Χαρίτσης: H πρωτιά στην απορρόφηση φέρνει περισσότερα κονδύλια

Η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την αύξηση των κοινοτικών πόρων ενόψει της νέας προγραμματικής περιόδου, όταν μάλιστα ο προϋπολογισμός μειώνεται, δεν είναι τυχαία, υποστηρίζει ο Αλέξης Χαρίτσης σε συνέντευξή του στο Euro2day.gr. Κατά τον ίδιο, είναι απόρροια της πολύ σημαντικής δουλειάς που έχει γίνει από την κυβέρνηση και το Υπουργείο Οικονομίας, η οποία έφερε τη χώρα μας στην κορυφή της Ευρώπης στην αξιοποίηση των ευρωπαϊκών κονδυλίων τα τελευταία τρία χρόνια.

Στην ίδια συνέντευξη, επισημαίνει ότι η ελληνική οικονομία έχει γυρίσει σελίδα και κινείται πλέον σταθερά στην ανάπτυξη, με ρυθμούς που αυξάνονται μήνα με τον μήνα, ωστόσο ξεκαθαρίζει ότι η βιώσιμη και δίκαιη ανάπτυξη δεν θα προκύψει αυτόματα, απαιτεί σχέδιο με ιεραρχήσεις και συγκεκριμένες προτεραιότητες και φυσικά συστηματική συλλογική προσπάθεια από όλους μας -κράτος, παραγωγικούς φορείς, κοινωνία των πολιτών.

Σχολιάζοντας τα μέτρα προστατευτισμού που ενεργοποίησαν οι ΗΠΑ, σημειώνει ότι πρόκειται για μια χείριστη απάντηση σε πολύ υπαρκτά προβλήματα και υπογραμμίζει ότι η κυβέρνηση παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις, ώστε να προβεί σε όλες τις αναγκαίες ενέργειες για την προστασία της ελληνικής οικονομίας.

Αναφορικά με το πολυνομοσχέδιο, υπογραμμίζει ότι αποτελεί ένα «μεταβατικό» νομοθέτημα με το οποίο κλείνει οριστικά ο κύκλος των μνημονίων ύστερα από οκτώ χρόνια και ανοίγει ένας νέος, όπου η Ελλάδα παύει να είναι υπό τον ασφυκτικό έλεγχο των πιστωτών της και ανακτά την ελευθερία αλλά και την ευθύνη να σχεδιάσει το μέλλον της.

Τέλος, στο ερώτημα αν οι διεθνείς εξελίξεις μπορούν να επηρεάσουν την καθαρή έξοδο από το πρόγραμμα προσαρμογής, απαντά ότι δεν τίθεται θέμα «μη καθαρής» εξόδου, υπογραμμίζοντας ότι διεκδικούμε από τους εταίρους μας να υλοποιήσουν και εκείνοι τις δικές τους δεσμεύσεις για την οριστική διευθέτηση του χρέους.

Κύριε Χαρίτση, πρόσφατα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε την αύξηση των κοινοτικών πόρων προς τη χώρα μας κατά 8%, ενόψει της νέας προγραμματικής περιόδου. Πού οφείλεται αυτή η θετική πρόταση; Μπορεί να χαρακτηριστεί ελληνική επιτυχία ή πρόκειται για συλλογική (επιτυχία) των χωρών του ευρωπαϊκού Νότου;

Η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δεν είναι τυχαία, είναι απόρροια της πολύ σημαντικής δουλειάς που έχει γίνει από την κυβέρνηση και το Υπουργείο Οικονομίας, η οποία έφερε τη χώρα μας στην κορυφή της Ευρώπης στην αξιοποίηση των ευρωπαϊκών κονδυλίων τα τελευταία τρία χρόνια. Πρωτιά που αναγνωρίζουν στις δημόσιες τοποθετήσεις τους όλοι οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, με πιο πρόσφατη αυτή της επιτρόπου Περιφερειακής Πολιτικής Κ. Κρέτσου στο ευρωκοινοβούλιο.

