«Χρηματιστηριακό debate» Ν.Δ. και ΣΥΡΙΖΑ

Ο γνωστός χρηματιστής Αλέξανδρος Μωραϊτάκης ήταν υποψήφιος βουλευτής με τη Νέα Δημοκρατία στις εκλογές του 2012, ενώ η σύζυγός του Ρίτα Πικρού - Μωραϊτάκη είναι υποψήφια ευρωβουλευτής στις εκλογές της Κυριακής με την ίδια παράταξη.

Την προσωπική επιτυχία της κ. Πικρού - Μωραϊτάκη στις εκλογές εύχεται και ο πρώην συνάδελφός της στον ευρύτερο χρηματοοικονομικό χώρο -και πολιτικός της αντίπαλος- Δημήτρης Λιάκος, μέλος του τμήματος οικονομικής πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ. Ο κ. Λιάκος έχει μακρά θητεία στη χρηματιστηριακή αγορά, καθώς μεταξύ άλλων ήταν μέχρι πρότινος γενικός διευθυντής στην Αιολική ΑΕΕΧ.

Σήμερα, οι κ. Μωραϊτάκης και Λιάκος εκφράζουν τις θέσεις των δύο μεγαλύτερων πολιτικών κομμάτων, αλλά και τις εκτιμήσεις τους για το τι θα ακολουθήσει από την επόμενη Δευτέρα και μετά σε χρηματιστήριο και οικονομία.

Οι συνεντεύξεις έγιναν με τη συνδρομή του neoforum.gr και είναι αναρτημένες ολόκληρες σε video στη συγκεκριμένη ιστοσελίδα.

Αλ. Μωραϊτάκης: Καλό ποσοστό της Ν.Δ. θα ευνοήσει το Χ.Α.

ΕΡ: Κύριε Μωραϊτάκη, πώς σχολιάζετε το δίλημμα που έχει θέσει η κυβέρνηση στους ψηφοφόρους για σταθερότητα ή περιπέτεια;

ΑΠ.: Είναι υπαρκτό. Η συγκυβέρνηση Νέας Δημοκρατίας και ΠΑΣΟΚ κατάφερε, με τις θυσίες των πολιτών, να επιτύχει πρωτογενές πλεόνασμα που έχει επιβεβαιωθεί και από τη Eurostat Ήταν λάθος η αμφισβήτησή του από ορισμένους. Το πρωτογενές πλεόνασμα μπορεί να αποτελέσει εφαλτήριο για την οικονομία μας, αν επιτύχουμε δύο σημαντικούς στόχους.

Ο πρώτος είναι η ελάφρυνση του χρέους και η αναπροσαρμογή των τόσο υψηλών στόχων που μας έχουν τεθεί. Όταν για παράδειγμα μας ζητείται το 2016 πρωτογενές πλεόνασμα 4,5% μιλάμε για ένα ποσό της τάξεως των 10 δισ. ευρώ που είναι υπερβολικό. Αν ο στόχος αυτός κατεβεί στο 2% και έτσι εξυπηρετήσουμε δάνεια 4 δισ. ευρώ, τότε τα υπόλοιπα λεφτά θα πάνε για τη μείωση των φόρων, η οποία με τη σειρά της θα οδηγήσει σε τόνωση της ζήτησης και στην ανάπτυξη της οικονομίας.

Για να γίνει αυτό, απαιτείται η ελάφρυνση του χρέους. Αν υπολογιστεί το ύψος της ελάφρυνσης γύρω στα 40-50 δισ. ευρώ και στο ποσό αυτό προστεθούν και άλλα 20-30 δισ. ευρώ από τις επιστροφές του Τ.Χ.Σ., τότε μιλάμε για μια πολύ σημαντική ελάφρυνση και για εξασφάλιση της βιωσιμότητας του χρέους.

