Ο Έλληνας πρέσβης στην Κύπρο Βασίλης Παπαϊωάννου μιλά στο Euro2day.gr για τις πολυεπίπεδες σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών, για τους Ελλαδίτες που ζουν στην Κύπρο, αλλά και για την οικονομική συνεργασία των δύο πλευρών, η οποία βρίσκεται σε πολύ ικανοποιητικό επίπεδο και επιπλέον θα μπορούσε να αναπτυχθεί περαιτέρω.
ΕΡ.: Κύριε Παπαϊωάννου, ποιες είναι οι τρέχουσες προτεραιότητες και οι στόχοι της Ελληνικής Πρεσβείας στην Κύπρο;
ΑΠ.: Ο κύκλος εργασιών της Πρεσβείας της Ελλάδος στην Κύπρο αποτελείται από τρεις κύριους θεματικούς άξονες: τις πολιτικές σχέσεις των χωρών μας, τη συνεργασία στο οικονομικό πεδίο και τη συνεργασία στα Γράμματα, στην Παιδεία και στον Πολιτισμό. Η Πρεσβεία της Ελλάδος στην Κύπρο δραστηριοποιείται σ' ένα περιβάλλον ιδιαίτερα ευνοϊκό για τη χώρα μας, με δεδομένη την αυτονόητη ιδιαιτερότητα των διαχρονικών και πολυεπίπεδων σχέσεων ανάμεσα στην Κύπρο και στην Ελλάδα. Η Αρχή μας καταβάλλει συνεχείς και σύντονες προσπάθειες για προβολή της εικόνας της χώρας μας στο κυπριακό περιβάλλον.
Στην Πρεσβεία μας λειτουργούν τέσσερα Τμήματα: Το Τμήμα Πολιτικών Υποθέσεων, το Προξενικό Γραφείο, το Γραφείο Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων, το Γραφείο Τύπου και Επικοινωνίας και το Γραφείο Ναυτιλιακών Υποθέσεων δηλαδή Γραφείο Προξενικού Λιμενάρχη Αμμοχώστου με προσωρινή έδρα τη Λεμεσό.
Επιπλέον στη Λευκωσία λειτουργεί και Γραφείο του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού που υπάγεται απευθείας στο Υπουργείο Τουρισμού της Ελλάδος.
Το πολιτικό τμήμα της Πρεσβείας παρακολουθεί και αναλύει τις τρέχουσες εξελίξεις, με σκοπό την ενίσχυση της διμερούς συνεργασίας. Οι πολιτικές σχέσεις Ελλάδας-Κύπρου είναι άριστες, αντανακλούν την εγγύτητα των δύο κοινωνιών και αναπτύσσονται διαρκώς, σε όλους τους τομείς. Οι επαφές είναι στενότατες και χαρακτηρίζονται από πυκνές συναντήσεις της πολιτικής ηγεσίας των δύο χωρών, σε όλα τα επίπεδα, με σκοπό τον καλύτερο συντονισμό δράσεων και ενεργειών, τόσο σχετικά με το εθνικό ζήτημα, το Κυπριακό, όσο και με άλλα επιμέρους θέματα, περιφερειακά ή ευρωπαϊκά.
Το Προξενικό Γραφείο έχει ως κεντρική αρμοδιότητα τόσο την προστασία των δικαιωμάτων και των συμφερόντων των Ελλήνων πολιτών που διαβιούν στην επικράτεια της Κυπριακής Δημοκρατίας, όσο και τη διεκπεραίωση υποθέσεων Κυπρίων Πολιτών ενώπιον Αρχών της Ελλάδος, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του.
Στον τομέα της Παιδείας και του Πολιτισμού, η Πρεσβεία της Ελλάδος στην Κύπρο, στο πλαίσιο του προγράμματος πολιτιστικής της δράσης, που αποσκοπεί στη σύσφιγξη, προβολή και μεγαλύτερη ενδυνάμωση των στενών και αδελφικών σχέσεων της Κύπρου με την Ελλάδα, συνδιοργανώνει εκδηλώσεις, σε συνεργασία με πλειάδα κυπριακών κρατικών και ιδιωτικών φορέων.
