστείας" και αριστείας. Οι σπουδές ή οι διακρίσεις που μπορεί να έχω στη ρομποτική με κάνουν ξαφνικά πιο "άριστη" από ένα παιδί για παράδειγμα που δουλεύει από τα 16 του και δεν κατάφερε να σπουδάσει για να υποστηρίξει την οικογένεια του; Ή αντίστοιχα είμαι αυτομάτως λιγότερο άριστη από κάποιον που έβγαλε τη σχολή μου στο Πολυτεχνείο με 9 και 9,5 πχ, όταν εγώ από 18 ετών δούλευα ανελλιπώς παράλληλα με τις σπουδες μου;

Νομίζω ότι έχουν ωριμάσει πλέον οι συνθήκες για να αμφισβητηθεί αυτό το μοντέλο αναξιοκρατικής, ατομικιστικής αριστείας που είχε πρωταγωνιστικό ρόλο στο κυβερνητικό αφήγημα. Μιας αριστείας που μου έδινε πάντα την αίσθηση ότι ευνοεί τους έχοντες από τους μη έχοντες. Γιατί αδυνατούσε να αναγνωρίσει την προσπάθεια και τη διαδρομή που χάραξε ο κάθε ένας και η κάθε μία από εμάς. Μιας "αριστείας" που απαριθμεί επιτεύγματα χωρίς να ενδιαφέρεται για τον άνθρωπο και ακόμα χειρότερα χωρίς να αξιολογεί τι έχει προσφέρει αυτός ο άνθρωπος στην κοινωνία του.

Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ δεν ήταν ποτέ και δεν είναι κατά της αριστείας, ειδικά όταν αυτή έχει ένα κοινωνικό πρόσημο. Η "αριστεία" στην οποία αναφέρεστε και έχει επικρίνει δεν είναι σε καμία περίπτωση η συλλογική αριστεία, και αυτή ακριβώς την αξία της συλλογικότητας ασπαζόμαστε αμφότεροι και θέλουμε να αναδείξουμε.

Εργαστήκατε για τη διαμόρφωση της ψηφιακής μετάβασης στο πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ. Οι βασικοί στόχοι;

Δύο είναι οι κύριοι άξονες στους οποίους εστιάσαμε. Ο πρώτος αφορά στον ψηφιακό εγγραμματισμό των πολιτών και ο δεύτερος στην ψηφιακή μετάβαση στη δημόσια διοίκηση. Δυστυχώς, σύμφωνα με το δείκτη DESI, η χώρα μας κατατάσσεται στη θέση 25 από τις 27 συνολικά στην ΕΕ, φανερώνοντας τον ψηφιακό αναλφαβητισμό που υπάρχει. Για εμάς η καλλιέργεια ψηφιακών δεξιοτήτων είναι αναγκαία στη σύγχρονη εποχή, ώστε να επιτευχθεί η συμπερίληψη κάθε πολίτη στη σύγχρονη δημοκρατία και τις διαδικασίες της. Ταυτόχρονα, μέσω της ψηφιακής μετάβασης στη δημόσια διοίκηση θέλουμε να πετύχουμε διαφάνεια στη σχέση πολιτών και κράτους. Διαφάνεια στις συναλλαγές της πολιτείας με το να έχει πρόσβαση σε αυτές κάθε πολίτης μέσω μίας ανανεωμένης και σύγχρονης Διαύγειας 2.0. Διαφάνεια μέσω ενίσχυσης των δημόσιων φορέων για το σχεδιασμό, την παρακολούθηση και την αξιολόγηση των έργων που προκηρύσσονται.

Γνωστός δημοσιογράφος επέκρινε τη ΝΔ επειδή δεν σας εντόπισε και δεν σας ενέταξε στο δυναμικό της. Θα μπορούσατε να εκφραστείτε από τη ΝΔ αν… είχε προλάβει να σας απευθυνθεί; Τι σημαίνει «ανήκω στην Αριστερά»;

Εγώ αποφάσισα συνειδητά να μπω στην πολιτική για να υπερασπιστώ τις αρχές και τις αξίες που έχω ως άνθρωπος για την κοινωνική δικαιοσύνη, τα δημόσια αγαθά και τη συλλογικότητα. Επιλέγω να δώσω το δικό μου αγώνα για τη ζωή και τις ευκαιρίες που νιώθω ότι εμείς οι νέοι στερηθήκαμε όλα αυτά τα χρόνια βιώνοντας τη μία κρίση μετά την άλλη. Κυρίως όμως επιλέγω να βοηθήσω τη χώρα που, με τα εφόδια που μου έδωσε τόσα χρόνια μέσα από το δημόσιο εκπαιδευτικό της σύστημα, με βοήθησε να γίνω ο άνθρωπος που είμαι σήμερα. Σε καμία περίπτωση, λοιπόν, δεν θα μπορούσα να εκφραστώ από ένα κόμμα το οποίο έπαιξε καθοριστικό ρόλο στις κρίσεις που βίωσε η γενιά και η χώρα μου, που υποβαθμίζει οτιδήποτε δημόσιο παρουσιάζοντας ως πανάκεια τις ιδιωτικοποιήσεις και που οδήγησε τη γενιά μου σε εργασιακή επισφάλεια. Ωστόσο, με αφορμή το σχόλιο του συγκεκριμένου δημοσιογράφου, θα ήθελα να αναφέρω ότι είναι σημαντικό να αναγνωρίζουμε την αξιοσύνη κάθε ανθρώπου ακόμα και αν οι θέσεις ή η ιδεολογία του δεν μας εκφράζει, γιατί ένας από τους στόχους της δημοκρατίας μας είναι η πολυφωνία. Έχω γνωρίσει ανά τα χρόνια αξιόλογα στελέχη από διαφορετικά κόμματα και η διαφορά απόψεων που έχουμε σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να δρα ανασταλτικά στην αναγνώριση των ικανοτήτων ή της παιδείας τους.

Είστε υποψήφια «με σταυρό» στη Δυτική Αττική. Γιατί επιλέξατε αυτή την περιφέρεια; Τι σημαίνει και τι σηματοδοτεί για τη συνέχειά σας;

Οι κύριοι λόγοι που με οδήγησαν να είμαι υποψήφια στην περιοχή της Δυτικής Αττικής είναι δύο. Εδώ και χρόνια εργάζομαι ως σύμβουλος εκπαιδευτικής ρομποτικής και άρα περνάω σημαντικό μέρος της καθημερινότητάς μου σε εταιρεία στη Μαγούλα, περιοχή της Δυτικής Αττικής. Όταν επισκέφθηκα τη Μαγούλα για πρώτη φορά, αντιλήφθηκα ότι προβλήματα που στην υπόλοιπη Αττική είναι λυμμένα οι κάτοικοι της Δυτικής Αττικής τα αντιμετωπίζουν ακόμα. Πρόκειται για την περιοχή στην οποία βρίσκεται το σημαντικότερο μέρος της βιομηχανικής παραγωγής της χώρας και οι κάτοικοί της αντιμετωπίζουν περιβαλλοντική μόλυνση, εκγληματικότητα, κ.ά.

Παράλληλα, μέσω του ΜΚΟ που έχω ιδρύσει, υποστηρίξαμε μαθητές της Μάνδρας κατά τη συμπλήρωση του μηχανογραφικού τους δελτίου μετά την πλημμύρα, καθώς λάμβαναν μοριοδότηση για την είσοδό τους στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Εκεί συνειδητοποίησα πως οι μαθητές των περιοχών αυτών έχουν δυσανάλογα λιγότερη πρόσβαση σε ευκαιρίες και ερεθίσματα σε σχέση με έναν μαθητή της Αθήνας. Θα πρέπει να αγωνιστούμε ώστε οι άνθρωποι και οι περιοχές όπου ζουν να μην χωρίζονται σε δυο ταχύτητες, τόσο για την Αττική όσο και πανελλαδικά και αυτό πρέπει να είναι στόχος μιας δημοκρατίας.

Ανήκετε στο think tank του Αλέξη Τσίπρα. Πώς έγινε η γνωριμία και η προσέγγιση;

Τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ τον γνώρισα το Γενάρη του 2021, την ίδια μέρα που γνώρισα και τον Πρωθυπουργό της χώρας. Πιο συγκεκριμένα, προπονούσα μία ομάδα με την οποία κατασκευάσαμε ένα ρομποτικό μπαστούνι για ανθρώπους με προβλήματα όρασης. Με την ομάδα αυτή κερδίσαμε το χρυσό μετάλλιο στη Διεθνή Ολυμπιάδα Ρομποτικής στην Κορέα στο τέλος του 2020. Στη συνέχεια, τόσο ο πρωθυπουργός όσο και ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης μας κάλεσαν για να μας συγχαρούν και είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε για τη ρομποτική, την τεχνολογία και την Ελλάδα του σήμερα. Λίγο καιρό αργότερα δέχτηκα ένα τηλεφώνημα από το γραφείο του Προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ για να συμμετέχω στο Think Tank που θα δημιουργούσε. Εκεί εντάχθηκα στην ομάδα της ψηφιακής μετάβασης και ενάμιση χρόνο αργότερα ο Πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ μου πρότεινε να συμμετέχω στις εκλογές ως υποψήφια βουλεύτρια στην περιοχή της Δυτικής Αττικής.