Γιατί δεν έχει σημασία μόνο το ύψος του χρέους, αλλά και το πώς είναι διαρθρωμένο και πόσο επιτόκιο έχει. Ένα χρέος 100 δισ. ευρώ με επιτόκιο 3,5% οδηγεί σε ετήσιους τόκους 3,5 δισ., ενώ χρέος 300 δισ. ευρώ με επιτόκιο 1% οδηγεί σε τόκους 3 δισ. ευρώ. Η ουσία είναι πως αν καταφέρουμε να μειώσουμε το επιτόκιο στο 1% και επιμηκύνουμε τη διάρκεια στα 50 χρόνια, τότε το χρέος θα είναι βιώσιμο. Αυτό υπολογίζεται πως θα γίνει μέχρι το τέλος του έτους.

Από την άλλη πλευρά, ο ΣΥΡΙΖΑ λέει στην πράξη πως θα δημιουργήσει μια εκβιαστική κατάσταση στην Ευρώπη, πράγμα που θεωρώ περιπέτεια. Κατάγομαι από τη Μικρά Ασία και θυμάμαι με συγκίνηση τις διηγήσεις του πατέρα μου για τη μικρασιατική καταστροφή. Μας είχαν δώσει την περιοχή της Μικράς Ασίας και εμείς πήγαμε να κατακτήσουμε ολόκληρη την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Ήταν ένα βλακώδες και μεγαλεπήβολο σχέδιο, υπεράνω των δυνάμεών μας. Σήμερα στην Ευρώπη, δεν μπορούμε να εκβιάσουμε. Είμαστε μια χώρα των 10 εκατ. κατοίκων και απέναντί μας έχουμε πολύ ισχυρότερες δυνάμεις.

ΕΡ.: Η ελάφρυνση του χρέους είναι ικανή από μόνη της να οδηγήσει σε μια ουσιαστική ανάπτυξη;

ΑΠ.: Χρειάζεται να επιτευχθεί και ο δεύτερος στόχος. Πρέπει να κάμψουμε τις αντιδράσεις της τρόικας και να μετατρέψουμε το Επενδυτικό Ταμείο σε τράπεζα, η οποία έχει μεγαλύτερες δυνατότητες. Θα πρέπει (υπάρχει σχετική πρόταση και της συζύγου μου) να μεταφερθούν στη νέα αυτή τράπεζα τα 11 δισ. του ΤΧΣ (να δοθούν τα σχετικά ομόλογα στην ΕΚΤ ως εγγύηση για δάνειο με επιτόκιο 1%), έτσι ώστε το 1,5 δισ. να δοθεί για αποζημίωση των ομολογιούχων και το υπόλοιπο για να τονωθεί η ρευστότητα στην οικονομία. Από το ποσό αυτό επίσης, θα μπορούσε να καλυφθεί και το ενδεχόμενο δημοσιονομικό κενό των 8,5 δισ. ευρώ.

ΕΡ.: Για τον φόρο υπεραξίας, έχει τελειώσει το θέμα;

ΑΠ: Θα έλεγα πως το θέμα έχει λήξει. Η κυβέρνηση έχει θέσει ως όριο το 0,5% του μετοχικού κεφαλαίου μιας εταιρείας, πράγμα που αποκλείει από τον φόρο τους μικροεπενδυτές. Από την πλευρά του ΠΑΣΟΚ έχει τεθεί το όριο των 100.000 ευρώ, πρόταση που δεν υιοθετεί το υπουργείο. Θα γίνει μια συζήτηση επί του θέματος.

ΕΡ.: Κύριε Μωραϊτάκη, μιλάτε με ξένους επενδυτές, που αρχικά τοποθέτησαν πάνω από 10 δισ. ευρώ το τελευταίο δίμηνο και μετά λέγεται πως φοβήθηκαν το εκλογικό αποτέλεσμα και ξεκίνησαν ρευστοποιήσεις. Τι εντύπωση έχετε αποκομίσει;

ΑΠ.: Μιλώ καθημερινά και για πολύ χρόνο με δύο από τα κορυφαία funds του κόσμου, κάθε ένα εκ των οποίων έχει επενδύσει γύρω στα 500 εκατ. ευρώ στην ελληνική οικονομία. Βρισκόμαστε σε επαφή με εταιρείες δημοσκοπήσεων. Ασφαλώς και ανησυχούν. Θέλουν σταθερότητα και διασφάλιση των επενδύσεών τους. Και αν το εκλογικό αποτέλεσμα είναι θετικό για την ελληνική οικονομία, τότε θα βάλουν κι άλλα λεφτά.