Ως ενδεικτικό παράδειγμα αναφέρεται ο Διαγωνισμός μαθητικού δοκιμίου της Πρεσβείας της Ελλάδος, ο οποίος διεξάγεται την πρώτη εργάσιμη μέρα, μετά τη Γιορτή των Ελληνικών Γραμμάτων (Εορτή των Τριών Ιεραρχών 30/1) και στον οποίο συμμετέχουν όλοι οι μαθητές και μαθήτριες της Γ' Λυκείου των δημοσίων και ιδιωτικών σχολείων Μέσης και Τεχνικής Εκπαίδευσης της Κύπρου. Ο διαγωνισμός μαθητικού δοκιμίου της Πρεσβείας της Ελλάδος καθιερώθηκε το 1976 από την Πρεσβεία και το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού, με σκοπό την ανάπτυξη του ενδιαφέροντος και του προβληματισμού των μαθητών των Σχολείων Μέσης Εκπαίδευσης της Κύπρου για τα σύγχρονα προβλήματα του Ελληνισμού.
Το Γραφείο Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων της Πρεσβείας μας παρακολουθεί και αναλύει τις τρέχουσες εξελίξεις στην Κύπρο στην οικονομία, στο εμπόριο, στην ενεργειακή πολιτική, στις μεταφορές, στον τουρισμό, ενώ μεριμνά παντοιοτρόπως για την ενίσχυση της διμερούς συνεργασίας Ελλάδος - Κύπρου στους εν λόγω τομείς και παρέχει ενημέρωση σε επιχειρήσεις από την Ελλάδα και την Κύπρο, για την ελληνική και την κυπριακή αγορά, για την τοποθέτηση των προϊόντων και υπηρεσιών τους. Ταυτόχρονα διοργανώνει επιχειρηματικές αποστολές από και προς την Κύπρο και συμβάλλει στη συμμετοχή επιχειρήσεων σε κλαδικές εκθέσεις σε Ελλάδα και Κύπρο.
Το Γραφείο Τύπου και Επικοινωνίας στη Λευκωσία είναι υπεύθυνο για την επικοινωνιακή πολιτική της Πρεσβείας και παρέχει πληροφόρηση σε θέματα πολιτικής στους προαναφερόμενους τομείς, που αφορούν την Ελλάδα. Αποτελεί τον πρωταρχικό σύνδεσμο ενημέρωσης μεταξύ της Ελλάδας και των τοπικών ΜΜΕ, διαμορφωτών γνώμης και παραγόντων της δημόσιας σφαίρας. Το Γραφείο Ναυτιλιακών Υποθέσεων επιφορτίζεται με όλα τα θέματα που σχετίζονται με την ελληνική εμπορική ναυτιλία.
ΕΡ.: Σε ποια φάση βρίσκεται η συνεργασία Ελλάδος - Κύπρου στον τομέα της ενέργειας;
ΑΠ.: Η συνεργασία Ελλάδος - Κύπρου στον τομέα της ενέργειας εντάσσεται στο πλαίσιο της πολύπλευρης διμερούς συνεργασίας. Και αυτό επιβεβαιώνεται από τις συνεχείς επαφές μεταξύ των αρμοδίων υπουργών και εμπειρογνωμόνων σε Ελλάδα και Κύπρο, με στόχο, πάντοτε τη χάραξη, από κοινού, στρατηγικής για το ρόλο των δύο χωρών μας στον συγκεκριμένο τομέα.
