Μετοχές, καμπύλη και οικονομικός κύκλος

Mπορεί να μην είχε πάντοτε άριστα αποτελέσματα, όμως ήταν κατά κανόνα ένα καλό βαρόμετρο της μελλοντικής πορείας των μετοχών. Τι δείχνει σήμερα το ίδιο βαρόμετρο.

Δημοσιεύθηκε: 12 Ιουνίου 2009 - 07:58

Dr Money

Αν κανείς θέλει να προβλέψει τη μελλοντική πορεία των χρηματιστηριακών αγορών, θα πρέπει να ρίξει μια ματιά σε ένα από τα πιο γνωστά εργαλεία της αγοράς κρατικών ομολόγων.

Πρόκειται για την καμπύλη των επιτοκίων ή απόδοσης (yield curve) που απεικονίζει τη σχέση μεταξύ της απόδοσης και του χρόνου που απομένει για τη λήξη ομοειδών ομολόγων π.χ. του αμερικανικού η του ελληνικού δημοσίου, σε διαφορετικές διάρκειες, π.χ. 1, 2, 3, 4, 5 χρόνια κτλ.

Η καμπύλη απόδοσης των εντόκων γραμματίων και κρατικών ομολόγων θεωρείται ένας από τους καλύτερους εμπροσθοβαρείς δείκτες (leading indicators) των χρηματιστηριακών αγορών διαχρονικά.

Ίσως το μοναδικό μειονέκτημα της καμπύλης απόδοσης είναι το γεγονός ότι μερικές φορές έχει προβλέψει τα μελλούμενα στις χρηματιστηριακές αγορές πιο νωρίς απ’ ό,τι θα έπρεπε.

Μερικοί ίσως θυμούνται τι συνέβη στις αρχές της δεκαετίας που διανύουμε.

Η καμπύλη απόδοση των αμερικανικών κρατικών ομολόγων έστειλε σήμα αγοράς για τις μετοχές το τελευταίο τρίμηνο του 2001, ενώ το πραγματικό χρηματιστηριακό ράλι ξεκίνησε την άνοιξη του 2003.

Ποιο ήταν το σήμα;

Η καμπύλη πήρε θετική κλίση, δηλαδή τα μακροπρόθεσμα επιτόκια ξεπέρασαν τα βραχυχρόνια, δείχνοντας ότι οι επενδυτές απαιτούσαν υψηλότερες αποδόσεις για να δεσμεύσουν κεφάλαια, αγοράζοντας κρατικά ομόλογα που έληγαν πολύ αργότερα.

Yπενθυμίζεται ότι η ανοδική καμπύλη απόδοσης θεωρείται συνήθως καλή ένδειξη ότι ο ρυθμός οικονομικής ανάπτυξης επιταχύνεται, γεγονός που ευνοεί τις πωλήσεις και τα κέρδη των επιχειρήσεων.

Όμως, η καμπύλη απόδοσης στέλνει μερικές φορές πιο γρήγορα σήμα πριν αφενός από το ράλι αφετέρου και από μεγάλες χρηματιστηριακές πτώσεις.

Είναι χαρακτηριστικό ότι η καμπύλη άρχισε να πέρνει αρνητική κλίση, δηλαδή τα βραχυχρόνια επιτόκια ξεπέρασαν τα μακροχρόνια τον Ιούλιο του 2006, δηλαδή έναν χρόνο πριν ξεκινήσει η μεγάλη χρηματιστηριακή βουτιά.

Όμως, τα πρώιμα λανθασμένα σήματα της καμπύλης είναι λίγα μπροστά στα σωστά που έχει στείλει εγκαίρως στο παρελθόν.

Γι’ αυτόν τον λόγο, η θετική κλίση της καμπύλης απόδοσης εδώ και μερικούς μήνες θεωρείται από τους περισσότερους ότι σηματοδοτεί την οικονομική ανάκαμψη, τροφοδοτώντας το χρηματιστηριακό ράλι.

Σε ένα φυσιολογικό επιχειρηματικό κύκλο η καμπύλη απόδοσης παίρνει θετική κλίση όταν η οικονομία βρίσκεται στον πάτο και αρχίζει σιγά-σιγά να βγαίνει από την ύφεση.

Αντίθετα, η καμπύλη αρχίζει να γίνεται επίπεδη όταν η οικονομία έχει βρεί τον ρυθμό της και η κεντρική τράπεζα αρχίζει να ανεβάζει τα επιτόκια παρέμβασης για να προλάβει την εκδήλωση πληθωριστικών πιέσεων, με αποτέλεσμα τα βραχυχρόνια επιτόκια να έρθουν "ίσα βάρκα ίσα νερά" με τα μακροπρόθεσμα.

Ιστορικά, οι χρηματιστηριακές αγορές καταγράφουν μεγαλύτερα κέρδη όταν η καμπύλη απόδοσης των κρατικών ομολόγων γίνεται επίπεδη.

Με βάση τα σημερινά δεδομένα, η μορφή της καμπύλης ευνοεί τους "ταύρους" υπό μία προϋπόθεση:

Η παγκόσμια οικονομία και ειδικότερα οι μεγαλύτερες οικονομίες έχουν επανέλθει σε έναν φυσιολογικό επιχειρηματικό κύκλο όπου την ύφεση διαδέχεται η ανάκαμψη και ούτω καθεξής.

Αν όμως ο τωρινός οικονομικός κύκλος δεν αποδειχτεί φυσιολογικός και έχουμε την επανάληψη της ιαπωνικής εμπειρίας, δεν θα ήταν σωστό κάποιος να εμπιστευτεί το σήμα της καμπύλης απόδοσης.

Η καμπύλη είχε θετική κλίση ή ήταν επίπεδη κατά τη διάρκεια του ιαπωνικού χειμώνα καθώς τα βραχυχρόνια επιτόκια πήγαν στο μηδέν, όμως οι ιαπωνικές μετοχές συνέχισαν να πέφτουν αντί να ανεβαίνουν.

Dr. Money

[email protected]

Oι απόψεις που διατυπώνονται σε ενυπόγραφο άρθρο γνώμης ανήκουν στον συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν αναγκαστικά, μερικώς ή στο σύνολο, απόψεις του Euro2day.gr.