ΕΡ.: Όταν προ ενός ή δύο μηνών οι ξένοι έβαζαν τόσα λεφτά στην Ελλάδα δεν ανησυχούσαν για τον πολιτικό κίνδυνο και ανησυχούν τώρα;

ΑΠ.: Αν μιλάμε για τα ομόλογα, οι ελληνικοί τίτλοι έχουν πολύ καλή απόδοση, τα μακροοικονομικά στοιχεία βελτιώνονται και κάποια στιγμή τα δάνεια που ελήφθησαν για τις τράπεζες θα πάνε στον μηχανισμό EFSF. Το περιβάλλον δηλαδή για τα ομόλογα είναι καλό.

Από πλευράς μετοχών, μπορεί να μην είχαν εκτιμήσει και τόσο καλά τα πράγματα. Άλλωστε και στις δημοσκοπήσεις υπήρχε μια ρευστότητα, όπου πότε το ένα κόμμα και πότε το άλλο εμφανιζόταν να έχει προβάδισμα.

ΕΡ.: Τι μπορούμε να περιμένουμε τη Δευτέρα στο Χ.Α. ανάλογα με το εκλογικό αποτέλεσμα;

ΑΠ.: Καλό αποτέλεσμα για τη Νέα Δημοκρατία θα οδηγήσει σε άνοδο και καλό αποτέλεσμα για τον ΣΥΡΙΖΑ σε πτώση.

ΕΡ.: Σε περίπτωση επικράτησης της Νέας Δημοκρατίας, η άνοδος θα είναι στιγμιαία ή διατηρήσιμη;

ΑΠ.: Αρχικά, οι μετοχές θα ανεβούν. Θα συνεχιστεί η διακυβέρνηση της χώρας, θα βγούμε από το μνημόνιο (ο κ. Σαμαράς έχει πολύ σημαντικά πράγματα στην ατζέντα του για τα οποία δεν έχει μιλήσει) και η πορεία του Γενικού Δείκτη θα εξαρτηθεί στη συνέχεια από τα αποτελέσματα των τραπεζών και από τις εξελίξεις σε επιμέρους δείκτες.

Πάντως, ένα καλό εκλογικό αποτέλεσμα σε συνδυασμό με θετική εξέλιξη στο ζήτημα της ελάφρυνσης του χρέους θα μπορούσε να οδηγήσει σε άνοδο τον Γενικό Δείκτη κατά 30% έως το τέλος του φθινοπώρου.

ΕΡ.: Και για το τέλος, μια προσωπική ερώτηση: πώς σχολιάζετε την υποψηφιότητα της συζύγου σας;

ΑΠ.: Έχει όραμα την Ευρώπη των «τρία άλφα»: Ανάπτυξη, αλληλεγγύη, ανθρωπισμός. Καλώ τους Έλληνες να την αξιολογήσουν με βάση το βιογραφικό της και την προσωπικότητά της και να της δώσουν έναν από τους τέσσερις σταυρούς προτίμησης.

Δ. Λιάκος: Οι θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ για οικονομία, τράπεζες και ξένες επενδύσεις

ΕΡ.: Κύριε Λιάκο, πολλοί είναι εκείνοι που φοβούνται την οικονομική πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ. Τέθηκε επίσης από τη Ν.Δ. και το δίλημμα ομαλότητα ή περιπέτεια.

ΑΠ.: Δεν συμμερίζομαι το συγκεκριμένο δίλημμα. Έχουν ακουστεί πολλά ανυπόστατα πράγματα, που ορισμένες φορές φτάνουν στο όριο της γραφικότητας.

Η ουσία είναι πως η οικονομική πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ προτάσσει τη μείωση της ονομαστικής αξίας του δημόσιου χρέους, την ύπαρξη μορατόριουμ στην αποπληρωμή τόκων και την εγκατάλειψη της πολιτικής της λιτότητας που τόσο πολλά προβλήματα προκάλεσε όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στην Ευρώπη.

