Tα μέτρα πάνω στα μέτρα και η διχογνωμία στο ΔΝΤ

Ο ίδιος υπολόγισε ότι το εύρος των τιμών τους κυμαινόταν από 0,9 έως 1,7 έναντι χαμηλότερων της μονάδας στα προγράμματα. Ο μέσος δημοσιονομικός πολλαπλασιαστής για την Ελλάδα τοποθετήθηκε στο 1,75.

Κοινώς, μια μείωση των κρατικών δαπανών κατά 1 δισ. ευρώ θα οδηγούσε σε συρρίκνωση του ΑΕΠ κατά π.χ. 1,7 δισ. έναντι π.χ. 600 εκατ. ευρώ που ήταν η εκτίμηση με τον πολλαπλασιαστή στο 0,6.

Η παραδοχή του κ. Μπλανσάρ προκάλεσε παγκόσμια αίσθηση και συζητήσεις σε πολλούς κύκλους, με πολιτικές προεκτάσεις.

Στην Ελλάδα, η τοποθέτηση του καθηγητή του ΜΙΤ για τον δημοσιονομικό πολλαπλασιαστή έδωσε την ευκαιρία στις αντιμνημονιακές πολιτικές δυνάμεις να κατακεραυνώσουν τις πολιτικές λιτότητας.

Ως συνήθως, αρκετοί τα μπέρδεψαν, συμπεραίνοντας λανθασμένα ότι η μεγαλύτερη ύφεση της οικονομίας οφειλόταν στην υποεκτίμηση του δημοσιονομικού πολλαπλασιαστή από την τρόικα.

Φυσικά, η αλήθεια είναι ότι το λάθος στον υπολογισμό του δημοσιονομικού πολλαπλασιαστή οδήγησε στην πρόβλεψη για μικρότερη συρρίκνωση της οικονομίας από αυτήν που πραγματικά έλαβε χώρα.

Προφανώς, άλλο το ένα κι άλλο το άλλο.

Αν υποθέσουμε ότι η τρόικα είχε χρησιμοποιήσει τον σωστό δημοσιονομικό πολλαπλασιαστή, και επομένως είχε προβλέψει σωστά τη βουτιά της οικονομικής δραστηριότητας, δύο τινά θα μπορούσαν να συμβούν:

Πρώτον, να επιμηκυνθεί το πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής κατά μερικά χρόνια, όπως έγινε πέρυσι που πήγαμε από το 2014 στο 2016.

Σε αυτήν την περίπτωση, θα προέκυπταν μεγαλύτερες χρηματοδοτικές ανάγκες για το πρόγραμμα και θα έπρεπε να καλυφθούν με κάποιον τρόπο.

Δεύτερον, θα έπρεπε να ληφθούν ακόμη περισσότερα μέτρα λιτότητας για να επιτευχθεί ο στόχος για το δημοσιονομικό έλλειμμα, με δεδομένη τη σωστή πρόβλεψη για βαθύτερη ύφεση, γιατί δεν θα υπήρχε μεγαλύτερη χρηματοδότηση από τους πιστωτές.

Φυσικά, η χώρα θα μπορούσε να βαρέσει κανόνι, αλλά αυτό οδηγεί σε άλλα μονοπάτια εκτός ευρώ, που δεν φαίνεται να επιθυμούν οι κύριες πολιτικές δυνάμεις.

Κι ενώ αυτά μας έχει πει ο κ. Μπλανσάρ για τους δημοσιονομικούς πολλαπλασιαστές ,ήρθαν τρεις οικονομολόγοι του ΔΝΤ σε εν εξελίξει μελέτη τους (working paper) για να υποστηρίξουν το αντίθετο.

Σύμφωνα με τους τελευταίους, η αστοχία στις προβλέψεις της τρόικας για την ύφεση της ελληνικής οικονομίας δεν οφειλόταν στην υποεκτίμηση του δημοσιονομικού πολλαπλασιαστή.

Οφειλόταν στην αισιοδοξία των εκτιμήσεων για την πορεία του δυνητικού ΑΕΠ της Ελλάδας (potential GDP) μελλοντικά που δεν έλαβε υπόψη την καθυστέρηση στην υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων, τις έντονες αντιδράσεις, κοινωνικές και πολιτικές, κ.τ.λ.

Στην ουσία, τα ευρήματα και τα συμπεράσματα των τριών οικονομολόγων του ΔΝΤ συμφωνούν σε μεγάλο βαθμό με τις απόψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Βερολίνου για τα αίτια της βαθιάς και παρατεταμένης ελληνικής ύφεσης.

Ποια πλευρά έχει δίκιο;

Θεωρητικά, θα συμφωνούσαμε με τον κ. Μπλανσάρ.

Όμως, διαβάζοντας προσεκτικά τη νέα μελέτη των οικονομολόγων του ΔΝΤ, καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι είναι τεχνικά αρκετά άρτια για να την αγνοήσει ή να την απορρίψει κάποιος.

Ίσως η αχίλλειος πτέρνα της μελέτης να βρίσκεται στην υπόθεση της «δημοσιονομικής ουδετερότητας» που χρησιμοποιεί.

Με άλλα λόγια, θεωρεί ότι η αρνητική επίδραση της δημοσιονομικής λιτότητας στην οικονομία βραχυπρόθεσμα θα αντισταθμισθεί από τη θετική επίδραση μακροχρόνια καθώς ανακτάται η εμπιστοσύνη των επενδυτών και υποχωρούν τα επιτόκια.

Αν όμως η αρνητική επίδραση υπερακοντίσει τη θετική στην οικονομία και τα υπερβολικά μέτρα λιτότητας πλήξουν το δυνητικό ΑΕΠ, το συμπέρασμα της μελέτης για το ελληνικό πρόγραμμα προσαρμογής πιθανόν θα αλλάξει, ευθυγραμμιζόμενο με εκείνο του κ. Μπλανσάρ.

Dr. Money

*Συμφωνείτε ή διαφωνείτε με τον αρθρογράφο;

Τι γνώμη έχετε; To Εuro2day.gr ενθαρρύνει τον διάλογο και την έκφραση απόψεων από τους αναγνώστες. Σχολιάστε το άρθρο και πείτε την άποψή σας δημόσια για όσα συμβαίνουν και μας αφορούν όλους. Αν θεωρείτε το άρθρο σημαντικό, διαδώστε το με τα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης.