Κρατικές δαπάνες: Το ψαλίδι θέλει λογική!

Οι κρατικές δαπάνες παραμένουν από τις υψηλότερες στην ευρωζώνη ως ποσοστό του ΑΕΠ παρά το συμμάζεμα. Επομένως, οι περικοπές είναι δυσάρεστες αλλά αναπόφευκτες αρκεί να είναι ορθολογιστικές.

Δημοσιεύθηκε: 6 Αυγούστου 2012 - 07:47

Dr Money

Κρατικές δαπάνες: Το ψαλίδι θέλει λογική!

Ο προσδιορισμός των περικοπών στις δαπάνες της γενικής κυβέρνησης ύψους 11,5 δισ. ευρώ, που αναφέρονται στο μνημόνιο-ΙΙ και αποσκοπούν στην επίτευξη των στόχων για το έλλειμμα τη διετία 2013-2014, είναι επόμενο να διχάζει.

Η λήψη περισσότερων περιοριστικών μέτρων σε μια κρατικοδίαιτη οικονομία, που βρίσκεται σε ύφεση επί χρόνια, και μάλιστα χωρίς απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων, εκτός πιθανώς των συμβασιούχων, που συνήθως πληρώνονται με λιγότερα, αλλά εργάζονται περισσότερο, είναι μια δύσκολη εξίσωση από κάθε πλευρά. Οικονομική, κοινωνική και πολιτική.

H χώρα πληρώνει σε μεγάλο βαθμό την έκρηξη των δαπανών με δανεικά, το μέγεθος των οποίων, ως ποσοστό του ΑΕΠ, υποδηλώνει το μεγάλο μέγεθος του δημόσιου τομέα στην ελληνική οικονομία.

Μια ματιά στις εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις δαπάνες της γενικής κυβέρνησης της Ελλάδας αρκεί για να το διαπιστώσει κανείς: εκτιμάται ότι θα ανέλθουν σε 101 δισ. ευρώ περίπου φέτος, αντιπροσωπεύοντας περίπου το 50% του ΑΕΠ (Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος). Από αυτό το ποσό, κάπου 13,7 δισ. ευρώ πάνε για τόκους μετά την αναδιάρθρωση του δημοσίου χρέους (PSI Plus) έναντι 19,6 δισ. το 2011.

Τα συνολικά έσοδα αναμένεται ότι θα ανέλθουν σε 86,3 δισ. ευρώ ή στο 43% του ΑΕΠ, τη φετινή χρονιά. Κοιτώντας αυτά τα νούμερα, η πρώτη παρατήρηση που περνά από το μυαλό κάποιου είναι ότι το Δημόσιο στην ουσία δεν έχει συρρικνωθεί τα τελευταία χρόνια, καθότι οι δαπάνες διατηρούνται σε υψηλό επίπεδο ως ποσοστό του ΑΕΠ, παρά τη συμπίεση των πρωτογενών δαπανών τα τελευταία χρόνια.

Μια ματιά στην επιμέρους κατανομή των δαπανών για το 2012, που είχε δημοσιευθεί παλαιότερα, δείχνει πού διοχετεύονται: Το μεγαλύτερο κονδύλι είναι οι συντάξεις, με 31 δισ. ευρώ περίπου, και ακολουθούν οι μισθοί με 18 δισ. ευρώ περίπου.

Οι προνοιακές μεταβιβάσεις ανέρχονται σε 14 δισ., οι τόκοι για την εξυπηρέτηση του δημοσίου χρέους σε 13 δισ. ευρώ και οι λειτουργικές δαπάνες σε 11 δισ. Οι δαπάνες για δημόσιες επενδύσεις σε 8 δισ. ευρώ περίπου, αλλά πιθανόν να καταλήξουν χαμηλότερα, παρότι η εθνική συμμετοχή έχει περιοριστεί αισθητά, ενώ οι λοιπές δαπάνες ανέρχονται σε 3 δισ.

Είναι προφανές ότι τα μεγάλα κονδύλια είναι οι συντάξεις, οι μισθοί, οι προνοιακές μεταβιβάσεις και οι λειτουργικές δαπάνες, αν λάβουμε ως δεδομένο ότι οι τόκοι συνιστούν ανελαστική δαπάνη. Επομένως, το μεγαλύτερο μέρος των περικοπών θα προέλθει κατά τεκμήριο από εκεί.

