Δεν είναι οι μεταρρυθμίσεις, κ. Τόμσεν!

Ο κ.Τόμσεν του ΔΝΤ υπεραμύνθηκε χθες των επιλογών της τρόικας, αποδίδοντας σε μεγάλο βαθμό τις αστοχίες του ελληνικού προγράμματος στη μη εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων. Δεν είναι όμως έτσι.

Δημοσιεύθηκε: 28 Μαρτίου 2012 - 07:39

Dr Money

Σε μια συνάντηση στις αρχές Αυγούστου του 2010 με τον επικεφαλής ελεγκτή του ΔΝΤ Πολ Τόμσεν, στο ξενοδοχείο Hilton όπου διέμενε, είχαμε την ευκαιρία να ακούσουμε τις απόψεις του για κάποια θέματα του μνημονίου Ι που δεν ήταν ακόμη στην πρώτη γραμμή του ενδιαφέροντος.

Ο κ. Τόμσεν, ένας συμπαθητικός οικονομολόγος δανέζικης καταγωγής, με σαφείς αμερικανικές επιρροές στη συμπεριφορά, π.χ. ήταν φιλικός, εξέφραζε ανοιχτά την άποψή του, είχε αναφέρει ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα της Ελλάδας δεν ήταν το δημοσιονομικό, αλλά η χαμηλή ανταγωνιστικότητα της οικονομίας της.

Όταν του επισημάναμε ότι πολλοί στην αγορά πίστευαν ότι η Ελλάδα δεν θα μπορούσε να βγει στις αγορές να δανειστεί το 2012 λόγω του υψηλού δημόσιου χρέους, ο κ. Τόμσεν απάντησε ότι δεν συμμεριζόταν αυτήν την άποψη.

Ο επικεφαλής ελεγκτής του ΔΝΤ πρόσθεσε ότι στελέχη του ΔΝΤ βρίσκονταν επίσης σε επαφή με την αγορά και τα μηνύματα που λάμβαναν ήταν ενθαρρυντικά.

Έναν μήνα περίπου αργότερα, τον Σεπτέμβριο του 2010, σε κοινή εκδήλωση-παρουσίαση της ελληνικής οικονομίας από την τρόικα και τον κ. Παπακωνσταντίνου, στο Citi του Λονδίνου, ο κ. Τόμσεν αναφερόταν για πρώτη φορά στην ύπαρξη contingency plans αν το ελληνικό πρόγραμμα προσαρμογής εμφάνιζε αστοχίες, υπονοώντας νέα χρηματοδότηση από την Ε.Ε. και το ΔΝΤ.

Τι μεσολάβησε ώστε να γίνει πιο επιφυλακτικός στην εκτίμησή του ως προς τον χρόνο επανόδου της Ελλάδας στις αγορές μέσα σε έναν μήνα, παρότι οι αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων υποχωρούσαν, δεν το γνωρίζουμε.

Πάντως, σίγουρα δεν οφειλόταν στην άποψη που είχε για τον ρόλο των διαρθρωτικών αλλαγών στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας.

Ο κ. Τόμσεν πόνταρε πολλά στις μεταρρυθμίσεις ως μοχλό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας.

Όμως, ήταν αρκετά ρεαλιστής για να παραδεχθεί μετά τη σχετική επισήμανση ότι οι μεταρρυθμίσεις αποδίδουν καρπούς μεσομακροπρόθεσμα και έχουν μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα σε εξωστρεφείς οικονομίες με μεγάλη εξαγωγική βάση.

Επομένως, στην περίπτωση μιας μικρής, κλειστής και υπερχρεωμένης οικονομίας όπως η ελληνική οι μεταρρυθμίσεις δεν θα μπορούσαν από μόνες τους να τη βγάλουν από την ύφεση, κι ενώ απαιτούνταν ακόμη μεγάλη δημοσιονομική προσπάθεια για τη μείωση του ελλείμματος.

Αναμφισβήτητα, οι μεταρρυθμίσεις χρειάζονται και θα έπρεπε πολλές από αυτές η Ελλάδα να τις είχε υλοποιήσει σταδιακά στο παρελθόν, αντί να στρουθοκαμηλίζουν ορισμένοι σήμερα ότι τάχα δεν χρειάζονται.

