Χριστοδουλίδης: Τα σχέδια της κυπριακής κυβέρνησης μετά το μνημόνιο

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Νίκος Χριστοδουλίδης διαμηνύει πως δεν θα «παγώσουν» οι διαπραγματεύσεις λόγω των επικείμενων βουλευτικών εκλογών και πως η λύση του Κυπριακού θα φέρει πολλά σημαντικά οφέλη για την κυπριακή οικονομία.

Σχετικά με τα σχέδια της κυβέρνησης, χαρακτήρισε το «μεταμνημονιακό» 2016 χρονιά επέκτασης των μεταρρυθμίσεων και προώθησης της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης.

Κύριε Χριστοδουλίδη, αν το πρώτο μεγαλύτερο εμπόδιο στις διαπραγματεύσεις για το εθνικό θέμα είναι οι εγγυήσεις, το δεύτερο μεγαλύτερο εμπόδιο ποιο είναι;

Να αναφέρω καταρχήν ότι δεν θεωρούμε τις εγγυήσεις ως το μεγαλύτερο εμπόδιο ή/και πρόβλημα στις διαπραγματεύσεις. Αυτή μας η θέση είναι αποτέλεσμα και των συζητήσεων που έχουμε μετά από συναντήσεις μας με υψηλόβαθμους αξιωματούχους αρκετών κρατών που ενδιαφέρονται με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο στο Κυπριακό. Κανείς δεν θέτει θέμα εγγυήσεων, και ειδικότερα στρατιωτικών εγγυήσεων, εν έτει 2016 σε ένα κράτος, και πολύ περισσότερο σε ένα κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Τώρα όσον αφορά στα δύσκολα θέματα στο Κυπριακό, οφείλω να αναφέρω ότι όλα τα κεφάλαια έχουν τις δύσκολές τους πτυχές. Σίγουρα το εδαφικό και το περιουσιακό είναι δύσκολα θέματα, αλλά σίγουρα μας ενδιαφέρει και το κεφάλαιο της διακυβέρνησης και της οικονομίας. Αν θέλετε να είμαστε ακριβείς, εκείνο που έχει σημασία είναι το τελικό αποτέλεσμα που θα τεθεί ενώπιον του κυπριακού λαού και πρέπει να είναι ένα σχέδιο λύσης που να ανταποκρίνεται στις προσδοκίες του, χωρίς κενά και χωρίς τις όποιες ασάφειες.

Γράφεται ότι με τη λύση θα υπάρξει ανάπτυξη και ότι λίγο-πολύ η οικονομία του νησιού θα εκτοξευθεί. Την ίδια ώρα, ψάχνουμε δωρητές για χρηματοδότηση της λύσης. Το ένα δεν αναιρεί το άλλο; Αν θα εκτοξευθεί η οικονομία μας με τη λύση, γιατί τότε ψάχνουμε δωρητές για χρηματοδότηση της λύσης; Δεν είναι οξύμωρο;

Καταρχήν είναι γενικά αποδεκτό ότι με την επίλυση του Κυπριακού θα δημιουργηθούν συνθήκες που θα είναι, ανάμεσα σε άλλα, ελκυστικές για επενδύσεις στη χώρα μας, θα ανοίξει η τεράστια αγορά της Τουρκίας, θα επωφεληθεί ο τουρισμός στη χώρα μας, θα υπάρξουν ευκαιρίες για τον κατασκευαστικό τομέα, θα δημιουργηθούν νέα δεδομένα για την κυπριακή ναυτιλία κ.ά.

Για να γίνουν όλα αυτά θα πρέπει μέσα από τη λύση, και αυτό είναι μια βασική επιδίωξή μας αλλά και ένα από τα επιχειρήματά μας τόσο στο τραπέζι των συνομιλιών όσο και προς τους συνομιλητές μας, να δημιουργούνται συνθήκες σταθερότητας και ασφάλειας. Είναι και αυτός ένας από τους λόγους που ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θέτει επιτακτικά την ανάγκη όπως μια ενδεχόμενη λύση που δεν έχει κενά ή/και ασάφειες, θα δίδει απαντήσεις σε όλα τα ερωτήματα και θα πρέπει να υπάρχουν οφέλη για το σύνολο του Κυπριακού λαού από την πρώτη μέρα.