Δυστυχώς στην Ελλάδα ακολουθήθηκε η πολιτική της εσωτερικής υποτίμησης, με στόχο να ισορροπήσει η οικονομία σε πολύ χαμηλά επίπεδα, χωρίς μάλιστα να συζητείται σήμερα ούτε καν το θέμα του αποπληθωρισμού, που τόσο έντονα απασχολεί την Ευρώπη.

Το δεύτερο στο οποίο έχουμε δώσει έμφαση, πέρα από τη μείωση του δημοσίου χρέους, είναι η στήριξη πολιτικών ανάπτυξης και απασχόλησης. Και εδώ μάλιστα θέτουμε πέρα από την ανάγκη της δημιουργίας πολλών νέων θέσεων εργασίας και το είδος των νέων θέσεων εργασίας που επιθυμούμε. Δεν μπορεί να φεύγουν από την Ελλάδα τόσο ικανά «κεφάλια» για το εξωτερικό. Εμείς λοιπόν μιλάμε για παραγωγική και κοινωνική ανασυγκρότηση.

ΕΡ.: Σε ό,τι αφορά τις αγορές;

ΑΠ.: Εμείς θέλουμε τη σταθερότητα και δεν επιθυμούμε να προκαλέσουμε αναστάτωση. Στη δημοκρατία δεν ισχύει το ότι μόνο ένα κόμμα εγγυάται την ομαλότητα στη χώρα. Εμείς από πολύ νωρίς λέγαμε πως το πρόβλημα ήταν ευρωπαϊκό και πως θα έπρεπε να υπάρχει μια διαφορετική αντιμετώπιση από την Ευρώπη.

ΕΡ.: Ζητάτε από την ΕΚΤ να ακολουθήσει την τακτική της FED;

ΑΠ.: Όχι μόνο της FED, αλλά θα έλεγα και τόσων άλλων κεντρικών τραπεζών, όπως της Μεγάλης Βρετανίας, της Ιαπωνίας και της Κίνας.

Σήμερα τα δημόσια χρέη αυξάνονται σε συνδυασμό με διψήφια ποσοστά ανεργίας σε ολόκληρη την Ευρώπη. Πολύ μεγάλο επίσης είναι και το πρόβλημα της ελλιπούς ρευστότητας και μάλιστα στην Ελλάδα τα επιτόκια είναι υψηλότερα ακόμη και σε σύγκριση με τις χώρες του Νότου. Αυτό σημαίνει μειωμένη ανταγωνιστικότητα, στην οποία εμείς απαντούμε με μειώσεις μισθών.

Τα πράγματα είναι ακόμη χειρότερα αν κάποιος συνεκτιμήσει και τον αποπληθωρισμό. Δηλαδή το καθαρό επιτόκιο στην Ελλάδα γίνεται ακόμη πιο υψηλό, ο αποπληθωρισμός οδηγεί σε αναβολή των επενδύσεων και σε ύφεση, με αποτέλεσμα ο δείκτης του χρέους προς το ΑΕΠ να αυξάνεται και πάλι.

Άρα λοιπόν ζητούμε από την Ευρώπη αλλαγή διαχείρισης του δημόσιου χρέους και πολιτικές τόνωσης της ζήτησης.

ΕΡ.: Όλα αυτά χρειάζονται κεφάλαια που θα κληθεί να βάλει ο Βορράς. Ο Νότος δεν θα πρέπει και αυτός να συμμαζέψει τα δημόσια οικονομικά του και να αυξήσει την παραγωγικότητά του;

ΑΠ.: Λέμε ναι στη δημοσιονομική εξυγίανση, αλλά την επιδιώκουμε με διαφορετικό τρόπο. Αντί να μειώνουμε δραματικά τις κοινωνικές δαπάνες, μπορούμε να δημιουργήσουμε συνθήκες ανάπτυξης. Όχι μέσα από αυξημένους φορολογικούς συντελεστές, όπως μας κατηγορούν.