Είναι επίσης αποτέλεσμα της παραγωγικής συνεργασίας που έχουμε αναπτύξει με τις αρμόδιες ευρωπαϊκές υπηρεσίες, αλλά και της συστηματικής προσπάθειας που καταβάλαμε προκειμένου να αναδείξουμε τις θέσεις της Ελλάδας, αμέσως μόλις ξεκίνησε η συζήτηση για τον νέο προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η επιτυχία μάλιστα αυτή είναι ακόμα πιο σημαντική, αν αναλογιστούμε ότι τα κονδύλια για τη χώρα μας αυξάνονται, τη στιγμή που ο συνολικός προϋπολογισμός της Πολιτικής Συνοχής μειώνεται κατά 7% περίπου. Τόσο λοιπόν οι δηλώσεις των Ευρωπαίων αξιωματούχων, όσο και η πρόταση της Επιτροπής ακυρώνουν στην πράξη τη συστηματική παραπληροφόρηση της αξιωματικής αντιπολίτευσης για τις επιδόσεις της Ελλάδας στα ευρωπαϊκά προγράμματα. Αύξηση βέβαια, αν και μικρότερη, είδαν και άλλες χώρες του Νότου που έχουν παρόμοιο κοινωνικοοικονομικό προφίλ και αντιμετωπίζουν κοινά προβλήματα (π.χ. υψηλή ανεργία). Με τις χώρες αυτές άλλωστε συνεργαστήκαμε και συνεργαζόμαστε στενά, προκειμένου να διεκδικήσουμε από κοινού το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.

Στην πρόσφατη ετήσια σύνοδο του ΟΟΣΑ, ο οργανισμός με την έκθεσή του δίνει «ψήφο εμπιστοσύνης» στην ελληνική οικονομία. Πιστεύετε ότι με μια αύξηση του ΑΕΠ της τάξεως του 2% για φέτος και 2,3% για το 2019 όπως προβλέπει ο οργανισμός, μπορεί η χώρα να τεθεί σε μια σταθερή τροχιά βιώσιμης ανάπτυξης για τα επόμενα χρόνια;

Στην έκθεσή του ο ΟΟΣΑ επιβεβαιώνει αυτό που όλοι οι διεθνείς οργανισμοί αναγνωρίζουν, ότι η ελληνική οικονομία έχει γυρίσει σελίδα και κινείται πλέον σταθερά στην ανάπτυξη, με ρυθμούς που αυξάνονται μήνα με τον μήνα. Ορισμένα μάλιστα ποιοτικά στοιχεία, όπως η σημαντική αύξηση των εξαγωγών και της μεταποιητικής δραστηριότητας, δείχνουν ότι αυτή η ανάκαμψη πατάει σε πιο σταθερές βάσεις από ό,τι στο παρελθόν.

Η βιώσιμη ωστόσο και δίκαιη ανάπτυξη δεν θα προκύψει αυτόματα, απαιτεί αναπτυξιακό σχέδιο με ιεραρχήσεις και συγκεκριμένες προτεραιότητες και φυσικά συστηματική συλλογική προσπάθεια από όλους μας -κράτος, παραγωγικούς φορείς, κοινωνία των πολιτών. Η κρίση των προηγούμενων ετών δεν ήταν μία συγκυριακή δημοσιονομική κρίση αλλά πρωτίστως μία κρίση του παραγωγικού μοντέλου πάνω στο οποίο δομήθηκε η ελληνική οικονομία τις προηγούμενες δεκαετίες.

Το οριστικό ξεπέρασμά της απαιτεί την αλλαγή αυτού του μοντέλου και εκεί ακριβώς αποσκοπεί η Αναπτυξιακή Στρατηγική που για πρώτη φορά εκπόνησε η κυβέρνηση. Θέτει στο επίκεντρό της την επαναβιομηχάνιση και την αναζωογόνηση της πρωτογενούς παραγωγής. Στοχεύει στην αξιοποίηση του υψηλά μορφωμένου ανθρώπινου δυναμικού που διαθέτει η χώρα μέσα από την αύξηση των επενδύσεων σε έρευνα και καινοτομία και τη δημιουργία ποιοτικών θέσεων εργασίας. Περιλαμβάνει μία σειρά από κρίσιμες μεταρρυθμίσεις για τη βελτίωση της παραγωγικότητας και της εξωστρέφειας της ελληνικής οικονομίας και την αναβάθμιση της δημόσιας διοίκησης. Όλα αυτά με συγκεκριμένες δράσεις και σαφές χρονοδιάγραμμα υλοποίησης.

Η Εθνική Αναπτυξιακή Στρατηγική προέκυψε μέσα από μία πλατιά διαδικασία δημοκρατικής διαβούλευσης και θα τεθεί εκ νέου σε διάλογο, προκειμένου να εμπλουτιστεί και να συγκεκριμενοποιηθεί περαιτέρω. Στόχος μας είναι να αποτελέσει τη μεγάλη συλλογική υπόθεση πίσω από την οποία θα στοιχηθεί η ελληνική κοινωνία τα επόμενα χρόνια προκειμένου να διασφαλίσει συνθήκες ευημερίας και αξιοπρέπειας για όλους τους πολίτες.

Σας ανησυχεί το ενδεχόμενο οι διεθνείς εξελίξεις, όπως τα μέτρα προστατευτισμού που έθεσαν σε εφαρμογή οι ΗΠΑ, να επηρεάσουν την ελληνική οικονομία; Ποια μπορεί να είναι η ελληνική «άμυνα» σε αυτές τις εξελίξεις;

Τα μέτρα προστατευτισμού που ανακοίνωσε η κυβέρνηση των ΗΠΑ είναι μία πολύ αρνητική εξέλιξη. Απειλούν να πυροδοτήσουν έναν ανεξέλεγκτο εμπορικό πόλεμο που θα πλήξει σοβαρά το διεθνές εμπόριο και την παγκόσμια οικονομία. Αποτελούν ωστόσο, όπως επεσήμανα και στην πρόσφατη Υπουργική Σύνοδο του ΟΟΣΑ στο Παρίσι, μία χείριστη απάντηση σε πολύ υπαρκτά προβλήματα. Προβλήματα που σχετίζονται με τα χαμηλά επίπεδα προστασίας των εργαζομένων και του περιβάλλοντος, με τις κατακερματισμένες αλυσίδες αξίας, τις μεγάλες ανισότητες στην κατανομή του πλούτου και τον αποκλεισμό ολόκληρων περιοχών και κοινωνικών ομάδων από τα οφέλη της ψηφιοποίησης της οικονομίας.

Η διεθνής κοινότητα δεν μπορεί να εθελοτυφλεί μπροστά σε αυτή την πραγματικότητα. Χρειάζεται να κινηθούμε πιο αποφασιστικά στην καταπολέμηση της ανεργίας και της φτώχειας, να πάρουμε μέτρα για τη δικαιότερη κατανομή του πλούτου και να αυστηροποιήσουμε τους διεθνείς κανόνες για την προστασία της εργασίας και του περιβάλλοντος. Μόνο έτσι τα οφέλη του διεθνούς εμπορίου θα διαχυθούν σε όλες τις χώρες και τις κοινωνικές ομάδες, ακυρώνοντας κάθε σκέψη προστατευτισμού. Ως κυβέρνηση παρακολουθούμε στενά τις εξελίξεις και σε συνεργασία με τους Ευρωπαίους εταίρους μας θα προχωρήσουμε σε όλες τις αναγκαίες ενέργειες για την προστασία της ελληνικής οικονομίας.

Πέραν όμως του εμπορικού πολέμου, υπάρχουν και πολιτικές εξελίξεις στην Ιταλία και την Ισπανία. Μήπως αυτές οι εξελίξεις, λόγω της γενικότερης αστάθειας και της ανόδου των αποδόσεων των ομολόγων, αποτρέψουν μια «καθαρή» έξοδο της χώρας από το πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής;

Πριν απαντήσω στο ερώτημά σας, επιτρέψτε μου ένα γενικότερο σχόλιο. Οι πρόσφατες εξελίξεις στην Ιταλία και δευτερευόντως στην Ισπανία παραπέμπουν σε μία θεμελιώδη αντίθεση που διαπερνά τις σύγχρονες δυτικές κοινωνίες, εκείνη ανάμεσα στις προσδοκίες των πολιτών για δημοκρατία και κοινωνική δικαιοσύνη και στους περιορισμούς που θέτουν οι αγορές και η παγκοσμιοποιημένη οικονομία.

Όλο και πιο συχνά τελευταία, η αντίθεση αυτή παίρνει τον χαρακτήρα ανοικτής σύγκρουσης και γινόμαστε μάρτυρες μίας κλιμακούμενης οικονομικής και πολιτικής πίεσης, με στόχο την επαναπειθάρχηση των κυβερνήσεων και των πολιτών στην κατεύθυνση του ΤΙΝΑ (there is no alternative), της διαρκούς λιτότητας δηλαδή και της συστηματικής αποδόμησης των κοινωνικών κατακτήσεων. Σε ορισμένες μάλιστα περιπτώσεις, η πίεση αυτή αξιώνει μέχρι και την ακύρωση της λαϊκής βούλησης. Το είδαμε το 2015 στην περίπτωση της Ελλάδας, το βλέπουμε τώρα με την Ιταλία.