Η Ελλάδα έχει ήδη ξεκινήσει τις διαδικασίες για την αξιοποίηση των υδρογονανθράκων της με την ανάθεση σεισμικών ερευνών και την παραχώρηση δικαιωμάτων έρευνας και εκμετάλλευσης στη Δυτική και Νότιο Ελλάδα. Επίσης, η Ελλάδα αναδεικνύεται σε σημαντική χώρα διέλευσης του φυσικού αερίου, μετά την επιλογή του αγωγού ΤΑP από την κοινοπραξία Shah Deniz II. Η Ελλάδα και η Κύπρος μπορούν να αποτελέσουν τη νέα «ελπίδα τροφοδοσίας» στην ευρωπαϊκή αγορά. Η συμβολή μας συνδέεται άμεσα με το κρίσιμο ζήτημα της ασφάλειας των ενεργειακών εφοδιασμών. Προσθέτω ότι οι δύο χώρες μας προωθούν από κοινού και έχουν πετύχει την ένταξη στον κατάλογο έργων κοινού ενδιαφέροντος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής τόσο της κατασκευαστικής μονάδας υγροποίησης φυσικού αερίου στο Βασιλικό, όσο και του διασυνδετηρίου αγωγού από τα παράκτια κοιτάσματα της Κύπρου στην ηπειρωτική Ελλάδα μέσω Κρήτης. Και η συμβολή του Ισραήλ θα είναι καθοριστικής σημασίας για τη λήψη της τελικής επενδυτικής απόφασης, όπως ουσιαστική θα είναι και η γνώμη των εταιρειών.
Σε κάθε περίπτωση, η Ελλάδα και η Κύπρος έχουν συμφωνήσει, σε επίπεδο αρμόδιων υπουργείων, στη σύσταση κοινής ομάδας για θέματα ενέργειας με στόχο τη συνεχή ενημέρωση και συντονισμό. Σημειωτέον, άλλωστε, ότι η δημιουργία τερματικού σταθμού στο Βασιλικό και ο αγωγός East-Med πρέπει να θεωρούνται έργα συμπληρωματικά μεταξύ τους. Επιπλέον, η ενεργειακή συνεργασία Ελλάδος - Κύπρου επεκτείνεται και στο σχέδιο υποθαλάσσιας ηλεκτρικής σύνδεσης Ισραήλ-Κύπρου-Ελλάδος, η υλοποίηση του οποίου θα συμβάλει στην άρση της ενεργειακής απομόνωσης της Κύπρου. Συνεπώς, η Ελλάδα και η Κύπρος χαράσσουν από κοινού την ενεργειακή στρατηγική τους όπως και τη θέση τους στον περιφερειακό και διεθνή ενεργειακό χάρτη.
ΕΡ.: Πόσοι περίπου Ελλαδίτες διαμένουν σήμερα στην Κύπρο; Μεταβλήθηκε ο αριθμός μετά το ξέσπασμα της κρίσης στην Ελλάδα και μετά τον Μάρτιο του 2013, όταν συνέβησαν τα γνωστά γεγονότα στην Κύπρο;
ΑΠ.: Σύμφωνα με τα στοιχεία του Τμήματος Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης του Υπουργείου Εσωτερικών της Κύπρου το 2013 έγιναν 2.659 νέες εγγραφές Ελλήνων υπηκόων στην Κύπρο. Ο συνολικός αριθμός των Ελλήνων υπηκόων υπολογίζεται για το 2013 στις 31.843. Επίσης, από τον Ιανουάριο μέχρι τον Μάρτιο του 2014 έγιναν 937 νέες εγγραφές Ελλήνων υπηκόων στην Κύπρο με το συνολικό αριθμό να ανέρχεται στις 32.772
Στους προαναφερόμενους αριθμούς πρέπει να υπολογίσουμε και αρκετούς Έλληνες πολίτες που δεν έχουν εγγραφεί. Η κρίση προκάλεσε, σε πρώτη φάση ένα ρεύμα αφίξεων γεγονός που αύξησε τον αριθμό των Ελλήνων πολιτών στις 40.000 περίπου. Υπάρχει όμως και ένας σημαντικός αριθμός Ελλήνων υπηκόων, κυρίως ποντιακής καταγωγής, κατοίκων Πάφου που εγκατέλειψαν την Κύπρο και έχουν επιστρέψει στις χώρες προέλευσής τους.
Σημασία έχει ότι, ανεξάρτητα από οποιεσδήποτε δυσκολίες, οι Ελλαδίτες εδώ και οι Κύπριοι στην Ελλάδα, με την εργατικότητα και τις δράσεις τους μέσα από τους συλλογικούς φορείς και τις οργανώσεις τους, συμβάλλουν ουσιαστικά στη σύσφιγξη των παραδοσιακών δεσμών μεταξύ των δύο χωρών και λαών μας.