Βασική μας θέση είναι το περιουσιολόγιο. Θέλουμε επίσης ένα απλό και σταθερό φορολογικό σύστημα, κάτι που ζητούν και οι επενδυτές. Θα κυνηγήσουμε τη διαφθορά και τη φοροδιαφυγή, ενώ αντίθετα θα δημιουργήσουμε σχέσεις εμπιστοσύνης με όσους φορολογούμενους θέλουν να είναι σωστοί.

Είμαστε υπέρ των μεταρρυθμίσεων, αλλά όχι υπέρ των απορρυθμίσεων. Υπάρχουν συγκεκριμένες προτάσεις για την πάταξη της φοροδιαφυγής, για το λαθρεμπόριο καυσίμων, για τις διάφορες λίστες, για τις off shore εταιρείες και τόσα άλλα. Διαβάζουμε στον τύπο για τόσες υποθέσεις όπου έχουν εντοπιστεί σημαντικά πράγματα, αλλά δεν μπορούν να εισπραχθούν επειδή έχει ξηλωθεί ο φοροεισπρακτικός μηχανισμός. Ως και η τρόικα μιλάει για την ανάγκη προσλήψεων στο υπουργείο Οικονομικών.

ΕΡ.: Μεγάλο μέρος του επιχειρηματικού κόσμου έχει δύο ενστάσεις για τον ΣΥΡΙΖΑ. Πρώτον, γιατί δεν θέλει πρόωρες εκλογές, πράγμα που απεικονίζεται και σε δημοσκοπήσεις. Και δεύτερον, επειδή διαφωνεί με τις θέσεις σας στην προσέλκυση επενδύσεων από το εξωτερικό, στις ιδιωτικοποιήσεις και στα ΣΔΙΤ. Πώς το σχολιάζετε;

ΑΠ.: Αν η αγορά και γενικότερα ο κόσμος, θέλει τη διεξαγωγή πρόωρων εκλογών αυτό θα φανεί από το αποτέλεσμα των εκλογών της 25ης Μαΐου. Ο ΣΥΡΙΖΑ θέλει τις πρόωρες εκλογές για να ανατραπεί η σημερινή πορεία. Ζούμε άραγε ένα «success story» ή μια τραγική κατάσταση που πρέπει να διακοπεί; Εμείς λέμε το δεύτερο.

Ποτέ δεν είπαμε ότι δεν θέλουμε τις ξένες επενδύσεις. Το αντίθετο μάλιστα, αρκεί να έχουν θετικό πρόσημο και να γίνονται με ξεκάθαρο πλαίσιο.

Είμαστε υπέρ των συμπράξεων μεταξύ δημοσίου και ιδιωτικού τομέα όταν εξυπηρετείται το γενικότερο συμφέρον, αλλά όχι φυσικά συνεργασίες χαρίσματος, όπως είναι αυτή του Ελληνικού.

Σε ό,τι αφορά τις ιδιωτικοποιήσεις, δεν μπορεί για παράδειγμα να γίνονται συναλλαγές με «γκρι» ή «μαύρα» σημεία. Και οι μέχρι τώρα ιδιωτικοποιήσεις έχουν γίνει με καθαρές παρούσες αξίες που είναι χαμηλότερες ακόμη και από τις εκτιμήσεις των οίκων που προσέλαβε η κυβέρνηση.

Είμαστε αντίθετοι στις ιδιωτικοποιήσεις των κρατικών μονοπωλίων και δημόσιων εταιρειών στρατηγικού ενδιαφέροντος, καθώς αυτές πρέπει να διατηρήσουν το δημόσιο χαρακτήρα τους και να συμβάλλουν στην παραγωγική ανασύνταξη της οικονομίας. Καλούνται επίσης σε πολλές περιπτώσεις να διαδραματίσουν και κοινωνικό ρόλο.

Οι εταιρείες αυτές θα μπορούσαν σε επιμέρους projects να συμπράξουν με κάποιον ιδιώτη αν αυτό κριθεί απαραίτητο, ή θα μπορούσαν -μέσα από μια διακρατική συμφωνία- να έχουν συνεργασία με κάποια αντίστοιχη εταιρεία του εξωτερικού.