Η πολιτική αυτή ωστόσο δεν μπορεί να συνεχιστεί, εκτός από καταφανώς αντιδημοκρατική είναι και καταστροφική. Παροξύνει τους εσωτερικούς και διεθνείς ανταγωνισμούς, αυξάνει τη δυσαρέσκεια των λαϊκών στρωμάτων που δικαίως αισθάνονται αποκλεισμένα από τα κέντρα λήψης των αποφάσεων και απειλεί την κοινωνική συνοχή και την ευρωπαϊκή ενοποίηση. Δυναμιτίζει εντέλει, κάθε προοπτική σταθερής ανάπτυξης λόγω των έντονων κοινωνικών συγκρούσεων που προκαλεί. Η επαναφορά της δημοκρατίας και των κοινωνικών αναγκών στον πυρήνα των ευρωπαϊκών πολιτικών είναι απαραίτητες προϋποθέσεις για τη διασφάλιση της κοινωνικής συνοχής. Η ισότιμη συνεργασία και η αλληλεγγύη μεταξύ των χωρών είναι όροι επιβίωσης για την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Από εκεί και πέρα, η έξοδος της Ελλάδας από το πρόγραμμα είναι δρομολογημένη και αυτό δεν αλλάζει. Η κυβέρνηση έχει υλοποιήσει στο ακέραιο τις δεσμεύσεις της, οι δημοσιονομικοί στόχοι επιτυγχάνονται συστηματικά και η κατάσταση της οικονομίας βελτιώνεται διαρκώς. Επιπλέον, έχει δημιουργηθεί ένα σημαντικό ταμειακό απόθεμα ικανό να καλύψει τις χρηματοδοτικές ανάγκες για τα επόμενα χρόνια, ακριβώς για να οχυρωθεί η χώρα από εξωτερικά γεγονότα σαν και αυτά της Ιταλίας. Δεν τίθεται λοιπόν θέμα μη «καθαρής» εξόδου, αντίθετα, διεκδικούμε από τους εταίρους μας να υλοποιήσουν και εκείνοι τις δικές τους δεσμεύσεις για την οριστική διευθέτηση του χρέους, που θα σημάνει την πλήρη επιστροφή στην κανονικότητα για την ελληνική οικονομία.

Αυτές τις μέρες ψηφίζεται στη Βουλή το πολυνομοσχέδιο με το οποίο κλείνει η τελευταία αξιολόγηση του προγράμματος και την επόμενη εβδομάδα είναι το κρίσιμο Eurogroup που θα καθορίσει τα μακροπρόθεσμα μέτρα για το χρέος. Πώς κρίνετε αυτές τις εξελίξεις, τι περιμένει η κυβέρνηση από το Eurogroup;

Το νομοσχέδιο που συζητιέται στη Βουλή είναι το τελευταίο που φέρνει μνημονιακές ρυθμίσεις, περιλαμβάνει όμως και μία σειρά από μέτρα που είναι δικής μας ιδιοκτησίας και έρχονται να εξισορροπήσουν τις πρώτες. Μέτρα για την ελάφρυνση των φορολογικών βαρών, την ενίσχυση του κοινωνικού κράτους και τη μεγαλύτερη στήριξη των πιο ευάλωτων κοινωνικών ομάδων. Αποτελεί λοιπόν ένα «μεταβατικό» νομοσχέδιο με το οποίο κλείνει οριστικά ο κύκλος των μνημονίων ύστερα από οκτώ χρόνια και ανοίγει ένας νέος όπου η Ελλάδα παύει να είναι υπό τον ασφυκτικό έλεγχο των πιστωτών της και ανακτά την ελευθερία αλλά και την ευθύνη να σχεδιάσει το μέλλον της. Πρόκειται για μία ιστορική εξέλιξη η οποία πρέπει να μετουσιωθεί γρήγορα σε χειροπιαστή βελτίωση στη ζωή των πολιτών. Με αυτό το στοίχημα έχουμε να αναμετρηθούμε το επόμενο διάστημα και είναι αυτό που θα καθορίσει τις πολιτικές εξελίξεις μέχρι τις εκλογές.

Η κυβέρνηση λοιπόν και η χώρα έχουν υλοποιήσει τις δεσμεύσεις τους και με το παραπάνω, η δημοσιονομική και η μακροοικονομική ισορροπία αποκαταστάθηκαν και η ελληνική οικονομία επανήλθε στην ανάπτυξη. Τώρα η μπάλα είναι στο γήπεδο των εταίρων μας, χρειάζεται να προχωρήσουμε γρήγορα σε μία ολοκληρωμένη λύση για το χρέος, με εμπροσθοβαρή μέτρα και τη σύνδεση της αποπληρωμής του με τους ρυθμούς ανάπτυξης, που θα στέλνει ξεκάθαρο μήνυμα στους διεθνείς επενδυτές ότι η Ελλάδα μπορεί να σταθεί και πάλι στα πόδια της.

