Πρωτογενές πλεόνασμα: Η παγίδα της υπερβολής

Οι εκπρόσωποι των δανειστών επιμένουν στη λήψη εμπροσθοβαρών μέτρων λιτότητας για την επίτευξη υψηλού πρωτογενούς πλεονάσματος ως προς το ΑΕΠ. Όμως, το τελευταίο μπορεί να αποδειχθεί τροχοπέδη για την ανάπτυξη.

Δημοσιεύθηκε: 31 Οκτωβρίου 2012 - 05:03

Dr Money

Πρωτογενές πλεόνασμα: Η παγίδα της υπερβολής

Η μείωση του ελλείμματος της γενικής κυβέρνησης κατά 9 ποσοστιαίες μονάδες περίπου το διάστημα 1993-1999, δηλαδή σε μια περίοδο 6 ετών, συνιστά το πιο πετυχημένο παράδειγμα δημοσιονομικής προσαρμογής τις τελευταίες δεκαετίες.

Πρακτικά, η δημοσιονομική προσαρμογή μεταφράστηκε σε 1,5 ποσοστιαία μονάδα ετησίως του ΑΕΠ κατά μέσο όρο την ίδια περίοδο.

Κατά σύμπτωση, στο κείμενο του μνημονίου που διέρρευσε πρόσφατα στον Τύπο η τρόικα κάνει αναφορά σε προσαρμογή του ελλείμματος της τάξης της 1,5 μονάδας ετησίως στο πλαίσιο της διετούς επιμήκυνσης έναντι 3 μονάδων σε διαφορετική περίπτωση.

Φυσικά, αυτό είναι ολίγον οξύμωρο όταν η τρόικα επιβάλλει ουσιαστικά στην κυβέρνηση να πάρει μέτρα λιτότητας ύψους 9,8 δισ. ευρώ ή 5 μονάδων του ΑΕΠ περίπου με τον προϋπολογισμό του 2013.

Σε αυτά θα πρέπει να προστεθεί το 1 δισ. ευρώ από το πετσόκομμα των φοροαπαλλαγών κ.τ.λ. για τα εισοδήματα του 2012 που προέκυψε μετά τη νέα τρύπα στον ΕΟΠΠΥ.

Προφανώς, οι εκπρόσωποι των δανειστών έχουν κατά νου την περίοδο 2014-2016 αντί του 2014 που είναι η τελευταία χρονιά δημοσιονομικής προσαρμογής σύμφωνα με το μνημόνιο ΙΙ.

Η χώρα θα έπρεπε να μειώσει το έλλειμμα κατά 3 μονάδες του ΑΕΠ το 2014 για να πετύχει ταυτόχρονα πρωτογενές πλεόνασμα -έσοδα μείον δαπάνες εκτός τόκων- ίσο με 4,5% του ΑΕΠ την ίδια χρονιά.

Όμως, για μια μικρή, σχετικά κλειστή οικονομία όπως η ελληνική, η επίτευξη τόσο υψηλού πρωτογενούς πλεονάσματος ως ποσοστού του ΑΕΠ επί σειρά ετών για να μειωθεί το δημόσιο χρέος και να αποπληρωθούν οι δανειστές δεν είναι ούτε εύκολη υπόθεση, ούτε πιθανόν ιδανική.

Δεν είναι εύκολη γιατί θα πρέπει να επιτευχθεί ακόμη κι αν η οικονομία πνέει τα λοίσθια, επιτείνοντας την ύφεση, καθότι στερείται έναν δυνητικό μοχλό τόνωσης της ζήτησης.

Ακόμη κι αν αυτό δεν συμβαίνει, η όποια αποτελεσματικότητα της δημοσιονομικής πολιτικής στην ώθηση της οικονομικής δραστηριότητας θα υπονομευθεί περαιτέρω.

Κι αυτό γιατί πολύτιμοι οικονομικοί πόροι που θα μπορούσαν να διοχετευθούν για δημόσιες επενδύσεις ή για να χρηματοδοτήσουν κάποιες περικοπές φόρων κατευθύνονται στην πληρωμή τοκοχρεολυσίων του δημόσιου χρέους.

Αν δεχθούμε ότι η δημοσιονομική πολιτική έχει κάποιον ρόλο να παίξει στην τόνωση της οικονομικής δραστηριότητας, ο προσδιορισμός του πρωτογενούς πλεονάσματος για την αποπληρωμή του χρέους στο 4,5% το 2014 ή το 2016 συνιστά εμπόδιο στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας μεσοπρόθεσμα με βάση την εμπειρία των τελευταίων δεκαετιών.

Ακόμη και την περίοδο όπου η Ελλάδα κατέγραψε πρωτογενή πλεονάσματα της τάξης του 3%-3,5% του ΑΕΠ στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του 1990, οι συνθήκες ήταν πολύ διαφορετικές.

Η ελληνική οικονομία έκανε μεγάλη προσπάθεια να επιτύχει τους στόχους του Μάαστριχτ με τη ρευστότητα στο εσωτερικό σε ικανοποιητικά επίπεδα, την επενδυτική εμπιστοσύνη στα ουράνια και το εθνικό νόμισμα να είναι μεν ισχυρό, αλλά να διολισθαίνει κατά 3% ετησίως περίπου έναντι του ecu.

Προφανώς, οι ίδιοι ευνοϊκοί λόγοι δεν ισχύουν σήμερα και δεν θα ισχύουν για καιρό ακόμη.

Επομένως, η ελληνική πλευρά θα μπορούσε να θέσει θέμα προσδιορισμού του πρωτογενούς πλεονάσματος σε πιο ρεαλιστικά χαμηλότερα επίπεδα, π.χ. 2%-3% του ΑΕΠ, σε συνδυασμό με τις αναμενόμενες δράσεις από την Ε.Ε. και το ΔΝΤ για να καταστεί το χρέος πιο φερέγγυο.

Dr. Money

*Συμφωνείτε ή διαφωνείτε με τον αρθρογράφο; Τι γνώμη έχετε;

To Εuro2day.gr ενθαρρύνει τον διάλογο και την έκφραση απόψεων από τους αναγνώστες. Σχολιάστε το άρθρο και πείτε την άποψή σας δημόσια για όσα συμβαίνουν και μας αφορούν όλους. Αν θεωρείτε το άρθρο σημαντικό, διαδώστε το με τα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης.

Oι απόψεις που διατυπώνονται σε ενυπόγραφο άρθρο γνώμης ανήκουν στον συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν αναγκαστικά, μερικώς ή στο σύνολο, απόψεις του Euro2day.gr.