Καλημέρα Ελλάδα: Λετονία is calling

Η κυβέρνηση, η αντιπολίτευση και τα συνδικάτα θα μπορούσαν να εξαγάγουν χρήσιμα συμπεράσματα για την αντιμετώπιση της κρίσης αν άκουγαν τι έχει να τους πει ο πρωθυπουργός της μικρής Λετονίας.

Δημοσιεύθηκε: 4 Οκτωβρίου 2011 - 07:46

Dr Money

Κάθε χώρα έχει τα δικά της μοναδικά οικονομικά και άλλα χαρακτηριστικά.

Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι η εμπειρία άλλων χωρών δεν είναι πολλές φορές χρήσιμη στην αντιμετώπιση μιας μεγάλης οικονομικής κρίσης όπως αυτή που διέρχεται η Ελλάδα.

Η Λετονία, μια μικρή χώρα της Βαλτικής με 2,2 εκατ. κατοίκους και οικονομία βασισμένη στις υπηρεσίες, αφού αντιστοιχούν στο 74% του ΑΕΠ, και 14.500 χιλιάδες δολάρια κατά κεφαλήν εισόδημα, συμφώνησε το 2008 να εφαρμόσει ένα οικονομικό πρόγραμμα προσαρμογής για να λάβει ένα πακέτο στήριξης 7,5 δισ. ευρώ από το ΔΝΤ και την Ε.Ε.

Σημειωτέον ότι η χώρα διαθέτει εθνικό νόμισμα που είναι συνδεδεμένο με το ευρώ, αλλά δεν το υποτίμησε για να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας της και να επανέλθει σε αναπτυξιακή τροχιά.

Στο πλαίσιο του συμφωνηθέντος προγράμματος, η κυβέρνησή της δεσμεύθηκε να μειώσει το δημοσιονομικό έλλειμμα από 10% του ΑΕΠ περίπου το 2009 σε λιγότερο από 3% το 2012.

Σε μία παρουσίαση που έκανε στις 14 Ιουλίου, κατά σύμπτωση ημέρα της γαλλικής ανεξαρτησίας, ο πρωθυπουργός της Λετονίας Valdis Dombrovskis αναφέρθηκε στην εμπειρία της χώρας του και κατέληξε αναφερόμενος σε κάποια χρήσιμα μαθήματα για άλλες χώρες.

Όπως τόνισε, η Λετονία ευνοήθηκε από τη διεύρυνση της Ε.Ε., προσελκύοντας επενδύσεις που τη βοήθησαν να αναπτυχθεί με μέσο ετήσιο ρυθμό 10% - 12% την περίοδο 2004 - 2007.

Την ίδια περίοδο, οι πιστώσεις του τραπεζικού συστήματος προς τα νοικοκυριά αυξήθηκαν με ρυθμό 80% και πλέον ετησίως.

Όμως, η παγκόσμια οικονομική κρίση έβαλε φρένο στο πάρτι, με τις εισροές ξένων κεφαλαίων να σταματούν και την αγορά ακινήτων να παίρνει απότομα την κάτω βόλτα, προκαλώντας αλυσιδωτές αρνητικές αντιδράσεις στην κατανάλωση και στην οικονομία.

Η οικονομία της Λετονίας συρρικνώθηκε κατά 4,5% το 2008 και κατά 18% το 2009 σε πραγματικούς όρους, καθώς η διεθνής κρίση δάγκωνε και το εμπροσθοβαρές πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής έμπαινε σε εφαρμογή.

Η Λετονία κατόρθωσε να μειώσει το δημοσιονομικό έλλειμμα από 10% περίπου του ΑΕΠ το 2009 σε 4,5% περίπου το 2011, με πρόβλεψη να υποχωρήσει περισσότερο στο 2,5% του ΑΕΠ το 2012.

Όμως, σε αντίθεση με την Ελλάδα, η δημοσιονομική προσπάθειά της, δηλαδή τα μέτρα λιτότητας, βασίστηκε κατά τα 2/3 και άνω σε μειώσεις δαπανών και κατά το υπόλοιπο σε αυξήσεις φόρων, π.χ. συντελεστές ΦΠΑ.

Δεν ήταν καθόλου εύκολο.