Όσον αφορά τώρα την οικονομική πτυχή της λύσης, επειδή ακριβώς πρόκειται για μια σημαντικότατη διάσταση της λύσης του Κυπριακού και επειδή γνωρίζουμε ότι πρόκειται για ένα θέμα που δικαιολογημένα ανησυχεί τον Κυπριακό λαό, με πρωτοβουλία του Προέδρου της Δημοκρατίας, έχουν εμπλακεί το ΔΝΤ και η Παγκόσμια Τράπεζα έτσι ώστε να προχωρήσουν σε πολύ συγκεκριμένες τεχνικές μελέτες, για να έχουμε ενώπιόν μας πραγματικά δεδομένα και κατ' επέκταση να είμαστε σε θέση να το χειριστούμε. Αντιλαμβάνεστε ότι χωρίς μελέτες δεν είναι εφικτό να απευθυνθείς σε επενδυτές, για δωρεές και χρηματοδοτήσεις.

Με αφορμή το ερώτημά σας, θα ήθελα να ξεκαθαρίσω και κάτι που λανθασμένα υποστηρίζεται από κάποιους, ότι δήθεν οι Ελληνοκύπριοι θα κληθούν να πληρώσουν για τις περιουσίες τους και γενικότερα το κόστος της λύσης. Δεν τίθεται ένα τέτοιο ενδεχόμενο, και να επαναλάβω όπως προανέφερα και για τη δήθεν υποβάθμιση της Κυπριακής Δημοκρατίας, ότι είναι λάθος να εισαγάγουμε από μόνοι μας τέτοια θέματα στον δημόσιο διάλογο.

Να θεωρήσουμε ότι «παγώνουν» οι όποιες εξελίξεις στο Κυπριακό, έως το τελευταίο τρίμηνο του 2016; Αφού έχουμε Βουλευτικές μετά ακολουθεί καλοκαίρι, άρα κάποιος θα μπορούσε να πει ότι οι όποιες εξελίξεις, αν θα υπάρξουν, θα υπάρξουν από τον Σεπτέμβριο...

Δεν συμφωνώ με την προσέγγισή σας, λαμβάνοντας πάνω από όλα υπόψη ότι δεν υπάρχουν τα όποια χρονοδιαγράμματα. Δεν έχει ληφθεί απόφαση να "παγώσουν" οι διαπραγματεύσεις λόγω των επερχόμενων βουλευτικών εκλογών, ειδικότερα σε σχέση με τη συχνότητα των συναντήσεων των διαπραγματευτών. Εξάλλου δεν πρέπει να λησμονείται ότι στην Κύπρο δεν έχουμε Κοινοβουλευτική αλλά Προεδρική Δημοκρατία και, ως εκ τούτου, δεν επηρεάζονται τα δεδομένα στο τραπέζι των συνομιλιών από τις βουλευτικές εκλογές. Γενικότερα να αναφέρω ότι δεν είναι εφικτό, και ούτε το θεωρώ σοφό, να αναφερόμαστε σε συγκεκριμένο χρονικό πλαίσιο γιατί πολύ απλά κάτι τέτοιο δεν είναι εφικτό. Το πώς θα προχωρήσει η διαδικασία αλλά και ο χρονικός ορίζοντας θα εξαρτηθεί αποκλειστικά και μόνο από τα αποτελέσματα της διαπραγμάτευσης.

Ποιες είναι οι προτεραιότητες της κυβέρνησης για το 2016;

Στόχος το 2016 είναι να συνεχιστεί η προσπάθεια που ξεκίνησε τα προηγούμενα χρόνια και αισιοδοξούμε ότι θα είναι μια χρονιά προς τα εμπρός, χωρίς φυσικά, και θέλω να είμαι ειλικρινής, να σημαίνει ότι θα εκλείψουν τα προβλήματα και οι δυσκολίες. Πιο συγκεκριμένα, θα συνεχιστεί και εντατικοποιηθεί η προσπάθεια μεταρρυθμίσεων που αφορούν στον Δημόσιο Τομέα, στη μείωση της γραφειοκρατίας, σστον Τομέα της Δικαιοσύνης, της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και της Υγείας.

