του Σταμάτη Ζησίμου

Οι διαδικασίες για τη διάθεση του 23% των Ελληνικών Πετρελαίων στην κοινοπραξία LukOil - Λάτση φέρνουν τον όμιλο των ΕΛΠΕ σε ”νέα ρότα” και ανοίγουν από επιχειρηματικής πλευράς το ”παιχνίδι” στον ευρύτερο χώρο της ενέργειας.

Ωστόσο, από αυτές τις (ιστο)σελίδες έχουμε αναφερθεί για τα ”δεσμά” της ηλεκτρικής ενέργειας” στη χώρα μας. Ο λόγος;

Εδώ και περισσότερο χρόνο, συγκεκριμένα από τις 19 Φεβρουαρίου του 2001 η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας έχει τυπικά απελευθερωθεί, ωστόσο, μέχρι στιγμής ουδείς από τους υποψηφίους ιδιώτες επενδυτές και παρά το γεγονός, ότι έχουν λάβει τις σχετικές άδειες για την κατασκευή μονάδων ηλεκτροπαραγωγής, έχει κάνει την παραμικρή ουσιαστική κίνηση για την δραστηριοποίησή του στον τομέα της παραγωγής.

Αντ’ αυτού, τα δύο τελευταία χρόνια, μας έχει δοθεί η ... ευκαιρία να παρακολουθήσουμε ημερίδες επί ημερίδων, που αφορούν την απελευθέρωση και παράλληλα έχουμε γίνει μάρτυρες μιας έντονης γκρίνιας που τείνει να γίνει διαχρονική, για το πως θα επιτευχθεί η απελευθέρωση.

Από τη μία πλευρά η ΔΕΗ, θα δει τη θέση της να δυσχεραίνει από την επικείμενη απελευθέρωση, από την άλλη οι υποψήφιοι επενδυτές, θεωρούν πως το θεσμικό πλαίσιο, είναι ανεπαρκές και ως εκ τούτου, δεν τους επιτρέπει να επενδύσουν τα κεφάλαιά τους σε ένα τομέα, που κανείς δεν γνωρίζει με βεβαιότητα πως θα εξελιχθεί στο μέλλον.

Στη μέση αυτών, η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) επιχειρεί να ισορροπήσει τις διαφωνίες, να συλλέξει στοιχεία, να διαμορφώσει το περιβάλλον, ώστε να ανοίξει η αγορά.

Προσφάτως, ξεκίνησε και τις ”δημόσιες διαβουλεύσεις” για τον καθορισμό του πλαισίου λειτουργίας της απελευθερωμένης αγοράς. Ωστόσο, όμως, ως αυτή τη στιγμή, ουδείς είναι σίγουρος το πως θα λειτουργήσει η αγορά, και, είναι απόλυτα φυσιολογικό. Αυτό όμως, προκαλεί αδικαιλόγητη γκρίνια.

Οι προτάσεις της ΡΑΕ, κυρίως περιλαμβάνουν μια σειρά από πολύπλοκες ρυθμίσεις, που έχουν βασικό στόχο το άνοιγμα της αγοράς, παράλληλα με την πλήρη διασφάλιση των υποψηφίων επενδυτών, που επιζητούν την δραστηριοποίησή τους στον τομέα της ηλέκτροπαραγωγής. Η αγωνία τους όμως να εξασφαλίσουν εκ των προταίρων τη βιωσιμότητα των επενδύσεων, αποτελεί σημαντικό ανασταλτικό παράγοντα για το άνοιγμα της άγορας.

Αυτό όμως καταδεικνύει τη μεγάλη αλήθεια, ότι η είσοδος των ιδιωτών στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, δεν είναι και το απλούστερο πράγμα, διότι έχει αποδειχθεί -από τη διεθνή εμπειρία- ότι το άνοιγμα της αγοράς απευθύνεται εκ των πραγμάτων σε μεγάλους ”παίκτες”.

Σήμερα η ΡΑΕ έχει αναλάβει την ... άρση των εμποδίων που κρατούν την αγορά κλειστή - σε ελληνικό πάντα επίπεδο - προτείνοντας ρυθμίσεις για την τροποποίηση του Ν. 2773/99 για την απελευθέρωσης της αγοράς, τις διαδικασίες, λειτουργείας, του Χρηματιστηρίου Ενέργειας, την εκκαθάριση λογαριασμών, την έκδοση και πώληση Πιστοποιητικών Διαθεσιμότητας Ισχύος (ΠΔΙ) κ.ο.κ.

Ωστόσο, το πως θα εξελιχθεί η αγορά, δεν θα καθοριστεί από τις ελληνικές διαθέσεις, αλλά θα καθοριστεί με βάση τις αποφάσεις της Ευρωπαϊκης Ενωσης.

Μέχρι πρότεινος, οι ενστάσεις των υποψηφίων επενδυτών, βασίζονταν (δικαιολογημένα) στο γεγονός ότι δεν είχαν καθοριστεί η τιμή μεταφοράς του φυσικού αερίου, και των τελών διέλευσης της ηλεκτρικής ενέργειας από τα δίκτυα μεταφοράς της ΔΕΗ (τώρα ανήκουν στο ΔΕΣΜΗΕ), αλλά και η αλλαγής του νομοθετικού πλαισίου.

Τα δύο πρώτα ζητήματα, επιλύθηκαν τις πρώτες ημέρες του Μαρτίου. Η βελτίωση του νομοθετικού πλαισίου, δεν έχει προχωρήσει ακόμα, ωστόσο, σε καμία περίπτωση αυτό δεν αποτελεί λόγο για την μη έναρξη των επενδυτικών προγραμμάτων.

Το ζήτημα, δεν είναι τόσο πολύπλοκο όσο επιχειρείται να εμφανιστεί.

Ούτε η ΔΕΗ - όπως κατηγορείται - μπορεί να εμποδίσει το άνοιγμα της αγοράς, ούτε και η κυβέρνηση κωλυσιεργεί σε τέτοιο βαθμό ώστε να καθίστανται απαγορευτικές οι ιδιωτκές επενδύσεις. Αλλωστε η ίδια, είναι αυτή που αποδέχεται τις κοινοτικές οδηγίες για την επιτάγχυνση της απαλευθέρωσης των αγορών. Το ζήτημα έγειται αλλού, ωστόσο, λίγοι είναι αυτοί που το θέτουν στη σωστή βάση.