Το πρώτο τρίμηνο του έτους το ΑΕΠ διευρύνθηκε κατά 2,3%, ωστόσο το ίδιο διάστημα οι επενδύσεις ήταν μειωμένες. Πού το αποδίδετε αυτό; Εκτιμάτε ότι θα υπάρξει αντιστροφή του κλίματος ως προς τις επενδύσεις;

Είναι φυσιολογικό να υπάρχουν διακυμάνσεις κατά τη διάρκεια του χρόνου, ωστόσο η συνολική εικόνα για τις επενδύσεις παραμένει θετική. Θυμίζω ότι πέρυσι είχαμε μεγάλη αύξηση των εγχώριων επενδύσεων και ρεκόρ δεκαετίας στις Ξένες Άμεσες επενδύσεις που μαζί με τις εξαγωγές υπήρξαν οι κινητήριοι μοχλοί της ανάπτυξης. Η τάση αυτή θα συνεχιστεί και το επόμενο διάστημα ωθούμενη από την ανάκαμψη της εγχώριας κατανάλωσης και την ισχυρή διεθνή ζήτηση αλλά κυρίως από τις μεγάλες παρεμβάσεις που υλοποιούμε για τη βελτίωση του οικονομικού περιβάλλοντος και την αύξηση της χρηματοδότησης προς τις επιχειρήσεις και την πραγματική οικονομία. Ήδη έχουν ολοκληρωθεί ή είναι στο τελικό στάδιο μία σειρά από μεταρρυθμίσεις για την απλούστευση και την επιτάχυνση των διαδικασιών σύστασης και αδειοδότησης των επιχειρήσεων και τη διευκόλυνση των επενδύσεων, ενώ είναι σε πλήρη εξέλιξη ένα πλήθος από νέα χρηματοδοτικά εργαλεία και προγράμματα για τη στοχευμένη χρηματοδότηση διαφορετικών κλάδων της οικονομίας. Εργαλεία για παράδειγμα όπως το EquiFund, που με προϋπολογισμό 300 εκατ. ευρώ ενισχύει νεοφυείς και δυναμικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

Την περασμένη εβδομάδα προχωρήσατε στην ενεργοποίηση πέντε νέων δράσεων στο πλαίσιο του ΕΠΑνΕΚ. Ποιες άλλες δράσεις αναμένουμε στο επόμενο διάστημα;

Οι δράσεις που ανακοινώθηκαν την προηγούμενη εβδομάδα με συνολικό προϋπολογισμό 365 εκατ. ευρώ καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα -από την ψηφιακή αναβάθμιση και τον ποιοτικό εκσυγχρονισμό επιχειρήσεων μέχρι την στήριξη των τοπικών οικονομιών και την ενεργειακή βελτίωση δημόσιων κτιρίων και νοσοκομείων.

Πολύ σύντομα προκηρύσσονται δύο νέα καθεστώτα του Αναπτυξιακού Νόμου για την προώθηση των συνεργειών και των δικτυώσεων και την ανάπτυξη προϊόντων και υπηρεσιών καινοτομικού χαρακτήρα για μικρομεσαίες και μεσαίες επιχειρήσεις, ύψους 200 εκατ. ευρώ και θα ακολουθήσει ο τρίτος κύκλος του καθεστώτος «Γενική Επιχειρηματικότητα» που αφορά κάθε είδους επιχειρήσεις σε όλους τους κλάδους της οικονομίας.

Τέλος, τους επόμενους μήνες ξεκινά τη λειτουργία του το νέο Ταμείο Υποδομών που θα κινητοποιήσει πόρους άνω του 1 δισ. ευρώ (με την ιδιωτική συμμετοχή) και θα χρηματοδοτήσει έργα στους τομείς των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, της εξοικονόμησης ενέργειας, της αστικής ανάπτυξης, του τουρισμού και των τοπικών υποδομών.

Συνολικά η προσπάθειά μας επικεντρώνεται στην ανάπτυξη στοχευμένων προγραμμάτων και χρηματοοικονομικών εργαλείων που απαντούν σε πραγματικές ανάγκες της οικονομίας και των παραγωγών, αξιοποιούν αποδοτικά όλες τις διαθέσιμες πηγές χρηματοδότησης και μοχλεύουν τους δημόσιους πόρους, κινητοποιώντας τον ιδιωτικό και τον τραπεζικό τομέα ώστε να μεγιστοποιηθεί το αναπτυξιακό αποτέλεσμα.