Ο Έλληνας ασθενής και οι μεταρρυθμίσεις

Oι δανειστές δεν ήξεραν τι ήταν το ελληνικό κράτος όταν πρωτοήρθαν στην Ελλάδα το 2010.

Οι πιο «παλιοί» τροϊκανοί συνήθιζαν να αναφέρονται στην έκπληξη που ένιωσαν όταν ζητούσαν να πληροφορηθούν πόσοι απασχολούνταν στον δημόσιο τομέα και οι Έλληνες αρμόδιοι δεν ήταν σε θέση να τους πουν.

Όμως, εδώ και καιρό γνωρίζουν πολύ καλά με τι έχουν να κάνουν.

Γνωρίζουν π.χ. ότι άλλο πράγμα είναι η ψήφιση των νομοσχεδίων στη Βουλή κι άλλο η πιστή εφαρμογή τους.

Το πρόσφατο σχόλιο της Γερμανίδας καγκελαρίου Α. Μέρκελ ότι το ελληνικό κράτος δεν είναι εφάμιλλο των άλλων κρατών στην ευρωζώνη είναι χαρακτηριστικό.

Επομένως, η επιμονή τους στην υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων δεν εκπλήσσει.

Όμως, οι πιστωτές χρησιμοποιούν την περιορισμένη πρόοδο στο μέτωπο των μεταρρυθμίσεων για να δικαιολογήσουν τη βαθιά και παρατεταμένη ύφεση της ελληνικής οικονομίας και την αυξητική δυναμική του δημοσίου χρέους.

Κι αυτό γιατί δεν θέλουν να παραδεχτούν ότι κύριος υπεύθυνος για την υποχώρηση του ΑΕΠ πάνω από 20% τα τελευταία χρόνια είναι η υπερβολική δόση λιτότητας που έδωσαν στον Έλληνα ασθενή.

Πάντως, παραδέχονται ότι οι μεταρρυθμίσεις έχουν συχνά κόστος βραχυπρόθεσμα, ενώ τα οφέλη γίνονται αντιληπτά από τη μάζα του κόσμου μετά την πάροδο αρκετών ετών.

Οι Γερμανοί το γνωρίζουν πολύ καλά καθώς τα τελευταία χρόνια δρέπουν τους καρπούς της μεταρρυθμιστικής προσπάθειας επί της εποχής του καγκελάριου Σρέντερ.

Όμως, ο σχεδιασμός των μεταρρυθμίσεων θα πρέπει να έχει βάλει στόχο και να λάβει υπόψη του κι άλλους παράγοντες για να είναι αποτελεσματικός.

Οι αξίες της κοινωνίας και η δομή της εθνικής οικονομίας είναι μεταξύ αυτών.

Ως γνωστόν, όλες οι κοινωνίες δεν είναι ίδιες.

Άλλες ενστερνίζονται πιο πολύ την αρχή της ισότητας και άλλες την αρχή της ελευθερίας.

Κάτι παρόμοιο ισχύει και για τις εθνικές οικονομίες.

Η δομή της οικονομίας μπορεί να διαφέρει από χώρα σε χώρα.

Το οικονομικό μοντέλο της Ολλανδίας, το οποίο βασίζεται στις εξαγωγές, διαφέρει από το αντίστοιχο ελληνικό, που βασίζεται περισσότερο στην κατανάλωση.

Οι μεταρρυθμίσεις μπορεί να αποβλέπουν στην αλλαγή του οικονομικού μοντέλου, μπορεί και όχι.

Στη δεύτερη περίπτωση, ο στόχος μπορεί να είναι η προσφορά παρόμοιων υπηρεσιών, π.χ. υγείας, με παράλληλη μείωση του κόστους του προϋπολογισμού.

Επιπλέον, η στρατηγική των μεταρρυθμίσεων εξαρτάται από την προσωπικότητα των πολιτικών που θα κληθούν να τις υλοποιήσουν και από τις συνθήκες που επικρατούσαν αρχικά.

Αν οι πολιτικοί είναι τολμηροί, θα βάλουν πιο φιλόδοξους στόχους. Αν όχι, θα βάλουν πιο προσιτούς.

Σε κάθε περίπτωση, ο σχεδιασμός της στρατηγικής των μεταρρυθμίσεων παίζει καθοριστικό ρόλο στην τελική έκβαση του εγχειρήματος.

Με δεδομένο ότι η Ελλάδα ήταν και είναι ο ασθενής της υπόθεσης με απρόθυμους πολιτικούς και δύσκολες αρχικές συνθήκες, η χάραξη μιας στρατηγικής για τις μεταρρυθμίσεις θα έπρεπε να είναι προτεραιότητα.

Dr. Money