Αν εκλεγείτε βουλευτής, σ' αυτό τον τομέα θα δραστηριοποιηθείτε;

Θεωρώ σημαντικό οι τομείς που θα ασχολείται ο κάθε βουλευτής ή βουλεύτρια να συνάδουν με τα γνωστικά του αντικείμενα. Οπότε ναι, το πιθανότερο είναι πως θα ασχοληθώ με τα θέματα της ψηφιακής μετάβασης λόγω των σπουδών και της επαγγελματικής μου πορείας αλλά και της πρότερης ενασχόλησής μου στο Think Tank. Ταυτόχρονα, σκοπεύω, από το βήμα της βουλής πλέον, να συνεχίσω τον αγώνα που κάνω όλα αυτά τα χρόνια για τη γεφύρωση του χάσματος ανδρών και γυναικών στους κλάδους τεχνολογίας και θετικών επιστημών, καθώς και για την υποστήριξη των μαθητών και την παροχή ερεθισμάτων στην επιλογή σπουδών. Τέλος, θεωρώ χρέος μου, εφόσον εκλεγώ, να αποτελέσω δίαυλο επικοινωνίας μεταξύ των κατοίκων της Δυτικής Αττικής και της πολιτείας, ώστε να γνωστοποιούνται τα προβλήματα τους και να βρίσκονται λύσεις σε αυτά.

Υπεραμύνεστε του δημόσιου πανεπιστήμιου από το οποίο, άλλωστε, ξεκινήσατε το επιστημονικό ταξίδι σας. Ο λόγος;

Κατά τη δική μου κρίση, κάθε δημοκρατική κυβέρνηση οφείλει να ενισχύσει το δημόσιο πανεπιστήμιο. Η δημόσια παιδεία και η υγεία είναι αγαθά που όλοι οι πολίτες θα έπρεπε να απολαμβάνουν δωρεάν και σε καλή ποιότητα σε μια σύγχρονη δημοκρατία. Συχνά ακούω από το κυβερνών κόμμα αφηγήσεις για την κατάσταση στα ελληνικά πανεπιστήμια και εκπλήσσομαι με το πόσο μη ρεαλιστική εικόνα παρουσιάζουν (ίσως και έχουν) για αυτά.

Οι παθογένειες των πανεπιστημίων μας δεν θα λυθούν με τη μείωση των ελευθεριών των φοιτητών και των ακαδημαϊκών ιδρυμάτων που φέρνουν η κατάργηση του ασύλου και η θέσπιση πανεπιστημιακής αστυνομίας. Δεν είναι τα πανεπιστήμιά μας τα «μπάχαλα» που θέλουν να μας πείσουν παρουσιάζοντας μεμονωμένα περιστατικά ως κανονικότητα. Στα χρόνια των σπουδών μου στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο έλαβα τις γνώσεις και τα εφόδια για να μπορώ σήμερα να εργάζομαι πάνω στη ρομποτική σε μεγάλη εταιρεία στο Μόναχο και δε νιώθω σε καμία περίπτωση ανεπαρκείς τις γνώσεις αυτές σε σχέση με συναδέλφους μου που σπούδασαν σε φημισμένα πανεπιστήμια του εξωτερικού.

Ταυτόχρονα, στα χρόνια των σπουδών μου είχα την τύχη να γνωρίσω και να συνεργαστώ με εξαιρετικούς καθηγητές, τόσο του δικού μου όσο και άλλων ελληνικών δημόσιων πανεπιστημίων, κάτι που ενδυνάμωσε το σεβασμό και την εκτίμηση που έχω στο ακαδημαϊκό προσωπικό των πανεπιστημίων μας. Τέλος, είχα την ευκαιρία μέσω μίας υποτροφίας που έλαβα στο δεύτερο έτος των σπουδών μου να παρακολουθήσω αντίστοιχα μαθήματα με αυτά της Σχολής μου σε αμερικάνικα πανεπιστήμια όπως το Stanford ή το UCSD και δεν αισθάνθηκα ότι η ποιότητα του μαθήματος στο Πολυτεχνείο της Αθήνας υστερούσε κάπου.