Κι είχε ασφαλώς δίκαιο ο κ. Τόμσεν όταν δήλωνε χθες στο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο ότι οργανωμένα συμφέροντα θέτουν προσκόμματα στις μεταρρυθμίσεις και στην απελευθέρωση των αγορών προϊόντων και υπηρεσιών στη χώρα.

Αυτό συμβαίνει παντού στον κόσμο και θα ήταν έκπληξη αν δεν συνέβαινε στην Ελλάδα.

Όμως, η αποτυχία του μνημονίου Ι στην επίτευξη των στόχων που είχαν τεθεί, συμπεριλαμβανομένης της πρόσβασης της Ελλάδας στις αγορές το 2012, δεν οφείλεται κυρίως στη μη εφαρμογή των περισσότερων μεταρρυθμίσεων, όπως ισχυρίζεται η τρόικα.

Οφείλεται στον λανθασμένο σχεδιασμό του πρώτου οικονομικού προγράμματος.

Ακόμη κι αν η Ελλάδα είχε τηρήσει όλες τις δεσμεύσεις της ως προς τις διαρθρωτικές αλλαγές, και πάλι θα αποτύγχανε, ό,τι κι αν λένε οι εκπρόσωποι της τρόικας που το σχεδίασαν, για τους κάτωθι λόγους:

Πρώτον, η Ελλάδα δεν αντιμετώπιζε πρόβλημα ρευστότητας, όπως θεωρούσε η τρόικα, αλλά φερεγγυότητας του δημοσίου χρέους. Επομένως, η λύση δεν βρισκόταν στην παροχή περισσότερων δανείων για να κερδηθεί χρόνος.

Δεύτερον, η απαραίτητη δημοσιονομική προσαρμογή βασιζόταν κυρίως στην αύξηση των φόρων, πιέζοντας αφόρητα την ατμομηχανή της ελληνικής οικονομίας, δηλαδή τον υγιή ιδιωτικό τομέα.

Τρίτον, το πρόγραμμα δεν προέβλεπε κάποιες σημαντικές αναπτυξιακές πρωτοβουλίες για να τονωθεί η οικονομική δραστηριότητα και να βελτιωθεί η ψυχολογία των καταναλωτών και των επιχειρηματιών.

Ίσως το κλίμα για τη χώρα στην Ε.Ε. κι αλλού να ήταν καλύτερο αν εκείνη ήταν πιο συνεπής στο μέτωπο των διαρθρωτικών αλλαγών και πιθανόν οι εταίροι να έδειχναν μεγαλύτερη επιείκεια σε άλλα αιτήματά της.

Όμως, ούτε η φερεγγυότητα του ελληνικού χρέους θα βελτιωνόταν, ώστε να μας δανείζουν οι αγορές και να απομακρυνόταν το φάντασμα της δραχμής, ούτε η οικονομία θα σταθεροποιούνταν σύντομα με τους φόρους να ανεβαίνουν, τα εισοδήματα να μειώνονται και την ανεργία σε έξαρση.

Καλές και χρήσιμες οι μεταρρυθμίσεις.

Όμως, οι εκπρόσωποι των θεσμικών δανειστών θα πρέπει να κάνουν τη δική τους αυτοκριτική για τα λάθη που έγιναν στον σχεδιασμό του πρώτου οικονομικού προγράμματος, αντί να επιρρίπτουν όλες τις ευθύνες στην ελληνική πλευρά για τη μη έγκαιρη υλοποίηση των διαρθρωτικών αλλαγών.

Dr. Money

*Συμφωνείτε ή διαφωνείτε με τον αρθρογράφο; Τι γνώμη έχετε;

To Εuro2day.gr ενθαρρύνει τον διάλογο και την έκφραση απόψεων από τους αναγνώστες. Σχολιάστε το άρθρο και πείτε την άποψή σας δημόσια για όσα συμβαίνουν και μας αφορούν όλους. Αν θεωρείτε το άρθρο σημαντικό, διαδώστε το με τα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης.

Oι απόψεις που διατυπώνονται σε ενυπόγραφο άρθρο γνώμης ανήκουν στον συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν αναγκαστικά, μερικώς ή στο σύνολο, απόψεις του Euro2day.gr.