Ταυτόχρονα, μέσα στο 2016 θα συνεχιστεί η προσπάθεια συνολικής μεταρρύθμισης του συστήματος κοινωνικής πρόνοιας που ξεκίνησε με το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα και αποσκοπεί να εξυπηρετήσει τον στόχο μιας στοχευμένης κοινωνικής πολιτικής, να προωθηθούν συγκεκριμένες δράσεις, για να αρχίσει σταδιακά η επίτευξη του στόχου της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, συνέχεια των μεταρρυθμίσεων στην Παιδεία που αποσκοπεί στην υλοποίηση του στρατηγικού μας σχεδιασμού για αναβάθμιση και εκσυγχρονισμό της Παιδείας.

Επίσης, κατά το 2016 αναμένεται να ολοκληρωθεί η διαδικασία εμπορικοποίησης του λιμανιού της Λεμεσού, ενώ μέχρι το καλοκαίρι αναμένεται να ξεκινήσει και η σχετική διαδικασία για το λιμάνι της Λάρνακας. Στόχος μέσα από όλες αυτές τις μεταρρυθμίσεις είναι να μετατρέψουμε το κράτος του 1960 σε ένα σύγχρονο και φιλικό στον πολίτη κράτος.

Τέλος το Μνημόνιο για την Κύπρο, χωρίς τυμπανοκρουσίες, θα έλεγε κανείς. Η προσπάθεια ολοκληρώνεται εδώ; Ποια μηνύματα θέλει να στείλει ο πρόεδρος Αναστασιάδης;

Καταρχήν να αναφέρω ότι η επιτυχία εξόδου από το μνημόνιο ήταν αποτέλεσμα συλλογικής προσπάθειας και πιο συγκεκριμένα, της συνετής και νοικοκυρεμένης πολιτικής της κυβέρνησης, της γενικότερης στάσης της Βουλής των Αντιπροσώπων, των κοινωνικών εταίρων και πάνω από όλα της στάσης του κυπριακού λαού. Όταν ξεκινούσε αυτή η προσπάθεια, πολύ λίγοι ήταν εκείνοι που πίστευαν ότι σε λιγότερο από τρία χρόνια θα μιλούσαμε για έξοδο από το μνημόνιο. Ταυτόχρονα, θέλω να είναι ειλικρινής, αναφέροντας ότι η έξοδός μας από το μνημόνιο σε καμία απολύτως περίπτωση δεν σημαίνει και εφησυχασμό. Αν και η θητεία της παρούσας διακυβέρνησης ολοκληρώνεται το 2018, ειδικότερα στα θέματα οικονομίας, πολιτευόμαστε με μακροπρόθεσμο χρονικό ορίζοντα, ακριβώς για να μην επιστρέψουμε ποτέ ξανά στις τραγικές συνθήκες του Μαρτίου του 2013. Πρέπει, ανάμεσα σε άλλα, να πετύχουμε τον στόχο της μείωσης της ανεργίας, να εργαστούμε για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητάς μας και να προσελκύσουμε περισσότερες επενδύσεις, καθώς επίσης να προωθήσουμε περαιτέρω τους ενεργειακούς μας σχεδιασμούς, που αναμφίβολα θα επηρεάσουν θετικά και την οικονομία.

Μεταρρυθμίσεις και εκσυγχρονισμός της Δημόσιας Υπηρεσίας. Πώς προχωρούν και πότε αναμένεται να υλοποιηθούν;

Όπως προανέφερα, βρισκόμαστε όντως σε μια εποχή μεταρρυθμίσεων. Έχουν γίνει ήδη σημαντικές μεταρρυθμίσεις, όπως η μεταρρύθμιση του κράτους πρόνοιας με την εφαρμογή του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος, η μεταρρύθμιση της Δημοσιονομικής Διαχείρισης, η μεταρρύθμιση του συστήματος φορολογικής Διοίκησης και το συνταξιοδοτικό. Πέραν αυτών, όσον αφορά στη Δημόσια Υπηρεσία, εκκρεμούν στη Βουλή έξι πολύ σημαντικά νομοσχέδια που με την ψήφισή τους θα αλλάξουν δραστικά τη φυσιογνωμία της Δημόσιας Υπηρεσίας.

