Από το «ηλίθιο» Σύμφωνο στους Μερκοζί!

Έχουν περάσει 9 χρόνια από τότε που ο Ρομάνο Πρόντι χαρακτήριζε το Σύμφωνο Σταθερότητας «ηλίθιο» γιατί δεν λάμβανε υπόψη τον οικονομικό κύκλο. Οι Μερκοζί έχουν προφανώς άλλη άποψη.

Δημοσιεύθηκε: 6 Δεκεμβρίου 2011 - 07:52

Dr Money

Η Ιστορία είναι αρκετές φορές διαφωτιστική και διδακτική γι’ αυτό αξίζει να φέρουμε στον νου διάφορα γεγονότα που έλαβαν χώρα τις προηγούμενες δεκαετίες.

Η Συνθήκη του Μάαστριχτ, το 1992, καθόρισε τα κριτήρια σύγκλισης που θα έπρεπε να τηρούν οι υποψήφιες χώρες της Ε.Ε. για να γίνουν μέλη της ΟΝΕ (Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης).

Τα κριτήρια ονομαστικής σύγκλισης του Μάαστριχτ αφορούσαν τον πληθωρισμό, το δημοσιονομικό έλλειμμα, το δημόσιο χρέος, τα επιτόκια δανεισμού και τις συναλλαγματικές ισοτιμίες των νομισμάτων.

Λίγα χρόνια αργότερα, το 1997, οι ίδιες χώρες κατέληξαν στο Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης, που ουσιαστικά επέβαλε οι ίδιοι κανόνες να ισχύουν επίσης την εποχή του ευρώ.

Όμως, δεν χρειάστηκε να περάσει πολύς καιρός για να γίνει αντιληπτό ότι αρκετές χώρες είχαν πρόβλημα να εφαρμόσουν τους κανόνες.

Αυτό έγινε πιο ξεκάθαρο το 2003, όταν η Γερμανία και η Γαλλία παραβίασαν τον δημοσιονομικό κανόνα εμφανίζοντας έλλειμμα που ήταν μεγαλύτερο από 3% του ΑΕΠ.

Ήταν η εποχή όπου ο Έλληνας υπουργός Οικονομικών Νίκος Χριστοδουλάκης επέκρινε τη Γερμανία για την παραβίαση του Συμφώνου Σταθερότητας.

Όμως, λίγο αργότερα, ο ίδιος θα συναινούσε να δινόταν περισσότερος χρόνος στις δύο ισχυρότερες χώρες της ευρωζώνης να μειώσουν το έλλειμμα κάτω από το 3% του ΑΕΠ, αποφεύγοντας τις προβλεπόμενες κυρώσεις.

Ήταν το τέλος του Συμφώνου Σταθερότητας όπως είχε συμφωνηθεί το 1997 και το οποίο ο κ. Ρομάνο Πρόντι, ο τότε πρόεδρος της Κομισιόν, είχε χαρακτηρίσει «ηλίθιο».

Ο κ. Πρόντι, όπως και πολλοί άλλοι, θεωρούσε εύλογο να δίνονταν μεγαλύτερα χρονικά περιθώρια στις κυβερνήσεις να εξισορροπήσουν τα δημόσια οικονομικά τους σε περιόδους ύφεσης και γενικότερα οικονομικής καχεξίας.

Το αναθεωρημένο Σύμφωνο Σταθερότητας στο οποίο κατέληξε το Συμβούλιο Κορυφής της Ε.Ε. τον Μάρτιο του 2005 ενσωμάτωσε την ευελιξία στην εφαρμογή του δημοσιονομικού κανόνα που επιζητούσαν ο κ. Πρόντι και άλλοι.

Όμως, εκ του αποτελέσματος, αποδείχτηκε ότι οι πολλές εξαιρέσεις στο όνομα της ευελιξίας κατέστησαν το αναθεωρημένο Σύμφωνο Σταθερότητας διάτρητο.

Ο πολιτικός που του έβαλε την ταφόπετρα δεν ήταν άλλος από τον σημερινό Γάλλο Πρόεδρο Ν. Σαρκοζί, ο οποίος το παρέκαμψε το 2007 για να δώσει ώθηση στη γαλλική οικονομία.

Όμως, η κρίση χρέους στην ευρωζώνη έφερε τα πάνω κάτω, απειλώντας το ίδιο το ευρώ.

Χθες, ο κ. Σαρκοζί και η Γερμανίδα καγκελάριος κ. Μέρκελ ανακοίνωσαν ότι κατέληξαν σε συμφωνία για ένα νέο δημοσιονομικό πλαίσιο, που οδηγεί στην ακριβώς αντίθετη κατεύθυνση από εκείνη του αναθεωρημένου Συμφώνου Σταθερότητας του 2005.

Κοινώς, στην κατοχύρωση της δημοσιονομικής πειθαρχίας με την επιβολή αυτόματων ποινών στις χώρες των οποίων το δημοσιονομικό έλλειμμα θα υπερβαίνει το 3% του ΑΕΠ και στην κατοχύρωση κάποιου «χρυσού κανόνα» για τον ισοσκελισμό του προϋπολογισμού στο Σύνταγμα κάθε χώρας.

Αν οι αγορές πειστούν ότι το νέο σχέδιο είναι αποτελεσματικό, ίσως αποτελέσει την αρχή του τέλους στην κρίση χρέους της ευρωζώνης.

Για να συμβεί κάτι τέτοιο θα πρέπει επίσης η ΕΚΤ να βάλει το χέρι της.

Αφενός χαλαρώνοντας τη νομισματική πολιτική, π.χ. μείωση επιτοκίων, παροχή ρευστότητας για μεγαλύτερα διαστήματα, και αφετέρου στέλνοντας το μήνυμα για πιο επιθετικές αγορές ομολόγων χωρών της ευρωπεριφέρειας.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η επιβολή κανόνων σε χώρες που δεν διακρίνονται για την προσήλωσή τους στη δημοσιονομική πειθαρχία μπορεί να έχει περισσότερα θετικά από ό,τι αρνητικά αποτελέσματα μεσομακροπρόθεσμα.

Όμως, δεν είναι καθόλου σίγουρο αν αυτή είναι η σωστή οικονομική πολιτική για χώρες που χαρακτηρίζονται από απομόχλευση του ιδιωτικού τομέα.

Η συνδυαστική απομόχλευση του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα την ίδια περίοδο μπορεί να αποδειχτεί επικίνδυνη γιατί αυξάνει τον κίνδυνο του αποπληθωρισμού και το λιγότερο που θα ήθελε η ευρωζώνη σε αυτήν τη φάση είναι κάτι τέτοιο.

Ας περιμένουμε όμως τους Μερκοζί την Παρασκευή για περισσότερες λεπτομέρειες.

Dr. Money

* Συμφωνείτε ή διαφωνείτε με τον αρθρογράφο; Τι γνώμη έχετε;

To Εuro2day.gr ενθαρρύνει τον διάλογο και την έκφραση απόψεων από τους αναγνώστες. Σχολιάστε το άρθρο και πείτε την άποψή σας δημόσια για όσα συμβαίνουν και μας αφορούν όλους. Αν θεωρείτε το άρθρο σημαντικό, διαδώστε το με τα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης.

Oι απόψεις που διατυπώνονται σε ενυπόγραφο άρθρο γνώμης ανήκουν στον συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν αναγκαστικά, μερικώς ή στο σύνολο, απόψεις του Euro2day.gr.