Έχει προβλήματα το δημόσιο πανεπιστήμιο; Πώς θα το ενισχύσει μία προοδευτική κυβέρνηση;

Υπάρχουν προβλήματα στα δημόσια ελληνικά πανεπιστήμια, με πρώτο και κύριο τη διαρκή κρατική υποχρηματοδότηση η οποία έχει αντίκτυπο στις υλικοτεχνικές υποδομές τους, ειδικά σε σχολές με μεγάλες απαιτήσεις σε εργαστηριακό εξοπλισμό. Παράλληλα, η έρευνα στα δημόσια πανεπιστήμια θα πρέπει να ενισχυθεί με μισθολογικές παροχές στους νέους ερευνητές και κίνητρα στα ιδρύματα για επιστημονικές δημοσιεύσεις και πατέντες με κρατική συμμετοχή σε αυτές. Μία προοδευτική κυβέρνηση οφείλει να υποστηρίξει τους μαθητές πριν αυτοί εισαχθούν σε κάποιο πανεπιστημιακό ίδρυμα, παρέχοντας τους τα κατάλληλα ερεθίσματα και εφόδια ώστε να διαλέξουν σχολή με κριτήριο τις κλίσεις και τις δεξιότητές τους. Φοιτητές που αγαπούν το αντικείμενο σπουδών τους είναι δεδομένο πως θα ενισχύσουν τόσο την επιστήμη τους, όσο και το πανεπιστήμιό τους.

Τα επαγγελματικά δικαιώματα που έδωσε αυτή η κυβέρνηση στους αποφοίτους κολλεγίων πρέπει να διατηρηθούν ή να υπάρξει επανεξέταση;

Η πάγια θέση του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ είναι η ενίσχυση της δημόσιας εκπαίδευσης. Η παρούσα κυβέρνηση, ερχόμενη σε αντίθεση με τις συνταγματικές επιταγές της χώρας (π.χ. Άρθρο 16), προχώρησε σε εξίσωση επαγγελματικών δικαιωμάτων δημοσίων πανεπιστημίων και ιδιωτικών κολλεγίων. Το μέτρο αυτό έχει ήδη φέρει και θα εξακολουθήσει να προκαλεί σημαντικά προβλήματα, καθώς εξισώνει επαγγελματικά δικαιώματα χωρίς να υπάρχουν κατάλληλα φίλτρα, έλεγχος και διαβαθμίσεις. Μία προοδευτική κυβέρνηση οφείλει να θεσπίσει κατάλληλους όρους και ελεγκτικούς μηχανισμούς ώστε να αποφεύγονται απευθείας ισοτιμήσεις κατά παράβαση του Συντάγματος, σεβόμενη παράλληλα τους αποφοίτους τόσο των δημόσιων πανεπιστημίων όσο και των ιδιωτικών κολλεγίων.

Συμφωνείτε με την κατάργηση της ελάχιστης βάσης εισαγωγής; Δεν πρέπει να υπάρχει ένα όριο-φίλτρο για την εισαγωγή στα ανώτερα και ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα;

Η ελάχιστη βάση εισαγωγής θεσπίστηκε επί Νέας Δημοκρατίας και αφορά στο βαθμό που πρέπει να γράψει ο μαθητής σε συγκεκριμένα μαθήματα για να περάσει στη Σχολή της επιλογής του, όπως ορίζεται από το κάθε τμήμα ΑΕΙ ξεχωριστά και δεν θα πρέπει να συγχέεται με τη βάση του 10. Το σύστημα των πανελληνίων εξετάσεων παρέχει έτσι και αλλιώς εδώ και δεκαετίες ένα φίλτρο εισαγωγής στα πανεπιστήμια με τη δυνατότητα αυτορρύθμισης της βάσης σύμφωνα με δύο κριτήρια: Τις επιδόσεις των μαθητών (σε συνάρτηση με τη δυσκολία των θεμάτων) και τη ζήτηση κάθε τμήματος (ανάλογα με τον αριθμό των εισακτέων).

Τα δύο χρόνια εφαρμογής της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής, αυτό που πέτυχε το μέτρο ήταν, πρώτον, η μείωση του αριθμού των εισακτέων στη δημόσια τριτοβάθμια εκπαίδευση και, δεύτερον, η ταυτόχρονη αύξηση (σχεδόν τετραπλασιασμός) των εσόδων των ιδιωτικών κολλεγίων. Αξίζει να αναφέρουμε ότι στην περίπτωση των ιδιωτικών κολλεγίων δεν έγινε ποτέ συζήτηση για την αντίστοιχη θέσπιση ελάχιστης βάσης εισαγωγής ούτε βάσης του 10. Αυτό που θα έπρεπε να εξετάσουμε είναι οι σχολές ελεύθερης πρόσβασης, δηλαδή συγκεκριμένες σχολές (κυρίως τεχνικής εκπαίδευσης) που δεν θα απαιτούνται εξετάσεις για την εισαγωγή σε αυτές, κάτι που συμβαίνει ήδη σε αρκετές χώρες της ΕΕ.