Πιο συγκεκριμένα, αλλάζουν ριζικά το σύστημα ανέλιξης των δημοσίων λειτουργών, το οποίο πλέον θα εξαρτάται από αντικειμενικά και μετρήσιμα κριτήρια, αλλάζει το σύστημα προαγωγών, διευρύνεται η κινητικότητα και επιτέλους τίθεται σε εφαρμογή ένα σύγχρονο και μη ισοπεδωτικό σύστημα αξιολόγησης. Αλλάζει επίσης ο τρόπος παραχώρησης αυξήσεων στο δημόσιο, που θα συνδέεται πλέον με τον ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας, τόσο για λόγους δημοσιονομικής πειθαρχίας όσο και κοινωνικής δικαιοσύνης. Τίθεται την ίδια στιγμή οροφή στις προσλήψεις. Στόχος είναι η εφαρμογή τους από την 1η Ιανουαρίου 2017. Δυστυχώς, η ψήφισή τους στη Βουλή έχει καθυστερήσει, κάτι το οποίο θέτει σε κίνδυνο την έγκαιρη υλοποίησή τους. Το μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα της κυβέρνησης είναι ακόμη πιο φιλόδοξο τα επόμενα δύο χρόνια, όπου θα πρέπει να αναμένονται από πλευράς εκτελεστικής εξουσίας ακόμη περισσότερες προτάσεις αναπτυξιακής χροιάς. Στόχος μας, με την ολοκλήρωση της θητείας της παρούσας διακυβέρνησης, να ολοκληρωθεί ένα σοβαρό και πλήρες μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα που θα αλλάξει τη φυσιογνωμία της χώρας μας.

Ηλεκτρονική διακυβέρνηση. Η Κύπρος υστερεί. Χωρίς ηλεκτρονική διακυβέρνηση δεν μπορούμε να μιλάμε για εκσυγχρονισμό, ούτε για διευκόλυνση των πολιτών και των επιχειρήσεων.

Έχετε απόλυτο δίκαιο. Πρέπει να είμαστε ειλικρινείς και να παραδεχθούμε δημόσια ότι είμαστε πίσω στην εφαρμογή της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και δυστυχώς στο παρελθόν ουδέποτε υπήρξε ένα ολοκληρωμένο πλάνο για να προωθηθεί κάτι τέτοιο. Είναι για πρώτη φορά που γίνεται μια μεγάλη προσπάθεια, με συντονισμό μάλιστα από την ίδια την Προεδρία της Δημοκρατίας. Όπως είναι γνωστό, μόλις πριν λίγες μέρες, υπογράφηκε σχετικό μνημόνιο Συνεργασίας με την Εσθονία, μια από τις πιο προηγμένες χώρες στην ψηφιακή διακυβέρνηση, έτσι ώστε να μας βοηθήσουν στον σχεδιασμό αλλά και στην υλοποίηση ενός φιλόδοξου προγράμματος ηλεκτρονικής διακυβέρνησης το οποίο θα έχει μεγάλα οφέλη, ανάμεσα σε άλλους τομείς, στην οικονομία, στην καθημερινότητα των πολιτών, στις επιχειρήσεις. Το γεγονός ότι το μνημόνιο υπογράφτηκε από τον ίδιο τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και τον Εσθονό Πρωθυπουργό αποδεικνύει τη σημασία που προσδίδουμε σε αυτή την προσπάθεια. Από εκεί και πέρα, η προσπάθεια είναι πολύπλευρη, θα πάρει χρόνο, αλλά ευελπιστούμε ότι τα επόμενα δύο χρόνια θα γίνουν σημαντικά βήματα προς αυτή την κατεύθυνση.

* Η Νικολέτα Λιβέρα είναι διευθύντρια του κυπριακού περιοδικού EUROΚΕΡΔΟΣ.