Το 25% περίπου των δημοσίων υπαλλήλων απολύθηκε την περίοδο 2008 - 2010, ενώ ο μισθός των υπολοίπων μειώθηκε κατά 21,7%.

Το 34% των οργανισμών που υπάγονταν σε υπουργεία έκλεισε στο πλαίσιο του ορθολογισμού του δημόσιου τομέα.

Όλα αυτά συνέβαλαν στη μείωση του ελλείμματος στο 7,7% του ΑΕΠ το 2010, παρά την πτώση των φορολογικών εσόδων κατά 6% περίπου την ίδια χρονιά μετά τη μείωσή τους κατά 30% το 2009 λόγω της ύφεσης.

Όμως, η οικονομία της Λετονίας κατόρθωσε να ξαναμπεί σε αναπτυξιακή τροχιά από το γ΄ τρίμηνο του 2010 και εκτιμάται πλέον ότι θα αναπτυχθεί με ρυθμό άνω του 3% το 2011.

Πάντως, αξίζει να σημειωθεί ότι το κέντρο βάρους της δημοσιονομικής προσπάθειας διακινούνταν σταθερά προς την πλευρά της αύξησης των φορολογικών εσόδων όσο η οικονομία έπαιρνε πάνω της.

Αυτό είχε ως αποτέλεσμα η δημοσιονομική προσαρμογή να βασιστεί περισσότερο στα φορολογικά έσοδα παρά στις μειώσεις δαπανών το 2011 όπου η οικονομία αναπτύχθηκε.

Ποια ήταν τα μαθήματα που ο Λετονός πρωθυπουργός θεωρεί ότι μπορεί να φανούν χρήσιμα σε άλλα κράτη από την εμπειρία προσαρμογής της χώρας του;

Πρώτον, είναι μύθος, όπως είπε, ότι οι κρατικές δαπάνες δεν μπορούν να μειωθούν όσο χρειάζεται για να συρρικνωθούν τα ελλείμματα σε χώρες με δημοκρατικά εκλεγμένες κυβερνήσεις.

Δεύτερον, είναι καλύτερα να μειώνεις τις δαπάνες παρά να αυξάνεις τους φόρους για να μειώσεις το δημοσιονομικό έλλειμμα.

Τρίτον, τα διεθνή προγράμματα στήριξης θα πρέπει να είναι μεγάλα και εμπροσθοβαρή.

Ο καθένας μπορεί να κάνει συγκρίσεις και να βγάλει συμπεράσματα αφού φυσικά λάβει υπόψη του τις συνταγματικές και άλλες δυσκολίες που θα είχε μια μεγάλη προσπάθεια εξορθολογισμού του Δημοσίου στην Ελλάδα.

Επιπλέον, θα πρέπει να αντιληφθεί ότι οι Λετονοί αντιμετώπισαν την κρίση που τους βρήκε υπό διαφορετικό πρίσμα.

Γι’ αυτούς η κρίση δεν σήμαινε απλώς κίνδυνο να χάσει πολύ περισσότερος κόσμος τη δουλειά του, αλλά κίνδυνο να απολέσει η χώρα την ελευθερία και την εθνική της ανεξαρτησία.

Είναι σαφές ότι οι Νεοέλληνες, από τον απλό κόσμο μέχρι τους συνδικαλιστές και τους πολιτικούς, δεν προσεγγίζουν την κρίση με τον ίδιο τρόπο.

Για πολλούς Νεοέλληνες η απώλεια εθνικής κυριαρχίας και διεθνούς εξευτελισμού της χώρας και των ίδιων είναι δευτερεύοντα ζητήματα, παρά τις ψευτομαγκιές και τα μεγάλα λόγια.

Dr. Money

* Συμφωνείτε ή διαφωνείτε με τον αρθρογράφο; Τι γνώμη έχετε;

To Εuro2day.gr ενθαρρύνει τον διάλογο και την έκφραση απόψεων από τους αναγνώστες. Σχολιάστε το άρθρο και πείτε την άποψή σας δημόσια για όσα συμβαίνουν και μας αφορούν όλους. Αν θεωρείτε το άρθρο σημαντικό, διαδώστε το με τα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης.

Oι απόψεις που διατυπώνονται σε ενυπόγραφο άρθρο γνώμης ανήκουν στον συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν αναγκαστικά, μερικώς ή στο σύνολο, απόψεις του Euro2day.gr.