ΕΡ.: Η ένσταση πολλών είναι ότι οι κρατικά ελεγχόμενες εταιρείες δεν είναι παραγωγικές. Ακούμε δεκαετίες τις κυβερνήσεις να υπόσχονται και να μην καταφέρνουν τίποτε στο συγκεκριμένο ζήτημα. Μπορεί τελικά στην Ελλάδα να έχουμε ένα παραγωγικό κρατικό management;

ΑΠ.: Το έχουμε δηλώσει επανειλημμένα: Εμείς δεν θα μεταφέρουμε έναν κομματικό στρατό για να διοικήσουμε τις εταιρείες, αλλά θα βασιστούμε στα άξια στελέχη των εταιρειών. Επίσης, θα πολεμήσουμε τη γραφειοκρατία, την πολυνομία και τη διαφθορά, δημιουργώντας έτσι μια πολύ καλύτερη βάση λειτουργίας των επιχειρήσεων αυτών.

ΕΡ.: Σε ορισμένους υπάρχει η εντύπωση ότι θα εθνικοποιήσετε τις τράπεζες. Τελικά τι θα κάνετε;

ΑΠ.: Δεν μιλάμε για εθνικοποίηση. Το πρώτο που θέλουμε να κάνουμε είναι να περάσουμε τις τράπεζες υπό δημόσιο έλεγχο. Το κράτος έχει καταβάλει τόσα λεφτά χωρίς δυστυχώς μέχρι σήμερα να ασκεί έλεγχο επ' αυτών.

ΕΡ.: Δεν τον ασκεί μέσω των διοικητικών τους συμβουλίων;

ΑΠ.: Το είδατε εσείς αυτό; Γιατί το ελληνικό δημόσιο, αν και βασικός μέτοχος, δεν συμμετείχε στις αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου, με αποτέλεσμα να εγγράψει σημαντικές ζημίες. Στην Αμερική το κράτος έγραψε κέρδη από την κρατικοποίηση και την πώληση τραπεζών. Εσείς στην περίπτωση π.χ. της Eurobank πόσες πιθανότητες δίνετε για την καταγραφή κερδών;

Ένας ακόμη λόγος για τον οποίο θέλουμε τον δημόσιο έλεγχο των τραπεζών είναι ώστε οι ελληνικές τράπεζες να γίνουν αιμοδότες του συστήματος. Οι τράπεζες έχουν πάρει τώρα χρήματα και τόση ρευστότητα μέσω εγγυήσεων, χωρίς όμως μέρος των χρημάτων αυτών να γυρίσει στην οικονομία.

Οι διαφορές μεταξύ χρεωστικών και πιστωτικών επιτοκίων σήμερα είναι υψηλότατες κι επιβαρύνουν την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων, αλλά και τα νοικοκυριά, δημιουργώντας επίσης και το μεγάλο πρόβλημα των «κόκκινων δανείων».

Επίσης, μας προβληματίζει έντονα η συγκέντρωση της αγοράς σε τέσσερις μεγάλες τράπεζες. Θα θέλαμε τη δημιουργία και άλλων τραπεζών και γιατί όχι τη δημιουργία μιας αναπτυξιακής τράπεζας που να είναι στήριγμα για ολόκληρη την ελληνική οικονομία κατά τα πρότυπα της Γερμανικής KfW.

ΕΡ.: Το κράτος όμως έχει νόμους και συνέχεια. Τι θα κάνετε με τους κατόχους warrants που δικαιούνται να επαναγοράσουν τις μετοχές που κατέχει το ΤΧΣ;

ΑΠ.: Συμφωνούμε απόλυτα ότι το κράτος έχει συνέχεια. Γι' αυτό λέμε ότι σε πρώτη φάση ζητάμε τον δημόσιο έλεγχο των τραπεζών και το θέμα των warrants θα το εξετάσουμε σε δεύτερο χρόνο, ανάλογα με τις συνθήκες που θα έχουν δημιουργηθεί.