ΕΡ.: Και οι δύο χώρες βρίσκονται δυστυχώς σε καθεστώς μνημονίου. Κατά πόσον αυτό έχει επηρεάσει το επίπεδο των οικονομικών τους σχέσεων;
ΑΠ.: Η ελληνική οικονομία επιστρέφει σε ρυθμούς ανάπτυξης, γεγονός που επιβεβαιώνεται και από την επίτευξη του πρωτογενούς πλεονάσματος του ΑΕΠ και κυρίως από την έξοδο της χώρας στις διεθνείς αγορές. Αυτή η θετική εξέλιξη επιβεβαιώνει την εμπιστοσύνη του διεθνούς χρηματοοικονομικού συστήματος. Οι θυσίες της ελληνικής κοινωνίας έπιασαν τόπο. Βασικός στόχος τώρα είναι η μείωση της ανεργίας και η ενίσχυση της αναπτυξιακής προοπτικής. Οι οικονομίες των δύο χωρών μας απέδειξαν ότι είναι ισχυρές για να ξεπεράσουν, όπως επιβεβαιώνεται καθημερινά, την οικονομική κρίση. Αυτό έχει θετικό αποτέλεσμα στις διμερείς εμπορικές συναλλαγές και αναμένεται να καλύψει τη μικρή ετήσια απώλεια που περιορίστηκε στο 2% για το 2013. Το ενδιαφέρον των ελλαδικών εταιρειών είναι δεδομένο για να επεκτείνουν και να εδραιώσουν τις δραστηριότητές τους στην Κύπρο, αφού εταιρείες ελλαδικών συμφερόντων που υπέστησαν σημαντικές ζημίες με την κρίση, δεν εγκατέλειψαν την Κύπρο και αποφάσισαν να συνεχίσουν τη δραστηριότητά τους. Αυτό επιβεβαιώνει με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο την εμπιστοσύνη στην κυπριακή οικονομία.
ΕΡ.: Πώς διαγράφονται οι προοπτικές της διμερούς οικονομικής συνεργασίας Ελλάδας - Κύπρου;
ΑΠ.: Πρέπει να σημειωθεί ότι παρά την κρίση και τη σχετική μείωση στον ετήσιο όγκο του διμερούς εμπορίου, η Ελλάδα παραμένει ο κυριότερος εμπορικός εταίρος της Κύπρου, λαμβάνοντας υπόψη ότι σημαντικό ποσοστό του κυπριακού εξωτερικού εμπορίου αφορά τις δύο χώρες μας. Οι προοπτικές είναι ενθαρρυντικές γιατί νέα προϊόντα εμπλουτίζουν τις συναλλαγές μας. Οι κλάδοι των τροφίμων, ποτών δομικών υλικών, ένδυσης, φαρμάκων, μεταφορών, πετρελαιοειδών είναι πάντοτε στο επίκεντρο των διμερών συναλλαγών μας. Και βέβαια, όπως προανέφερα, ο τομέας της ενέργειας ευρύτερα συμπεριλαμβανομένου του κλάδου των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.
Έχει σημασία να υπογραμμισθεί ότι οι επιχειρηματικοί στόχοι δεν περιορίζονται σε ευκαιριακές καταστάσεις συνεργασίας αλλά επιδιώκουν μια σταθερή και μακροχρόνια παρουσία στην κυπριακή αγορά. Στην προοπτική αυτή πρέπει να προστεθεί και το ενδιαφέρον για από κοινού διείσδυση σε αγορές τρίτων γειτονικών χωρών, σε τομείς με μεγάλη εμπειρία και τεχνογνωσία όπως ο κατασκευαστικός τομέας, οι τεχνολογίες περιβάλλοντος και εξοικονόμησης ενέργειας. Ιδιαίτερη θέση διατηρεί πάντοτε και ο τομέας του τουρισμού, του οποίου οι δυνατότητες είναι απεριόριστες.
* Ο κ. Θεοφάνης Λιβέρας είναι εκδότης του κυπριακού οικονομικού περιοδικού EUROΚΕΡΔΟΣ.