Τι δεν μας είπατε κ. Μπλανσάρ!

Ο κ. Μπλανσάρ του ΔΝΤ επιχείρησε να ανασκευάσει τις εντυπώσεις της παραδοχής για τις επιπτώσεις των λανθασμένων πολλαπλασιαστών στην ελληνική οικονομία. Όμως, εμάς τουλάχιστον δεν μας έπεισε...

Δημοσιεύθηκε: 11 Φεβρουαρίου 2013 - 07:52

Dr Money

Ακόμη θυμάμαι το βιβλίο για τα μακροοικονομικά του καθηγητή Ολιβιέ Μπλανσάρ που διάβαζα όταν ήμουν μεταπτυχιακός φοιτητής σε αμερικανικό πανεπιστήμιο.

Ο Ο. Μπλανσάρ εκείνη την εποχή ήταν ένας διακεκριμένος καθηγητής οικονομικών, ένας ακαδημαϊκός που στις ΗΠΑ τουλάχιστον δεν είναι ακριβώς τίτλος τιμής όπως στην Ελλάδα.

Ο λόγος;

Ακαδημαϊκοί καθηγητές γίνονται εκείνοι που δεν τα καταφέρνουν στην πραγματική ζωή, κοινώς στις μπίζνες, όπως λέγεται εκεί.

Ίσως αυτός είναι ο λόγος που οι οικονομολόγοι των επιχειρήσεων (business economists) επιθυμούν να διαχωρίζουν εαυτούς από τους ακαδημαϊκούς οικονομολόγους, ορισμένοι εκ των οποίων είναι νομπελίστες, για να μην ξεχνάμε.

Όμως, ο Γάλλος στην καταγωγή Ολιβιέ Μπλανσάρ προσπάθησε, όπως κι άλλοι συνάδελφοί του στο παρελθόν, να εμπλουτίσει την καριέρα του και έγινε επικεφαλής οικονομολόγος και διευθυντής του τμήματος ερευνών του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ).

Με αυτήν την ιδιότητα έκανε τις γνωστές δηλώσεις για το λάθος με τους δημοσιονομικούς πολλαπλασιαστές, που έγιναν αντικείμενο πολιτικής αντιπαράθεσης στην Ελλάδα.

Επανήλθε, λοιπόν, χθες με άρθρο του που δημοσιεύθηκε στην Καθημερινή της Κυριακής σε μια προφανή προσπάθεια αφενός αποσαφήνισης των θέσεών του και αφετέρου αποδυνάμωσης των πολιτικών επιχειρημάτων της αντιπολίτευσης.

Ως γνωστόν, κόμματα της αντιπολίτευσης, και κυρίως ο ΣΥΡΙΖΑ, ζητούν από την κυβέρνηση να εκμεταλλευθεί την παραδοχή του ΔΝΤ για τις λανθασμένες εκτιμήσεις με τους πολλαπλασιαστές, ζητώντας λιγότερη λιτότητα.

Φυσικά, η τρόικα εκπροσωπείται από την Ε.Ε., το ΔΝΤ και την ΕΚΤ και επομένως το ΔΝΤ είναι ένα από τα τρία μέλη της.

Είναι μάλιστα εκείνο που έχει εκφράσει πιο ρεαλιστικές θέσεις σε θέματα που άπτονται της κρίσης χρέους στην Ελλάδα, όπως η επιμήκυνση της δημοσιονομικής προσαρμογής και το «κούρεμα» του ελληνικού δημόσιου χρέους, όπως ο κ. Μπλανσάρ υπενθύμισε εντέχνως στο κείμενό του.

Ίσως γιατί το ΔΝΤ δεν είναι εκείνο που θα κληθεί να χρηματοδοτήσει οποιοδήποτε χρηματοδοτικό κενό προκύψει στο ελληνικό πρόγραμμα σε περίπτωση αποκλίσεων στο δημοσιονομικό μέτωπο και στις ιδιωτικοποιήσεις.

Εν πάση περιπτώσει, ο κ. Μπλανσάρ έκανε δύο βασικές τοποθετήσεις σχετικά με τα υπέρ το δέον αρνητικά αποτελέσματα που είχαν οι ακολουθούμενες πολιτικές στην οικονομία.

Πρώτον, διατύπωσε τη σωστή άποψη ότι οι εκτιμήσεις για τους πολλαπλασιαστές βασίζονται σε υποθέσεις που μπορεί να αποδειχθούν λανθασμένες εκ των υστέρων, και επομένως διορθώνονται.

Δεύτερον, απέδωσε τη μεγαλύτερη ύφεση και ανεργία κυρίως στο βάθεμα της κρίσης εμπιστοσύνης λόγω της ανεπαρκούς εφαρμογής του προγράμματος και της παρατεταμένης περιόδου πολιτικής αστάθειας.