Ειδικότερα για τις συντάξεις, θα πρέπει όλοι να έχουμε κατά νου ότι υπάρχουν μεγάλες ανισορροπίες από ταμείο σε ταμείο, που δικαιολογούν περικοπές. Είναι γνωστό ότι εκατοντάδες χιλιάδες κόσμος παίρνει μια μικρή σύνταξη, παρότι δεν έχει πληρώσει εισφορές, π.χ. αγρότες, αγωνιστές της εθνικής αντίστασης κ.ά. Άλλοι παίρνουν συντάξεις από δύο και τρία ταμεία, με αποτέλεσμα να καταλήγουν με ένα αξιόλογο ποσό, π.χ. 3.000 ευρώ, το οποίο οι σημερινοί εργαζόμενοι, που χρηματοδοτούν με τις εισφορές τους αυτές τις συντάξεις, δεν μπορούν να πλησιάσουν.

Καλώς ή κακώς, το ελληνικό σύστημα συνταξιοδότησης, όπως κι άλλα ευρωπαϊκά, βασίζεται στην αλληλεγγύη των γενεών. Δεν είναι όπως άλλα συστήματα, π.χ. το κεφαλαιουχικό, όπου το ύψος των συντάξεων καθορίζεται από τις εισφορές του ασφαλισμένου κατά τον εργασιακό του βίο.

Το φαινόμενο να υπάρχουν συνταξιούχοι που παίρνουν το ίδιο ή μεγαλύτερο ποσό σύνταξης σε σχέση με άλλους, παρότι πλήρωναν χαμηλότερες ασφαλιστικές εισφορές, δεν είναι σπάνιο στο κοινωνικό σύστημα συνταξιοδότησης, γνωστό αγγλιστί ως pay as you go.

Kατά τα άλλα, είναι αξιοπερίεργο που η κυβέρνηση δίνει ολόκληρο αγώνα για να μην περικοπούν τα ποσά που είχαν προβλεφθεί στον φετινό προϋπολογισμό για τα ειδικά μισθολόγια στο Δημόσιο, τα οποία αντιστοιχούν στο 1/3 περίπου της συνολικής μισθοδοσίας, παρουσιάζοντας ισοδύναμα μέτρα στην τρόικα, και αποδέχεται πιο εύκολα άλλες περικοπές, π.χ. στα προνοιακά επιδόματα για τα 11,5 δισ. ευρώ.

Είναι κατανοητό ότι κάποιες ειδικότητες, όπως οι πιλότοι μαχητικών, οι γιατροί κ.ά., που έχουν μεγάλες ευθύνες, θα πρέπει να αμείβονται καλύτερα από τους υπολοίπους και θα πρέπει να εξαιρεθούν. Δεν μπορεί όμως να ισχύει το ίδιο για όλους τους ένστολους, τους ιερείς κ.ά.

Αυτό φέρνει στον νου την αποτυχία της προηγούμενης κατάστασης να περικόψει κονδύλια από αλλού, για να καταλήξει τελικά στην περικοπή των επιδομάτων ανεργίας!

Προφανώς γιατί οι άνεργοι δεν είναι τόσο καλά οργανωμένοι όσο άλλες ομάδες πίεσης. Αυτό όμως δεν είναι σωστό ούτε από κοινωνική άποψη ούτε από οικονομική, παρά μόνο από πολιτική.

Ας ελπίσουμε οι πολιτικές σκοπιμότητες να μην υπερισχύσουν αυτήν τη φορά.

Dr. Money

*Συμφωνείτε ή διαφωνείτε με τον αρθρογράφο; Τι γνώμη έχετε;

To Εuro2day.gr ενθαρρύνει τον διάλογο και την έκφραση απόψεων από τους αναγνώστες. Σχολιάστε το άρθρο και πείτε την άποψή σας δημόσια για όσα συμβαίνουν και μας αφορούν όλους. Αν θεωρείτε το άρθρο σημαντικό, διαδώστε το με τα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης.

Oι απόψεις που διατυπώνονται σε ενυπόγραφο άρθρο γνώμης ανήκουν στον συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν αναγκαστικά, μερικώς ή στο σύνολο, απόψεις του Euro2day.gr.