H κρυφή πλευρά της κρίσης

Μέχρι τώρα στην Ευρώπη και ειδικότερα στην Ελλάδα έχουμε βιώσει τη χρηματιστηριακή πλευρά της κρίσης. Υπάρχει όμως και η άλλη πλευρά που δεν έχει ακόμη ξεκινήσει και η οποία επιφυλάσσει εκπλήξεις.

Δημοσιεύθηκε: 23 Απριλίου 2008 - 08:00

Dr Money

Αν πίσω από την κρίση την οποία βιώνουν οι αγορές εδώ και καιρό βρίσκεται η υπερβολική μόχλευση (leverage) των τραπεζών, των επιχειρήσεων, των επενδυτών και των νοικοκυριών σε διάφορες χώρες του πλανήτη, το αντίδοτο στην κρίση είναι απλό.

Η μείωση της μόχλευσης, δηλαδή του δανεισμού τους, σε επίπεδα που είναι συμβατά με τα οικονομικά δεδομένα τους.

Αν όμως αυτό είναι το σωστό αντίδοτο, τότε κάτι δεν πάει καλά.

Ο λόγος;

Η μόχλευση είτε αυξάνεται είτε παραμένει σε σταθερά επίπεδα.

Η περίπτωση των αμερικανικών τραπεζών που βρίσκονται στο επίκεντρο της κρίσης είναι χαρακτηριστική.

Το ενεργητικό των αμερικανικών εμπορικών τραπεζών αυξήθηκε με ρυθμό μεγαλύτερο από 12% το τελευταίο 6μηνο σε ετησιοποιημένη βάση.

Από τη στιγμή που τα δάνεια αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος του ενεργητικού αυτών των τραπεζών φαίνεται ότι η μείωση της μόχλευσης αποτελεί ανεκπλήρωτο στόχο. Τουλάχιστον μέχρι στιγμής.

Και αυτό δεν είναι το μόνο αξιοπερίεργο στη σημερινή κατάσταση.

Σύμφωνα με όλες τις έρευνες που έχουν γίνει ανάμεσα σε στελέχη αμερικανικών και ευρωπαϊκών τραπεζών τα οποία είναι επιφορτισμένα με την έγκριση δανείων, προκύπτει ένα σαφές συμπέρασμα:

Οι τράπεζες περνούν τους δανειολήπτες από κόσκινο, εφαρμόζοντας πιο αυστηρά κριτήρια, αλλά παρ’ όλα αυτά ο ρυθμός αύξησης των δανείων στην Ευρώπη βρίσκεται σε ένα από τα υψηλότερα επίπεδα όλων των εποχών.

Ακόμη και στην Ελλάδα, η πιστωτική επέκταση συνεχίζεται με διψήφιο ρυθμό παρά τα σημάδια κόπωσης που μέχρι στιγμής τουλάχιστον κρίνονται φυσιολογικά. Άλλωστε η υποχώρηση του ρυθμού αύξησης σε 18% - 19% από 21% δεν μπορεί να χαρακτηριστεί μεγάλη.

Πολύ ισχυρός είναι επίσης ο ρυθμός στις ΗΠΑ παρά το γεγονός ότι θα έπρεπε να είναι αρνητικός σύμφωνα με τα τωρινά κριτήρια δανεισμού της Fed.

Με βάση τα στοιχεία της Datastream τα οποία επεξεργάστηκε η Credit Suisse, o λόγος των δανείων του ιδιωτικού τομέα προς το ΑΕΠ των ΗΠΑ βρίσκεται σε ανοδική τροχιά τα τελευταία 14 χρόνια.

Την τελευταία φορά που τα δάνεια ως ποσοστό του ΑΕΠ υποχώρησαν στις Ηνωμένες Πολιτείες ήταν την περίοδο 1991 - 1994.

Η μείωση του δανεισμού οφειλόταν κυρίως στον μη χρηματοοικονομικό εταιρικό τομέα της αμερικανικής οικονομίας εκείνη την περίοδο και συνέπεσε με άνοδο των μετοχών κατά 10% ετησίως. Καθόλου άσχημα δηλαδή.

Όμως, ο μη χρηματοοικονομικός τομέας της αμερικανικής οικονομίας δεν αναμένεται να σύρει τον ίδιο χορό σήμερα, αφού αποτελείται από εταιρίες με χαμηλότερα επίπεδα δανεισμού και ισχυρότερους ισολογισμούς.

Αν λοιπόν η θεραπεία περιλαμβάνει τη μείωση του δανεισμού σε πιο χαμηλά επίπεδα σε σχέση με την οικονομική δραστηριότητα, είναι πιο πιθανό να προέλθει από τον Αμερικανό καταναλωτή.

Με δεδομένο ότι η ιδιωτική κατανάλωση αντιπροσωπεύει το 70% του αμερικανικού ΑΕΠ, είναι προφανές ότι αυτό σημαίνει ύφεση στην οικονομική δραστηριότητα και στα κέρδη των επιχειρήσεων.

Όμως, οι συγκλίνουσες εκτιμήσεις της αγοράς δεν προβλέπουν κάτι τέτοιο παρά τις υποβαθμίσεις των προβλέψεων για τα εταιρικά κέρδη σε ΗΠΑ και Ευρώπη τους τελευταίους μήνες.

Αν οι συγκλίνουσες εκτιμήσεις έχουν δίκιο, καλώς. Αν όχι, τότε έχουμε ακόμη μεγάλη απόσταση να διανύσουμε μέχρι την ανάκαμψη των χρηματιστηριακών αγορών.

Dr. Money

[email protected]

Oι απόψεις που διατυπώνονται σε ενυπόγραφο άρθρο γνώμης ανήκουν στον συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν αναγκαστικά, μερικώς ή στο σύνολο, απόψεις του Euro2day.gr.