Όμως, ο κ. Μπλανσάρ, ως οικονομολόγος, γνωρίζει πολύ καλά ότι αφενός η εφαρμογή των διαρθρωτικών παρεμβάσεων αποφέρει καρπούς σε βάθος χρόνου, κάπου 3 με 5 χρόνια καθυστέρηση, σύμφωνα με μελέτη του ΟΟΣΑ, και αφετέρου ορισμένες μεταρρυθμίσεις, π.χ. ασφαλιστικό σύστημα, αγορά εργασίας, επιβάρυναν την οικονομία βραχυπρόθεσμα.

Ακόμη λοιπόν κι αν όλα γίνονταν στην εντέλεια και πείθονταν οι traders στη Ν. Υόρκη, στο Λονδίνο ή αλλού, δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι θα πείθονταν ο μέσος Έλληνας πολίτης και ο επιχειρηματίας που είναι αποδέκτες των επιπτώσεων της υπέρμετρης λιτότητας για να έχουν μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας.

Ούτε φυσικά η χώρα γνώρισε περίοδο παρατεταμένης πολιτικής αστάθειας, αν εξαιρέσει κανείς την περίοδο των εκλογών του περασμένου Μαΐου-Ιουνίου, αφού όλη την προηγούμενη περίοδο είχε κυβερνήσεις που στηρίζονταν σε ισχυρή κοινοβουλευτική πλειοψηφία.

Αυτές οι κυβερνήσεις, όσο κακές ή αναποτελεσματικές κι αν ήταν, πέρασαν επώδυνα μέτρα σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα, που είναι πολύ αμφίβολο αν θα μπορούσαν να περάσουν σε άλλη χώρα-μέλος της ΟΝΕ.

Επομένως, η κύρια αιτία της μεγαλύτερης ύφεσης δεν ήταν το βάθεμα της κρίσης εμπιστοσύνης για τους λόγους που ανέφερε ο επικεφαλής οικονομολόγος του ΔΝΤ.

Σίγουρα, η κρίση εμπιστοσύνης έκανε τα πράγματα χειρότερα, αλλά κι αυτή ακόμη μπορεί να αποδοθεί εν μέρει στην υπερβολική δόση λιτότητας και στις λανθασμένες προτεραιότητες του αρχικού προγράμματος προσαρμογής.

Κι επειδή ο κ. Μπλανσάρ είναι διακεκριμένος οικονομολόγος και κατανοεί τη διαφορά μεταξύ του πρωτογενούς ισοζυγίου της γενικής κυβέρνησης και του ιδίου ισοζυγίου αναπροσαρμοσμένου για τον οικονομικό κύκλο (cyclically adjusted primary balance), θα πρέπει να απαντήσει στο εξής ερώτημα:

Γιατί θα πρέπει η Ελλάδα να πάρει τόσο πολλά μόνιμα περιοριστικά δημοσιονομικά μέτρα το 2013 για να φέρει το πρωτογενές ισοζύγιο στα ίσα του όταν το ΔΝΤ (σελ. 52 του review της 18ης Ιανουαρίου) εκτιμά ότι αυτό οφείλεται στη μεγάλη ύφεση, καθότι αποφαίνεται πως το αναπροσαρμοσμένο πρωτογενές ισοζύγιο της χώρας είχε πλεόνασμα ίσο με 1,8% του ΑΕΠ το 2012 και θα ανέβει στο 4,6% του ΑΕΠ το 2013;

Ποια ακριβώς οικονομική λογική, πέραν ίσως της έλλειψης επαρκούς χρηματοδότησης από τους πιστωτές, εξηγεί τη λήψη των μόνιμων μέτρων υπό καθεστώς βαθιάς ύφεσης;

Αν η απάντηση είναι η προφανής, τότε η βασική αιτία της δημοσιονομικής αστοχίας θα πρέπει να αναζητηθεί κυρίως στον λανθασμένο σχεδιασμό του προγράμματος.

Όμως, το ΔΝΤ και οι δανειστές δεν χρειάζεται να ανησυχούν όσο τα μεν αποκαλούμενα αντιμνημονιακά κόμματα επικεντρώνονται στα τσιτάτα και στα συνθήματα, αγνοώντας την ουσία, τα δε υπόλοιπα κόμματα δεν θέλουν ή δεν μπορούν να θίξουν το ζήτημα για άλλους λόγους.

Dr. Money

*Συμφωνείτε ή διαφωνείτε με τον αρθρογράφο; Τι γνώμη έχετε;

To Εuro2day.gr ενθαρρύνει τον διάλογο και την έκφραση απόψεων από τους αναγνώστες. Σχολιάστε το άρθρο και πείτε την άποψή σας δημόσια για όσα συμβαίνουν και μας αφορούν όλους. Αν θεωρείτε το άρθρο σημαντικό, διαδώστε το με τα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης.

Oι απόψεις που διατυπώνονται σε ενυπόγραφο άρθρο γνώμης ανήκουν στον συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν αναγκαστικά, μερικώς ή στο σύνολο, απόψεις του Euro2day.gr.